ಕುಂಭಮೇಳದಲ್ಲಿ ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಧರ್ಮರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ನಾಗಾ ಸೈನ್ಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲೇ ಪಿಂಡದಾನ ಮಾಡುವ ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳಿಗೆ ಮರಣಾನಂತರ ದಹನವಿಲ್ಲ; ಬದಲಿಗೆ ಭೂ/ಜಲಸಮಾಧಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇಸರಿ ವಸ್ತ್ರಧಾರಿಗಳಾದ ಅವರ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯಾಗ್ರಾಜ್ನಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಕುಂಭಮೇಳದ ಅದ್ಧೂರಿಯಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಕುಂಭಮೇಳ ಎಂದರೇನೇ ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳ ವೈಭವ. ಲೌಕಿಕ ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ದೂರ ಇರುವ ಈ ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳು ಮಹಾ ಕುಂಭದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳ ಲೋಕವೇ ನಿಗೂಢವಾಗಿದೆ. ಅವನ ಜೀವನದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಾವಿನವರೆಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಬಹಳ ನಿಗೂಢವಾಗಿದೆ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ, ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದರೆ, ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳ ಇತಿಹಾಸವು ಶತಮಾನಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದ್ದು. ಆದಿ ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ನಾಗಾ ಯೋಧರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ್ದರು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಆದಿ ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಪವಿತ್ರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ದಾಳಿಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಾಗಾ ಯೋಧರಿಗೆ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಮೂಲಕ, ಧರ್ಮವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು, ಒಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಆಯುಧ ಇರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ ಎನ್ನುವ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಾರಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಈ ಸಂದೇಶವನ್ನು ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗೂ ಹರಡಲು, ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು.
ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕೌತುಕದ ವಿಷಯ ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ನಾಗ ಸಾಧು ಆಗುವುದು ಸುಮ್ಮನೇ ಅಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಠಿಣ ತಪಸ್ಸಿನ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳು ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗಲೇ ತಮ್ಮ ಪಿಂಡದ ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ಸಾವಿನವರೆಗೆ ಅನೇಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ಕೂಡ ಒಂದು. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸತ್ತ ನಂತರ, ಅವನ ಪಿಂಡದಾನವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇವರು ಬದುಕಿರುವಾಗಲೇ ಪಿಂಡ ದಾನ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ.
ಕುಂಭಮೇಳದ ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನದ ವೇಳೆ ಮುಟ್ಟಾದರೆ ನಾಗಸಾಧುಗಳು ಏನ್ ಮಾಡ್ತಾರೆ? ಇಲ್ಲಿದೆ ಕುತೂಹಲದ ವಿವರ...
ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ, ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳನ್ನು ದಹನ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಚಿತೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದು ಪಾಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳು ಬದುಕಿರುವಾಗಲೇ ಪಿಂಡದಾನವನ್ನು ಮಾಡಿ ಜೀವನವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಪಿಂಡ ದಾನ ಮಾಡಿದ ನಂತರವೇ ಅವರು ನಾಗ ಸಾಧು ಆಗುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಪಿಂಡ ದಾನ ಮತ್ತು ಮುಖಗ್ನಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಭೂಮಿ ಅಥವಾ ನೀರಿನ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅವರಿಗೆ ಸಮಾಧಿ ನೀಡುವ ಮೊದಲು, ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸಿ ನಂತರ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾಗಾ ಸಾಧು ಸತ್ತಾಗ, ಅವನ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಬೂದಿಯನ್ನು ಹಚ್ಚಿ, ಕೇಸರಿ ಬಣ್ಣದ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಜನರು ಆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಕೊಳಕು ಮಾಡದಂತೆ ಆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾದ ಗುರುತು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಗೌರವದಿಂದ ವಿದಾಯ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾಗ ಸಾಧುವನ್ನು ಧರ್ಮ ರಕ್ಷಕ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ ಮಹಿಳಾ ನಾಗಾ ಸಾಧುಗಳ ನಿಗೂಢ ಪ್ರಪಂಚ!
