ಚಿತ್ರಕೂಟ ಜಿಲ್ಲೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ನಾಲ್ಕು ತಾಲೂಕುಗಳು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಚಿತ್ರಕೂಟ ಪಟ್ಟಣ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಸತ್ನಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ. ವಿಂಧ್ಯ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಜಿಲ್ಲೆ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ವಿಭಜನೆಯಾಯಿತು. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿತ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿದೆ.
ನಮ್ಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭೂಗೋಳ, ಭೂಪ್ರದೇಶ, ಅಲ್ಲಿನ ಜನರು, ಅವರ ಭಾಷೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಜಿಲ್ಲೆ 2 ರಾಜ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಆಶ್ಚರ್ಯ. ಆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೆಸರು ಚಿತ್ರಕೂಟ.
ಚಿತ್ರಕೂಟ: ಬೆಟ್ಟಗಳ ಅದ್ಭುತ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಚಿತ್ರಕೂಟ ಜಿಲ್ಲೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾದ ಹಲವು ಘಟನೆಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನಡೆದಿವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಚಿತ್ರಕೂಟ ಜಿಲ್ಲೆ ಹೇಗೆ ವಿಂಗಡಣೆಯಾಗಿದೆ: ಚಿತ್ರಕೂಟದ ವಿಶೇಷತೆ ಅದರ ಭೌಗೋಳಿಕ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ಆಡಳಿತ. ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕರ್ವಿ, ರಾಜಾಪುರ, ಮೌ ಮತ್ತು ಮನಕ್ಪುರ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ತಾಲೂಕುಗಳು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿವೆ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಚಿತ್ರಕೂಟ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾದ ಚಿತ್ರಕೂಟ ಪಟ್ಟಣ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಸತ್ನಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಒಂದೇ ಜಿಲ್ಲೆ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ, ಒಂದೇ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನರು 2 ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಆಳಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳ ಕಾನೂನು, ನೀತಿಗಳು, ಆಡಳಿತ ಎಲ್ಲವೂ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ಪಕ್ಷದವರಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲದೆ ಸುಗಮವಾಗಿದೆ.
ಚಿತ್ರಕೂಟ ವಿಭಜನೆಗೆ ಕಾರಣವೇನು?: ಸರ್ಕಾರಿ ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಚಿತ್ರಕೂಟ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು 1998 ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 4 ರಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಜಿಲ್ಲೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ ಅದು ಇರುವ ವಿಂಧ್ಯ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿ. ಚಿತ್ರಕೂಟದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ.
ಚಿತ್ರಕೂಟ ಮತ್ತು ಪುರಾಣ: ಭಾರತದ ಪ್ರಾಚೀನ ಪುರಾಣವಾದ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾದ ಕೆಲವು ಘಟನೆಗಳು ಇಲ್ಲಿ ನಡೆದಿವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಬರುವ ರಾಮ, ತನ್ನ ಸಹೋದರ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಮತ್ತು ಪತ್ನಿ ಸೀತೆಯೊಂದಿಗೆ 14 ವರ್ಷ ವನವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಹನ್ನೊಂದೂವರೆ ವರ್ಷ ರಾಮ ತನ್ನ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಸಹೋದರನೊಂದಿಗೆ ಈ ಚಿತ್ರಕೂಟ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ರಾಮ ತನ್ನ ತಂದೆಗೆ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳವಾಗಿಯೂ ಚಿತ್ರಕೂಟವನ್ನು ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ.