- Home
- Automobile
- Car News
- Sanjay Gandhi's Legacy: ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಕನಸಿನ ಮಾರುತಿ ಕಾರು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಕಥೆ ಗೊತ್ತಾ? ಕಾರು ರೆಡಿಯಾದಾಗ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ!
Sanjay Gandhi's Legacy: ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಕನಸಿನ ಮಾರುತಿ ಕಾರು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಕಥೆ ಗೊತ್ತಾ? ಕಾರು ರೆಡಿಯಾದಾಗ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ!
ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಕನಸಿನ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದ ಮಾರುತಿ 800 ಕಾರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಚಲನ ಮೂಡಿಸಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಹಿಂದಿನ ರೋಚಕ ಕಥೆ, ಯಶಸ್ಸು ಮತ್ತು ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಈ ಲೇಖನ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
- FB
- TW
- Linkdin
Follow Us
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಕೈಗೆಟುಕುವ "ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಕಾರು" ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಆರಂಭಿಕ ಮಾರುತಿ ಕಾರು ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು ಎಂಬುದು ಅನೇಕರಿಗೆ ತಿಳಿದಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. 1969ರಲ್ಲಿ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿ 24 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರು. ಅವರು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನ ಕ್ರೂ ನಲ್ಲಿರುವ ರೋಲ್ಸ್‌ ರಾಯ್ಸ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸದಿದ್ದರೂ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯ ಕಾರು ತಯಾರಿಸಲು ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಸಂಜಯ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವರು ಈ ಲಿಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದ್ದರು. 1970ರಲ್ಲಿ ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದ ಏಕೈಕ ಅರ್ಜಿದಾರನಾಗಿ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದರು. ಹರಿಯಾಣದ ಬನ್ಸಿಲಾಲ್ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರವು ಸಂಜಯ್ ಅವರ ಮಾರುತಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಾಗಿ 300 ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿತು. ಈ ಭೂಮಿ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆಯಲು ಸುಮಾರು 15 ಸಾವಿರ ರೈತರನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
1970 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪುತ್ರ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾರುತಿ ಮೋಟಾರ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಎಂಬ ಕಾರು ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಯೋಜನೆಯ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಕಂಪನಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಿ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿ ಅದರ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಕಾರುಗಳು ಉತ್ಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. 1973ರ ವರೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಪಿ.ಎನ್. ಹಕ್ಸರ್ ಅವರನ್ನು ಮಾರುತಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ ಕಾರಣ ಅವರ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ತೆರವುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಪರವಾಗಿಯೇ ಇದ್ದರೆಂಬ ಆರೋಪಗಳು ಕೇಳಿಬಂದರೂ, ಆ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಲು ಅವರು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾದಾಗ, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಚಿಂತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಅಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆರಂಭಿಕ ಮಾರುತಿ ಯೋಜನೆಯು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತದ ಟೀಕೆ ಮತ್ತು ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು.
1980ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಉದಾರೀಕರಣದ ದಶಕವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪುತ್ರ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿ ಅವರ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆ ಆಕಾರ ರೂಪ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗವನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವಂತೆ, ಆದರೆ ಆ ವರ್ಗದ ಜನರ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಡ್ತಿ ಮಾಡುವಂತಹ ದುಬಾರಿ ವ್ಯಯವಿಲ್ಲದ, ಕೈಗೆಟುಕುವ ಬೆಲೆಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಣ್ಣ ಕಾರನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಅವರ ಕನಸು, ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಈಡೇರಲಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಜೂನ್ 1980ರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಸಂಜಯ್ ನಿಧನರಾದರು. ಜಪಾನ್‌ನ ಸುಜುಕಿ ಮೋಟಾರ್ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ನಡುವೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮ ಮಾರುತಿ ಉದ್ಯೋಗ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ (ಇಂದಿನ ಮಾರುತಿ ಸುಜುಕಿ) ಅವರ ಕನಸನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಮುಂದಾಯಿತು, ಆದರೆ ಅದನ್ನು ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಅವರು ಇರಲಿಲ್ಲ. 1981ರ ಸಹಯೋಗವು ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಮರಣದ ನಂತರ ಸಂಭವಿಸಿತು.
ಜಪಾನಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾದ ಕಾರ್ಯಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಮಾರುತಿ ಕಂಪನಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಚಲನವೆಬ್ಬಿಸುವಂತಹ ಹೊಸ ಯುಗವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪರಿಸರವನ್ನು ಆಧುನೀಕರಿಸಿತು. 1983ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 9ರಂದು ಬುಕಿಂಗ್ ಆರಂಭವಾದ ದಿನದಿಂದಲೇ, ಮಾರುತಿ ಭಾರತೀಯ ಗ್ರಾಹಕರ ಹೃದಯವನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. ಕೇವಲ ಎರಡು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ, ಜೂನ್ 8ರ ವೇಳೆಗೆ, ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಬಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಆರ್ಡರ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 1.35 ಲಕ್ಷ ಯೂನಿಟ್ಗಳನ್ನು ದಾಟಿತು. ಇವತ್ತಿನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ನೋಡಿದರೆ, ಅದು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಾಗಿತ್ತು.
ಈ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ತಂದ ವಾಹನವೆಂದರೆ ಮಾರುತಿ 800. ಅದರ ಸರಳತೆ, ಕ್ಷಮತೆ, ಸುಲಭವಾದ ಬಳಕೆ, ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಕೈಗೆಟುಕುವ ಬೆಲೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಈ ಕಾರು ಇನ್ನೂ ಜನಪ್ರೀಯವಾಗಿದೆ. ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಾರುತಿ 800 ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ 52,500 ರೂ. ಬೆಲೆಯಿತ್ತು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 14, 1983 ರಂದು ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದು, ಅದು ಸಂಜಯ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಜನರ ‘ಸಣ್ಣ ಕಾರು’ ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ಈ ಕಾರು, ಶ್ರೀಮಂತರಿಗೂ ಬಡವರಿಗೆಲಾರಿಗೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು.
ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ತಮ್ಮ ಫಿಯಟ್ ಕಾರನ್ನು ಮಾರಿಕೊಂಡು ಮಾರುತಿ 800 ಖರೀದಿಸಲು ಮುಂದಾದರು. ಆದರೆ, ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೊಸ ಕಾರಿನಲ್ಲಿ - ನೋಂದಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಡಿಐಎ 6479 - ತಿರುಗಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಎಲ್ಲೆಡೆಯಿಂದ ಅವರನ್ನು ಜನರು ಹರ್ಷಭರಿತವಾಗಿ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಲಿಷ್ಠ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಪದ್ಮಿನಿ ಕಾರುಗಳಿಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದ ಮಾರುತಿ 800ನ ನೋಟವನ್ನು ನೋಡಲು ಜನ ಗುಂಪು ಸೇರುತ್ತಿದ್ದಿದ್ದರು. 2010ರವರೆಗೆ ಅವರು ಆ ಕಾರನ್ನು ಕಾಳಜಿಯಿಂದ ಆರೈಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹೊಳೆಯುವ ಹೊಸ ಕಾರುಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆ ಒಲಿಯಲಿಲ್ಲ.
ಎಲ್ಲಾ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಥೆಗಳಂತೆಯೇ, ಮಾರುತಿ 800 ಹಿಂದಿರುಗಿ ನೋಡಲೇ ಇಲ್ಲ. ಅದುವರೆಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಜನರ ಮೆಚ್ಚುಗೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗುತ್ತಾ ದಾಖಲೆ ಮೇಲೆ ದಾಖಲೆ ಬರೆಯಿತು. ಮಾರುತಿ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡ ಡೀಲರ್‌ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಜಾಲದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅದರ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ಹಾಗೂ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸುಲಭತೆಯು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸೆಳೆದವು. ಸುಜುಕಿ ಹಾಗೂ ಜಪಾನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕಿ ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ, ತಮ್ಮ ಪತಿ ಸಂಜಯ್ ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ, ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ “ದೇಶಕ್ಕೆ ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ತಂದಿತು. ವಿದ್ಯುತ್ ಕಡಿತವಿರಲಿಲ್ಲ, ಮುಷ್ಕರಗಳು ಅಥವಾ ಬೀಗ ಮುಚ್ಚುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಜನರು ದರೋಡೆ ಅಥವಾ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ. ಎಲ್ಲವೂ ನ್ಯಾಸ್ಪತ್ತಿ ಬೆಲೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿತ್ತು. ಕೊಳೆಗೇರಿಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸಿ, ಅವು ಬದಲು ಶುದ್ಧ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಅಗ್ಗದ ನಿವಾಸ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ರೂಪಗೊಂಡವು. ಮರಳು ಮತ್ತು ಬಂಡೆಗಳ ಮರುಭೂಮಿ ಹಸಿರುಗಾವಲಾಗಿ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಡುಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಯಿತು. ಸಂಜಯ್ ತಮ್ಮ ನಗರಕ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಕೆಲವು ಕಾರ್ಯಗಳು ಇವೆ” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
 "Gowthami K")