ಸಕಲ ರೋಗಕ್ಕೂ ನಿದ್ರೆಯೇ ಮದ್ದು ಎನ್ನುತ್ತೆ ಆಯುರ್ವೇದ!
ನಿದ್ರೆ(Sleep) ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ. ನಿದ್ರೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರೆ ಆತನ ಆರೋಗ್ಯ ಉತ್ತಮವಾಗಿತ್ತದೆ. ಈ ನಿದ್ರೆ ಕುರಿತು ಆಯುರ್ವೇದ(Ayurveda) ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಇಲ್ಲಿದೆ ಮಾಹಿತಿ.
 )
Followಚರಕ ಮಹರ್ಷಿಯು(Charaka) ರಾತ್ರಿಯ ಸ್ವಭಾವದಿಂದ ಉಂಟಾದ ನಿದ್ರೆಯು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಹಾಗೂ ಅದು ಭೂತಧಾತ್ರಿ(Bhutadhatri) ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ನಿದ್ರೆಯು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ. ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಬ್ರಹ್ಮ(Brahma) ಜಾಗೃತ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ವಿಕಾಸವು ಸಂಭವಿಸಿತು. ಬ್ರಹ್ಮನ ನಿದ್ರೆಯು ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ. ವೈದಿಕ ಮತ್ತು ಉಪನಿಷತ್(Upanishath) ಕಾಲದಿಂದಲೂ, ಯೋಗಿಗಳು ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬAಧಿಸಿದ ಯೋಗದ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ನಿದ್ರೆಯ ಹಂತಗಳನ್ನು
1. ಜಾಗೃತಾವಸ್ಥೆ (ಎಚ್ಚರದ ಹಂತ)(Waking phase)
2. ಸ್ವಪ್ನವಸ್ತ (ಕನಸಿನ ಹಂತ)(Dream Phase)
3. ಸುಪ್ತವಸ್ತ (ನಿದ್ರೆಯ ಹಂತ)(Sleep phase)
4. ಸಮಾಧಿ ಅವಸ್ಥೆ (ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ನಿದ್ರೆಯ ಹಂತ)(Conscious Sleep phase) ಶಾಶ್ವತ ಪ್ರಪಂಚದಿAದ ಬೇರ್ಪಡುವಿಕೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಚಳಿಗೆ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಎಚ್ಚರವಾಗ್ತಿದ್ರೆ ಇದನ್ನು ತಿಂದು ಮತ್ತೆ ಮಲಗಿ
ಮನಸ್ಸು ಹಣೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ವಿಧೇಯತಾ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆಯೋ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇವೆಯೋ ಆಗ ಅದನ್ನು ಧ್ಯಾನ(Meditation) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮನಸ್ಸು ವಿಧೇಯತೆಯ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಸಾಕ್ಷಿಯ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ನಿದ್ರೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫಿಟ್(Fit) ಆಗಿರಲು ಸಾಕಷ್ಟು ನಿದ್ದೆ ಮಾಡುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ನಿದ್ರೆಯು ನಮ್ಮ ಅಂಗಗಳಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು(New Energy) ತುಂಬುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರೆಯು ದೇಹ(Body) ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು, ಬುದ್ಧಿ(Mind) ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಹೊಸತನವನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರೆ ಒಂದು ದೇವತೆ, ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ನಮ್ಮನ್ನು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿರಿಸುವ ಶಕ್ತಿ. ಅಂದಹಾಗೆ, ದೇಹದಲ್ಲಿ ತಮ(Thama) ಅಂಶ ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ನಿದ್ರೆ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸತ್ವ(Sathva) ಅಂಶ ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ಎಚ್ಚರವಾಗುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರಿಸುವುದು ಸಹಜ ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವುದು ಸಹಜ.
ಆಯುರ್ವೇದದ ಪ್ರಕಾರ, ಮೂರು ವಿಧದ ನಿದ್ರೆಗಳಿವೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ನಿದ್ರೆ, ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸ್ವಭಾವತಃ ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಎರಡನೇಯದು ತಾಮಸಿಕ(Thamasika) ನಿದ್ರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಎದ್ದ ನಂತರವೂ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮತ್ತೆ ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಮೂರನೆಯದು ಕೆಟ್ಟ ನಿದ್ರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕೆಲವು ಅನಾರೋಗ್ಯದ(Unhealthy) ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ತಾಮಸಿಕ ನಿದ್ರೆ ಕೆಟ್ಟದು. ಇದು ಸೋಮಾರಿತನವನ್ನು(Laziness) ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೋಮಾರಿತನವು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೊಡ್ಡ ಶತ್ರುವಾಗಿದೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದ, ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆ ಇಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಸಿಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿದ್ದರೂ ನಿದ್ರೆ ಮಾತ್ರ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ, ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಆಯಾಸಗೊಂಡಾಗ(Tiered) ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಪಂಚದಿAದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊAಡಾಗ, ನಿದ್ರೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮನಸ್ಸು ಪ್ರಪಂಚದಿAದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟು ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ಮಾತ್ರ ನಿಶ್ಯಬ್ದವಾಗುವವರೆಗೆ ನಿದ್ರೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಬಂದರೂ ನಿದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಬಗೆಬಗೆಯ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾನೆ.
ನಿಮ್ಮಈ ಗುಣಗಳು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದೀರಿ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತೆ
ಆಳವಾದ ನಿದ್ರೆಗೆ ಹೀಗೆ ಮಾಡಿ
1. ರಾತ್ರಿ ಮಲಗುವ ಎರಡು ಗಂಟೆಗಳ ಮೊದಲು ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಿ.
2. ರಾತ್ರಿ ಬೇಗ ಮಲಗಿ. ಮಲಗುವಾಗ ತಲೆಯನ್ನು ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ(North side) ಇಡಬೇಡಿ.
3. ರಾತ್ರಿಯ ಊಟದ ನಂತರ ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಬೇಡಿ ಮತ್ತು ಮಲಗುವ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ. ಹಾಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದ ನಂತರ ಯೋಚಿಸಬೇಡಿ.
4. ಮಲಗುವ ಮೊದಲು, ಆಳವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡಿ(Deep Breath). ಭ್ರಮರಿ (Bhramari), ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ(Pranayama) ಮತ್ತು ಓಂ(Om) ಪಠಣವು ತುಂಬಾ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಓಡುವ ಮನಸ್ಸು ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತ ಮನಸ್ಸು ಆಳವಾದ ನಿದ್ರೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
5. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿನ ನಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳು ರಾತ್ರಿ ನಿದ್ರೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ದಿನವಿಡೀ ಸಂತೋಷವಾಗಿ(Happy) ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದಿರಿ.
6. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ದೇಹದೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ, ವ್ಯಾಯಾಮ ಮಾಡಿ(Exercise) ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಒತ್ತಡದಿಂದ (Stress) ಮುಕ್ತವಾಗಿಡಿ. ಆಳವಾದ ನಿದ್ರೆಗೆ ದೇಹವು ದಣಿದಿರುವುದು ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು ಒತ್ತಡರಹಿತವಾಗಿರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ.
