ರೈಲ್ವೆ ಟಿಕೆಟ್​ ಬುಕ್​ ಮಾಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಕ್ಯಾನ್ಸಲ್​ ಮಾಡಿದವರಿಂದಲೇ ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆ ಎಷ್ಟು ಆದಾಯ ಗಳಿಸತ್ತೆ ಗೊತ್ತಾ? ಕೇಳಿದ್ರೆ ಶಾಕ್​ ಆಗತ್ತೆ! 

ರೈಲಿಗೆ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಂದಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಬಸ್​ ದರ ವಿಪರೀತ ಹೆಚ್ಚಳ ಆಗಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಅದರ ಕಾಲು ಭಾಗಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಹೋಗಬಹುದಾಗಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲೇ ಬುಕ್ಕಿಂಗ್​ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಹಬ್ಬ- ವೀಕೆಂಡ್​ಗಳಲ್ಲಿ ಹೋಗುವುದಿದ್ದರೆ ತಿಂಗಳು ಮೊದಲೇ ಬುಕ್ ಮಾಡಿದರೂ ಸೀಟು ಸಿಗುವುದೇ ಕಷ್ಟ ಎನ್ನುವಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಬುಕಿಂಗ್​ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವ ದಿನಾಂಕ ಸರಿಯಾಗಿ ತಿಳಿದಿರದ ಕಾರಣ, ಹಲವರು 2-3 ದಿನ ಬುಕ್​ ಮಾಡಿಡುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವುದು ವಿಭಿನ್ನ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ರದ್ದಾಗುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಟಿಕೆಟ್​ ಕ್ಯಾನ್ಸಲ್​ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ವೇಟಿಂಗ್​ ಲಿಸ್ಟ್​ ಇದ್ದರೂ ಜನರು ಟಿಕೆಟ್​ ಕ್ಯಾನ್ಸಲ್​ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಹೀಗೆ ಟಿಕೆಟ್​ ಕ್ಯಾನ್ಸಲ್​ ಮಾಡಿದಾಗ ಆಯಾ ಕೋಚ್​ಗಳಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆ ಹಣವನ್ನು ಕಟ್​ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಕ್ಯಾನ್ಸಲ್​ ಮಾಡಿರೋ ಟಿಕೆಟ್​ನಿಂದ ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆಗೆ ಬರುವ ಆದಾಯ ಕೇಳಿದ್ರೆ ಶಾಕ್​ ಆಗ್ತೀರಾ. ಹೌದು. ಮಾಹಿತಿ ಹಕ್ಕು ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ (ಆರ್ರೂ. ಟಿಐ) ಮೂಲಕ ಪಡೆದ ದತ್ತಾಂಶದಿಂದ ತಿಳಿದುಬರುವಂತೆ, ಟಿಕೆಟ್ ರದ್ದತಿಯು ರೈಲ್ವೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಆದಾಯದ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. 2021 ಮತ್ತು 2024 ರ ನಡುವೆ ರದ್ದಾದ ವೇಟಿಂಗ್ ಲಿಸ್ಟ್ ಟಿಕೆಟ್ರೂ. ಗಳಿಂದ ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆ 1,229 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಆದಾಯ ಗಳಿಸಿದೆ! ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ವಿವೇಕ್ ಪಾಂಡೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಆರ್ರೂ. ಟಿಐ ಅರ್ಜಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ರೈಲ್ವೆ ಸಚಿವಾಲಯವು ಈ ಡೇಟಾವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಆರ್ರೂ. ಟಿಐನಲ್ಲಿ ಇಲಾಖೆ ನೀಡಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 2021 ರಲ್ಲಿ, ವೇಟಿಂಗ್ ಲಿಸ್ಟ್ರೂ. ನಲ್ಲಿರುವ ಒಟ್ಟು 2.53 ಕೋಟಿ ಟಿಕೆಟ್ರೂ. ಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರೈಲ್ವೆಯ ಆದಾಯ 242.68 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ. 2022 ರಲ್ಲಿ, ಒಟ್ಟು 4.6 ಕೋಟಿ ಟಿಕೆಟ್​ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಗಳಿಕೆ 439 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ. 2023 ರಲ್ಲಿ, ರೈಲ್ವೆ ಒಟ್ಟು 5.36 ಕೋಟಿ ರದ್ದಾದ ಟಿಕೆಟ್ರೂ. ಗಳಿಂದ 505 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ. 2024 ರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಜನವರಿ ಒಂದರಲ್ಲಿಯೇ 45.86 ಲಕ್ಷ ರದ್ದಾದ ಟಿಕೆಟ್ರೂ. ಗಳಿಂದ ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆ 43 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ.

ನವೆಂಬರ್ 5, 2023 ರಿಂದ ನವೆಂಬರ್ 17, 2023 ರ ನಡುವೆ (ಅಂದರೆ ದೀಪಾವಳಿ ವಾರದಲ್ಲಿ) ವರದಿಯಾದ ಪ್ರಕಾರ, ರೈಲ್ವೆಗಳು 96.18 ಲಕ್ಷ ಟಿಕೆಟ್ ರದ್ದತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ದೃಢಪಡಿಸಿದ ಟಿಕೆಟ್ರೂ. ಗಳು, ರದ್ದತಿ ವಿರುದ್ಧ ಮೀಸಲಾತಿ (RAC) ಮತ್ತು ಕಾಯುವ ಪಟ್ಟಿ ಟಿಕೆಟ್ರೂ. ಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದವು ಸೇರಿವೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ರೈಲ್ವೆಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಟಿಕೆಟ್​ಗಳಿಂದ 'ಒಟ್ಟು ರದ್ದತಿ ಗಳಿಕೆ'ಯಾಗಿ 10.37 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ, ರೈಲು ನಿಗದಿತ ನಿರ್ಗಮನಕ್ಕೆ 48 ಗಂಟೆಗಳಿಗಿಂತ ಮೊದಲು ದೃಢಪಡಿಸಿದ ಟಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಫ್ಲಾಟ್ ರದ್ದತಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ:

ಎಸಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ/ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ದರ್ಜೆಗೆ ರೂ. 240/-; ಎಸಿ 2 ಟೈರ್/ಫಸ್ಟ್ ಕ್ಲಾಸ್ರೂ. ಗೆ ರೂ. 200/- ಎಸಿ 3 ಟೈರ್/ಎಸಿ ಚೇರ್ ಕಾರ್/ಎಸಿ 3 ಎಕಾನಮಿಗೆ ರೂ. 180; ಸ್ಲೀಪರ್ ಕ್ಲಾಸ್ರೂ. ಗೆ ರೂ. 120/-; ಎರಡನೇ ದರ್ಜೆಗೆ ರೂ. 60/-. ಅದೇ ರೀತಿ ವೇಟಿಂಗ್​ ಲಿಸ್ಟ್​, ಆರ್​ಎಸಿ ಟಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದರೆ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ರೂ. 60 ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೈಲ್ವೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ರದ್ದತಿ ಶುಲ್ಕಗಳು ಪ್ರತಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ದೃಢಪಡಿಸಿದ ಟಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು 48 ಗಂಟೆಗಳ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ರೈಲು ನಿಗದಿತ ನಿರ್ಗಮನಕ್ಕೆ 12 ಗಂಟೆಗಳ ಮೊದಲು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಮೇಲಿನ ಷರತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಕನಿಷ್ಠ ಫ್ಲಾಟ್ ದರಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟು ರದ್ದತಿ ಶುಲ್ಕಗಳು ದರದ 25% ಆಗಿರುತ್ತದೆ. 12 ಗಂಟೆಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ರೈಲಿನ ನಿಗದಿತ ನಿರ್ಗಮನದ ನಾಲ್ಕು ಗಂಟೆಗಳ ಮೊದಲು, ಕನಿಷ್ಠ ರದ್ದತಿ ಶುಲ್ಕಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಪಾವತಿಸಿದ ದರದ 50%.