ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯ: ಯಾವ ದಿನ, ಯಾವ ದೇವರಿಗೆ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಬೇಕು?

ಹಿಂದೂ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಉಪವಾಸವು ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆಹಾರದ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಬದಲು, ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವಾಗ, ಇಡೀ ದೇಹವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂಗಳು ವ್ರತ ಅಥವಾ ಪವಿತ್ರ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನದ ಉಪವಾಸವನ್ನು ನೋಡೋಣ-

ಭಾನುವಾರ
ಈ ದಿನ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಮೀಸಲು. ಕೆಂಪು ಈ ದಿನದ ಬಣ್ಣ. ಈ ಉಪವಾಸವು ಆಸೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಚರ್ಮ ರೋಗಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರು ಇದನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕಲು ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೇಹ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗೆ ಕೆಂಪು ಹೂವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಣೆ ಮೇಲೆ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಶ್ರೀಗಂಧದ ತಿಲಕವನ್ನು ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸೋಮವಾರ
ಇದನ್ನು ಶಿವನಿಗೆ ಮೀಸಲಿಡುವ ದಿನ. ಈ ದಿನದಂದು ಅವಿವಾಹಿತ ಹುಡುಗಿಯರು ಆದರ್ಶ ಗಂಡನನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಉಪವಾಸ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಮೃದ್ಧ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲು ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಭಗವಾನ್ ಶಿವನನ್ನು ತುಂಬಾ ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಂತೋಷಪಡಿಸಬಹುದಾದ ದೇವರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೋಮವಾರದ ಉಪವಾಸಸೂರ್ಯೋದಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 

ಸೋಮವಾರ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವವರು ಸಂಜೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ನಂತರ ಮಾತ್ರ ಆಹಾರವನ್ನು ತಿನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶಿವ ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಯಾವುದೇ ಆರಾಧನೆಯು ಗಣೇಶನನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಸೋಮವಾರಗಳಂದು ಮಾಡುವ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಶುಭವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮಂಗಳವಾರ
ಮಂಗಳವಾರದ ಉಪವಾಸಗಳನ್ನು ಭಗವಾನ್ ಹನುಮಾನ್‌ಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಜನರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಸಂಕಟ್ ಮೋಚನ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಭಗವಾನ್ ಹನುಮಾನ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ಸಮುದಾಯಗಳು ಮಂಗಳವಾರ ಇತರೆ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಿರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ದಿನವನ್ನು ಸ್ಕಂದ ಅಥವಾ ಮುರುಗನ್ ಅಥವಾ ಕಾರ್ತಿಕೇಯಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಬುಧವಾರ
ಬುಧವಾರ ಉಪವಾಸದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಗವಾನ್ ಶಿವ ಅಥವಾ ಬುಧ ಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿವಾಹಿತರು ಆಚರಿಸುವರು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಗಂಡ ಮತ್ತು ಹೆಂಡತಿ ಇಬ್ಬರೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರ. ಸಂತೋಷದ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಹಾರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಜೆಗಿಂತ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಮಾತ್ರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗುರುವಾರ
ಗುರುವಾರವನ್ನು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಅಥವಾ ಗ್ರಹ ಬೃಹಸ್ಪತಿ (ಗುರು) ಗೆ ಸಮರ್ಪಣೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದ ಜೀವನವು ಆಶೀರ್ವದಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದ ಬಣ್ಣ ಹಳದಿ, ಆದ್ದರಿಂದ ಉಪವಾಸ ಇರುವ ಜನರು ಹಳದಿ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಉಪ್ಪು ಇಲ್ಲವೇ ಹಳದಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಸಹ ತಿನ್ನುತ್ತಾರೆ, ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಬೆಸಾನ್ ಹಿಟ್ಟಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವರು ಈ ದಿನದಂದು ಬಾಳೆ ಮರವನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ

ಶುಕ್ರವಾರ
ಶುಕ್ರವಾರವನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಾತೃದೇವತೆಯಾದ ಶಕ್ತಿಗೆ ಮತ್ತು ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಣೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಶಕ್ತಿಯ ಆರಾಧನೆಯು ಮೂಲತಃ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷಿ ದೇವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಶುಕ್ರ ಭೌತಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಸಂತೋಷವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಿದರೆ ಶುಭ.

ಉಪವಾಸವು ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸಂಜೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಒಂದು ಸಿಹಿತಿಂಡಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಖೀರ್ ಅಥವಾ ಇತರ ಯಾವುದೇ ಹಾಲು ಆಧಾರಿತ ಸಿಹಿ. ಈ ದಿನ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೆಂಪು ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಭೌತಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ತರಲು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶನಿವಾರ
ಶನಿ ಗ್ರಹದ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಶನಿವಾರದ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶನಿ ಕ್ರೌರ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ನ್ಯಾಯದ ಗ್ರಹವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೀಗಾಗಿ ತನ್ನ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಅನ್ಯಾಯ ಮಾಡುವ ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಶಿಕ್ಷಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 

ಜನರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಪ್ಪು ಬಟ್ಟೆ, ಲೋಹದ ತುಂಡುಗಳು, ಸಾಸಿವೆ ಎಣ್ಣೆ, ಕಪ್ಪು ಉದ್ದಿನ ಬೇಳೆ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಎಳ್ಳು ಅನ್ನು ದಾನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಆಹಾರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಜೆಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಪ್ಪು ಉದ್ದಿನ ಮತ್ತು ಎಳ್ಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.