ಫಲ್ಹಾಮ್ ದಾಳಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ-ಪಾಕ್ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಏರುತ್ತಿದ್ದು, ಭಾರತ ೨೦೦+ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಕ್‌ಡ್ರಿಲ್ಸ್‌ಗೆ ಸಜ್ಜಾಗಿದೆ. ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ, ನಾಗರಿಕ ರಕ್ಷಣಾ ತರಬೇತಿ, ರಕ್ಷಣಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪರಮಾಣು ದಾಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೂರ, ರಕ್ಷಣೆ, ಸಮಯ ಮುಖ್ಯ. ತುರ್ತು ಕಿಟ್, ಕುಟುಂಬ ಯೋಜನೆ, ಮಾಹಿತಿ ಅಗತ್ಯ.

ಫಹಲ್ಗಾಮ್ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯ ನಂತರ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತವು 200ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಕ್‌ ಡ್ರಿಲ್ಸ್‌ ಮಾಡಲು ರೆಡಿಯಾಗಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಕೂಡ ಪರಮಾಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಬಳಕೆಯ ಬೆದರಿಕೆ ಒಡ್ಡುತ್ತಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಕವಾಯತುಗಳು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿವೆ. 

ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಕೃತಕ ಕವಾಯತುಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ:
1. ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಲು ಸೈರನ್‌ಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು.
ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಸೇನೆ (IAF) ಜೊತೆಗಿನ ಹಾಟ್‌ಲೈನ್, ರೇಡಿಯೋ-ಸಂವಾದ ಲಿಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವುದು.
ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೊಠಡಿಗಳು, ನೆರಳು ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೊಠಡಿಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
2. ನಾಗರಿಕ ರಕ್ಷಣೆ ತರಬೇತಿ
"ಶತ್ರು ದಾಳಿ" ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ನಾಗರಿಕ ರಕ್ಷಣೆಯ ಅಂಶಗಳ ಕುರಿತು ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದು.
ಬಂಕರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಟ್ರೆಂಚ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವುದು.
3. ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮಗಳು
ಕ್ರಾಶ್-ಬ್ಲ್ಯಾಕೌಟ್ ಕ್ರಮಗಳು: ರಾತ್ರಿಯ ದಾಳಿಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.
ಮರೆಮಾಚುವಿಕೆ: ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾವರಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪನೆಗಳನ್ನು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮರೆಮಾಚುವುದು.
ಸ್ಥಳಾಂತರ ಯೋಜನೆಗಳು: ಜನರನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವುದು, ರಿಹರ್ಸಲ್ ಮಾಡುವುದು.

ಪರಮಾಣು ದಾಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?
ಅಮೆರಿಕನ್ ರೆಡ್ ಕ್ರಾಸ್ ಪರಮಾಣು ಸ್ಫೋಟ ಮತ್ತು ಅದರ ನಂತರದ ಮಾರಕ ವಿಕಿರಣ ಫಾಲೌಟ್‌ನಿಂದ ( ಯುದ್ಧ ಪತನ ) ಬದುಕುಳಿಯಲು ಅಗತ್ಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಬದುಕುಳಿಯುವ ಅಂಶಗಳು: ದೂರ, ರಕ್ಷಣೆ, ಮತ್ತು ಸಮಯ.
1. ದೂರ
ವಿಕಿರಣ ಫಾಲೌಟ್‌ನಿಂದ ಎಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಅಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುತ್ತೀರಿ.
 ವಸತಿ ಅಥವಾ ಆಶ್ರಯ—ಉದಾಹರಣೆಗೆ ತೆರೆದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಬೇಸ್‌ಮೆಂಟ್‌ಗಳು, ಸುರಂಗಮಾರ್ಗ ನಿಲ್ದಾಣ, ಅಥವಾ ಕಿಟಕಿಗಳಿಲ್ಲದ ಒಳಗಿನ ಕೊಠಡಿ, ಮೇಲಿನ ಮಹಡಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.
2. ರಕ್ಷಣೆ
ದಪ್ಪ, ದಟ್ಟವಾದ ವಸ್ತುಗಳು—ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್, ಇಟ್ಟಿಗೆ, ಒತ್ತಿದ ಮಣ್ಣು, ಅಥವಾ ಭಾರೀ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಂದ ಫಾಲೌಟ್‌ ಕಣಗಳ ನಡುವೆ ರಕ್ಷಣೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳು ವಿಕಿರಣ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ತುಂಬ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
3. ಸಮಯ
ಸ್ಫೋಟದ ನಂತರ ವಿಕಿರಣ ಮಟ್ಟಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ.
ಫಾಲೌಟ್ ಮೊದಲ ಎರಡು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆ ನಂತರ ವಿಕಿರಣವು ತನ್ನ ಮೂಲ ಮಟ್ಟದ ಸುಮಾರು 1%ಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವುದು ಮುಖ್ಯ.


ಪರಮಾಣು ದಾಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧರಾಗಿರಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ:
1. ತುರ್ತು ಕಿಟ್ ತಯಾರಿಸಿ
ಅಗತ್ಯ ಸರಬರಾಜುಗಳಾದ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ವಾರಗಳಿಗೆ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ನೀರು, ಕ್ಯಾನ್ಡ್ ಆಹಾರ, ಒಣಗಿದ ಆಹಾರ ಇತ್ಯಾದಿ, ಔಷಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕಿಟ್, ಫ್ಲಾಶ್‌ಲೈಟ್‌ಗಳು, ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು, ಬ್ಯಾಟರಿ-ಚಾಲಿತ ರೇಡಿಯೋ. ಈ ಕಿಟ್ ಅನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಒಯ್ಯಬಹುದಾದ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ.

2. ಕುಟುಂಬ 
ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ಎಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಫೋನ್ ಸಂಪರ್ಕ ಕಡಿತಗೊಂಡರೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸಲು ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಯೋಜಿಸಿ. ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿ, ಹತ್ತಿರದ ಫಾಲೌಟ್ ಆಶ್ರಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಫಾಲೌಟ್ ಆಶ್ರಯಗಳನ್ನು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಕೇಳಿ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಈ ಕೆಳಗಿನ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿ:
ಬೇಸ್‌ಮೆಂಟ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಭೂಗತ ಕೊಠಡಿಗಳು.
ಸುರಂಗಗಳು ಅಥವಾ ಸುರಂಗಮಾರ್ಗ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು.
ಕಿಟಕಿಗಳಿಲ್ಲದ ಒಳಗಿನ ಕೊಠಡಿಗಳು, ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರುವವು.
ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ದಟ್ಟವಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು (ಉದಾ., ಇಟ್ಟಿಗೆ, ಕಾಂಕ್ರೀಟ್) ಬಳಸಿ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ.


4. ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯಿರಿ
ತುರ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ: ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸೈರನ್‌ಗಳು, ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು, ಅಥವಾ ತುರ್ತು ರೇಡಿಯೋ/ಟಿವಿ ಪ್ರಸಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಿರಿ.
ಸಂವಹನದ ಸಾಧನಗಳು: ಬ್ಯಾಟರಿ-ಚಾಲಿತ ಅಥವಾ ಹ್ಯಾಂಡ್-ಕ್ರ್ಯಾಂಕ್ ರೇಡಿಯೋವನ್ನು ಸಿದ್ಧವಾಗಿಡಿ.
ಸ್ಥಳೀಯ ತುರ್ತು ಸಂಪರ್ಕ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿಡಿ. ಯಾವಾಗಲೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಗಮನವಿಟ್ಟು ಅನುಸರಿಸಿ ಮತ್ತು ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರಿ.