ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಯಾವುವು, ಗ್ರಾಹಕ ಆಯೋಗದ ಸಹಾಯ ಪಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ?

ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಜೀವ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಗೆ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಪ್ರಮಾಣ, ಬೆಲೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹಕ್ಕಿದೆ.

ಜೀವ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವುದು ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕು. ಖರೀದಿಸಿದ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪೂರೈಸದೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹ ಪೂರೈಸಬೇಕು. ಒಂದು ವಸ್ತುವನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಮೊದಲು, ಗ್ರಾಹಕರು ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಉತ್ಪಾದನೆ, ಖಾತರಿ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಬೇಕು. ಖರೀದಿಸುವ ವಸ್ತುವಿಗೆ ISI, AGMARK ನಂತಹ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಗುರುತುಗಳಿವೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು.

ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು
ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದಾಗ, ಹಕ್ಕನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ. ನ್ಯಾಯಯುತ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ತೃಪ್ತಿಕರ ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಗ್ರಾಹಕರಿಗಿದೆ. ಮೂಲಭೂತ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೂ ಈ ಹಕ್ಕು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸರಕುಗಳು ಲಭ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಆಯ್ಕೆಯು ಗ್ರಾಹಕರ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿರಬೇಕು. ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬಳಸಲು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಕ್ಕಿದೆ.

ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು
ಅನ್ಯಾಯದ ವ್ಯಾಪಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಸರಕುಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಪ್ರಮಾಣ, ಶಕ್ತಿ, ಶುದ್ಧತೆ, ಗುಣಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಬೆಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಮುಚ್ಚುಮರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಕೇಳಿ ತಿಳಿಯುವ ಹಕ್ಕು ಗ್ರಾಹಕರಿಗಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ಒಂದು ವಸ್ತುವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಮೊದಲು, ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಸೇವೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಬೇಕು. ಇದು ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಮೊದಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪೈಪೋಟಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಳ್ಳದೆ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತವಾಗಿ ವರ್ತಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾರಾಟದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗದೆ ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಗ್ರಾಹಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು
ಜೀವಮಾನವಿಡೀ ಮಾಹಿತಿಯುಕ್ತ ಗ್ರಾಹಕರಾಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಹಕರ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಗ್ರಾಹಕರ ಅಜ್ಞಾನವೇ ಅವರ ಶೋಷಣೆಗೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ನಿಜವಾದ ಗ್ರಾಹಕ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ.

ಕೇಳಲ್ಪಡುವ ಹಕ್ಕು
ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಸೂಕ್ತ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ರಚಿಸಲಾದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ರಚಿಸಲಾದ ವಿವಿಧ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ ರಾಜಕೀಯೇತರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯೇತರ ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರು ರಚಿಸಬೇಕು.

ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು
ಅನ್ಯಾಯದ ವ್ಯಾಪಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಅಥವಾ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಮೋಸದಿಂದ ಶೋಷಣೆ ಮಾಡುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಹಕರ ನಿಜವಾದ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಯುತವಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮ ನಿಜವಾದ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದೂರು ನೀಡಬೇಕು. ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಅವರ ದೂರು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಮಾಜದ ಮೇಲಿನ ಅದರ ಪರಿಣಾಮವು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಜಾಗತೀಕರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಉತ್ಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಬಳಕೆದಾರರ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಖರೀದಿಸಿದ ನಂತರದ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಬಲವಾದ ಪರಿಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ತಲುಪಬೇಕು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ಗ್ರಾಹಕರ ದೂರುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸರಳ ಮತ್ತು ಅಗ್ಗದ ತ್ವರಿತ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಜಿಲ್ಲಾ, ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ವಿವಾದ ಪರಿಹಾರ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು (ಗ್ರಾಹಕ ವೇದಿಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಗ್ರಾಹಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ) ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯವು 50 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀರದ ದೂರುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಜಿಲ್ಲಾ ಆಯೋಗಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಇರುತ್ತದೆ.

ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯವು 50 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಆದರೆ 2 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀರದ ದೂರುಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಆಯೋಗಗಳು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಅಧಿಕಾರವಿದೆ.

ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯವು 2 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಅದು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೂರುಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಯೋಗವು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಅಧಿಕಾರವಿದೆ.

ದೂರನ್ನು ಕೇಳಿ, ಸಂಸ್ಥೆ ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ನಂತರ, ಗ್ರಾಹಕ ವೇದಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಆದೇಶಿಸಬಹುದು:

* ಉತ್ಪನ್ನದಲ್ಲಿನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಅವರು ಹೇಳುವಂತೆ ಸರಿಪಡಿಸಲು ಹೇಳಬಹುದು.
* ದೋಷವನ್ನು ಅಥವಾ ತಪ್ಪನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಸರಿಪಡಿಸಬೇಕು
* ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಹೋಲುವ ಅಥವಾ ಉತ್ತಮ ಉತ್ಪನ್ನದೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವುದು
* ಹಾನಿ / ವೆಚ್ಚಗಳು / ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವುದು
* ಉತ್ಪನ್ನ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಂಪಡೆಯುವುದು
* ಯಾವುದೇ ಅನ್ಯಾಯದ ವ್ಯಾಪಾರ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅಥವಾ ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವ್ಯಾಪಾರ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಅಥವಾ ಮತ್ತೆ ಮಾಡದಂತೆ ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಬಹುದು.
* ಹಿಂದಿನ ತಪ್ಪಾದ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾದ ಜಾಹೀರಾತನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಬಹುದು

ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ
ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಕಾಲಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ತರಲಾದ ಕಾನೂನು. (ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ, 2019 ರ ಪ್ರಕಾರ).

“ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸುವ ಒಂದು ಕಾನೂನು. ಗ್ರಾಹಕರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕ ಮಂಡಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಒಂದು ಕಾನೂನು. (ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ, 1986 ರ ಪ್ರಕಾರ).

ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ, 1986, ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿನ ದೋಷಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯೂನತೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಇದು ಅನ್ಯಾಯದ ಅಥವಾ ತಪ್ಪಾದ ಕ್ರಮಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.

ನಿಮ್ಮನ್ನು ನೀವೇ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಿ:
* ಒಬ್ಬ ಗ್ರಾಹಕರಾಗಿ ನೀವು ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ್ದೀರಾ?
* ಇಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆ ಉಂಟಾದಾಗ ನೀವು ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ದೂರು ನೀಡಿದ್ದೀರಾ?
* ನಿಮ್ಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಒಂದು ಗ್ರಾಹಕ ಗುಂಪಿನ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ?
* ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಿ
* ಬೆಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಖರೀದಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಬಳಸಿದ ಸೇವೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಲು ಸಿದ್ಧರಾಗಿರಿ

ನ್ಯಾಯಯುತ ಒಪ್ಪಂದ
ಒಬ್ಬ ಗ್ರಾಹಕರಾಗಿ ನೀವು ನ್ಯಾಯಯುತ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನೀವು ಅಜಾಗರೂಕರಾಗಿದ್ದರೆ ಶೋಷಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನಪಿಡಿ.

ಒಮ್ಮತದ ಧ್ವನಿ
ಗ್ರಾಹಕರಾಗಿ ಕೈಜೋಡಿಸಿ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೂ ಇದೆ. ಒಟ್ಟಾಗಿ ಹೋರಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಿಸಲು ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕ.

ನಿರಂತರ ಬಳಕೆ
ನಿಮ್ಮ ಬಳಕೆಯು ಇತರರ ಮೇಲೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಅಥವಾ ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗದವರ ಮೇಲೆ ಬೀರುವ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಅಗತ್ಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬಳಸುವುದು ಸಹ ಅಗತ್ಯ. ನಮ್ಮ ಬಳಕೆಯ ಪರಿಸರ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗಾಗಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ನಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಾವು ಗುರುತಿಸಬೇಕು.

ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು vs ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು
ನಿಮಗಾಗಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ
1. ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕು
* ಸಂಸ್ಥೆಯು ಗ್ರಾಹಕರ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಂಪರ್ಕ ವಿವರಗಳನ್ನು ನಿಮಗೆ ಒದಗಿಸಿದೆಯೇ ಮತ್ತು ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
* ಗ್ರಾಹಕರ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡದ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು/ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ

2. ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ಪರಿಹಾರ:
* ದೋಷಯುಕ್ತ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ನಷ್ಟವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ, ದೂರು ನೀಡದೆ ಇರುವುದು ಭ್ರಷ್ಟ ಉದ್ಯಮಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಒಂದು ಸಣ್ಣ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸಹ ದೂರು ನೀಡಿ. ನಿಜವಾದ ದೂರನ್ನು ಮಾತ್ರ ದಾಖಲಿಸಿ.
* ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತೃಪ್ತಿ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಗ್ರಾಹಕರು ದೂರನ್ನು ದಾಖಲಿಸಬೇಕು.
* ಗುಣಮಟ್ಟದ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸುಧಾರಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ದಂಡಗಳು/ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕೋರಿ.
* ದೋಷಯುಕ್ತ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವುದು/ಬದಲಾಯಿಸುವುದು, ಹಣವನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಖಾತರಿ ನೀತಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಓದಿ.

3. ಸುರಕ್ಷತಾ ಹಕ್ಕು
* ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವಾಗ, ಗ್ರಾಹಕರು ISI, ಹಾಲ್‌ಮಾರ್ಕ್, ಅಗ್ಮಾರ್ಕ್, ISO, FSSAI ನಂತಹ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಗುರುತನ್ನು ನೋಡಬೇಕು.
* ಯಾವುದೇ ನಕಲಿ ಪ್ರತಿ/ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಬೇಡಿ

4. ಗ್ರಾಹಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು/ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು
* ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಆಕರ್ಷಿತರಾಗಬೇಡಿ ಅಥವಾ ಮಾರಾಟಗಾರರ ಮಾತನ್ನು ನಂಬಬೇಡಿ. ಗ್ರಾಹಕರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳನ್ನು, ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ನೋಡಬೇಕು. ಅಂತೆಯೇ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು ಕಳಪೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ತಕ್ಷಣ ತಿಳಿಸಬೇಕು.
* ಗ್ರಾಹಕರು ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಪ್ರಮಾಣ, ಬಳಕೆ, ಬೆಲೆ ಮುಂತಾದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಬೇಕು.
* ಗ್ರಾಹಕರು ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಪ್ರಮಾಣ, ಬಳಕೆ, ಬೆಲೆ ಮುಂತಾದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಬೇಕು.

5. ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು
* ಖರೀದಿ ಪರಿಗಣನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ವಿವಿಧ ಪರ್ಯಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ.
* ಖರೀದಿಯನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸುವ ಮೊದಲು ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ವಿವರಣೆಗಳು, ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿ
* ಉತ್ಪನ್ನಗಳು/ಸೇವೆಗಳ ವಿಮರ್ಶೆಗಳನ್ನು ಓದಿ.