World Stroke Day 2022: ಡೇಂಜರಸ್ ಮೆದುಳಿನ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಹೇಗೆ ?
ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 29ರಂದು ವಿಶ್ವ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಜನರಿಗೆ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಸ್ಟ್ರೋಕ್ನ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಹೇಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ.
ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ರಕ್ತ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಯು ರಕ್ತ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತಲುಪದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಸಾಯುತ್ತವೆ. ಆರಾಮವಾಗಿರುವ ಸ್ನಾಯುಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಮುಖವು ಹೆಚ್ಚು ಬೀಳುವಂತಹ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ನ ಹಲವು ಲಕ್ಷಣಗಳಿವೆ, ಆದರೆ ವಾಸ್ತವವೆಂದರೆ, ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಲಕ್ಷಣಗಳೂ ಇರಬಹುದು. ಇದರರ್ಥ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯದೆಯೇ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಫಲಿತಾಂಶವು ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿದೆ. ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ರಕ್ತ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವಿಕೆಯು ತೋಳು ಅಥವಾ ಕಾಲಿನಲ್ಲಿ ದೌರ್ಬಲ್ಯ ಅಥವಾ ಮಾತನಾಡಲು ಅಥವಾ ನೋಡುವಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆಯಂತಹ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಹಾನಿಯ ಪ್ರದೇಶವು ತುಂಬಾ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸದ ಮೆದುಳಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಪತ್ತೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಸೈಲೆಂಟ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ನ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳು
ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟವಿಲ್ಲದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು (Symptoms) ಹೊಂದಿರುವ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು (Stroke) ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮೆದುಳು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ದೇಹ (Body)ವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಹೀಗಾಗುವುದರಿಂದ ಜನರು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆಗಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಚಿಕಿತ್ಸೆ (Treatment) ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ನೋವು ಮತ್ತು ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ಚಿಹ್ನೆಗಳಿರುವ ಹೃದಯಾಘಾತದ (Heart attack) ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಸೈಲೆಂಟ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಸೈಲೆಂಟ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ನ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಹೀಗಿವೆ.
ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸದಿದ್ದರೆ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಅಪಾಯ !
-ಸಮತೋಲನದ ಹಠಾತ್ ಕೊರತೆ
-ಸ್ನಾಯು ಚಲನೆಗಳ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನಷ್ಟ
-ಮರೆವು
-ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ
-ನಡೆಯಲು ತೊಂದರೆ
-ಒಂದು ಕಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕುರುಡುತನ
-ಹಠಾತ್, ತೀವ್ರ ತಲೆನೋವು
-ತಲೆತಿರುಗುವಿಕೆ
-ಗೊಂದಲ
ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಹೇಗೆ ?
ಸೈಲೆಂಟ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಗುರುತಿಸಲು ಕಷ್ಟವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿರುವ ಮೆದುಳಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸರಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಇನ್ನೂ ಕಷ್ಟ. ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಸಂಭವಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ನೀವು ಮಾಡಬಹುದಾದ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
ರಕ್ತದೊತ್ತಡ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ: ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡವು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
ವ್ಯಾಯಾಮ: ನಿಯಮಿತ ವ್ಯಾಯಾಮ (Exercise) ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಶೇಕಡಾ 40ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ವೈದ್ಯರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿದಿನ ಕನಿಷ್ಠ 30-45 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ-ತೀವ್ರತೆಯ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ.
Dry Mouth: ಬಾಯಿ ಒಣಗುವುದೇ? ಈ 6 ರೋಗಗಳ ಲಕ್ಷಣವಿರಬಹುದು
ಉಪ್ಪು ಸೇವನೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ: ಅಮೇರಿಕನ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಪ್ರಕಾರ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಪ್ಪು ಸೇವನೆಯು ಹೃದಯಾಘಾತ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಸೋಡಿಯಂ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ.
ತೂಕ ನಿರ್ವಹಣೆ: ಸ್ಥೂಲಕಾಯತೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ತೂಕವು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನಿಮ್ಮ ತೂಕವನ್ನು 18.5 ರಿಂದ 24.9 ರ ಬಾಡಿ ಮಾಸ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಶ್ರಮಿಸಿ.
ಕಡಿಮೆ ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ ಮಟ್ಟಗಳು: ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ. ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ನಿಮ್ಮ ಉತ್ತಮ ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ ಆದರ್ಶಪ್ರಾಯವಾಗಿ 60 mg/dL ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿರಬೇಕು. ನಿಮ್ಮ LDL (ಕೆಟ್ಟ) ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ 100 mg/dL ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರಬೇಕು.
ಧೂಮಪಾನವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ: ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ನಿಮ್ಮ ಧೂಮಪಾನದ (Smoking) ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಬೇಕು.
ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸಿ: ನಿಮ್ಮ ಹೃದಯದ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಧಾನ್ಯಗಳು (Grains) ಮತ್ತು ಮಾಂಸದ ಜೊತೆಗೆ ತಾಜಾ ಮತ್ತು ಕಾಲೋಚಿತ ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸಿ. ಇದು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿಡುತ್ತದೆ.