ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಖಿನ್ನತೆಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಗಂಭೀರ ವಿಷಯ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿದೆ ಅದೇನೆಂದರೆ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಲ್ಲೂ ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ (Delivery) ಖಿನ್ನತೆ (Depression) ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ. ಮತ್ತು ಇದು ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.
ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಕಾರಣಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿವೆ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಫ್ಲೋರಿಡಾ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ (Florida Atlantic University) ಕ್ರಿಸ್ಟಿನ್ ಇ. ಲಿನ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ (Kristin E. Lynn College of Nursing) ಸಂಶೋಧಕರು ಸ್ತನ್ಯಪಾನ (Breastfeeding) ಮತ್ತು ಪ್ರಸವದ ನಂತರದ ಖಿನ್ನತೆಯ (Postpartum depression) ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, 26 ಯು.ಎಸ್. ರಾಜ್ಯಗಳ 29,685 ಮಹಿಳೆಯರು ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದರು. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ (Journal Public Health Nursing) ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ಸ್ ಫಾರ್ ಡಿಸೀಸ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಅಂಡ್ ಪ್ರಿವೆನ್ಶನ್ ((United States Centers for Disease Control and Prevention) ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 11 ರಿಂದ 20 ಪ್ರತಿಶತ ದಷ್ಟು ಮಹಿಳಾ ತಾಯಂದಿರು ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಖಿನ್ನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಅವರ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಅಥವಾ ಮಕ್ಕಳ ಸಾವಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 4 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ಜನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ಅದರಂತೆ, ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಖಿನ್ನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಂಟು ಮಿಲಿಯನ್ ವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಇದು ತುಂಬಾ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ.
ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ (WHO) 2018 ರ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 22 ಪ್ರತಿಶತ ಮಹಿಳೆಯರು ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರದ ಖಿನ್ನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸೌಮ್ಯ ಖಿನ್ನತೆ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದನ್ನು 'ಬೇಬಿ ಬ್ಲೂಸ್ (Baby blues)) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರದ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಸೂಕ್ತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡದಿದ್ದರೆ, ಇದು ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ವಂತ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಖಿನ್ನತೆಯು ಅಮೇರಿಕನ್ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನದ ಅವಲೋಕನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ.
ಈ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಶೇಕಡಾ 13 ರಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದ್ದರು. ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ತನ್ಯಪಾನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಿಳೆಯರು , ಎದೆ ಹಾಲು ನೀಡದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗಿಂತ ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಖಿನ್ನತೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸಲಾಯಿತು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಮಹಿಳೆಯರು ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಹಾಲುಣಿಸುವಷ್ಟೂ ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಖಿನ್ನತೆಯ ಅಪಾಯವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ.
ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಖಿನ್ನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು:
ಅಧ್ಯಯನದ ಹಿರಿಯ ಲೇಖಕರಾದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಿನ್ ಟೊಲೆಡೊ (Christine Toledo), ಮಗು ಜನಿಸಿದ 4 ವಾರಗಳಿಂದ 12 ತಿಂಗಳ ವರೆಗೆ ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಮಹಿಳೆಯರು ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಅಪಾಯವಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ಇದು ಖಿನ್ನತೆ, ಚಂಚಲ ಮತ್ತು ತುಂಬಾ ದಣಿದ ಅನುಭವವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಲು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಮಯೋಚಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಏಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ:
ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಖಿನ್ನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ (Postpartum Depressionಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡದಿದ್ದರೆ ಪ್ರಮುಖ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ತಾಯಿ ಮಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಬಾಂಧವ್ಯ ಹೊಂದಿಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಮಗುವಿನ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ.
ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಹಿಳೆಯರು ತಮಗೆ ಅಥವಾ ಮಗುವಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಅವರು ಸರಕುಗಳನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮುಂದಿನ ಮಗುವಿನ ಜನನದ ನಂತರ ಖಿನ್ನತೆಯ ಅಪಾಯವು 50 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ 11 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಖಿನ್ನತೆಯ ಅಪಾಯವು 25 ಪ್ರತಿಶತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಅಂತಹ ಮಹಿಳೆಯರು ಹೃದಯ ರಕ್ತನಾಳದ ಕಾಯಿಲೆ, ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಮತ್ತು ಮಧುಮೇಹ ಟೈಪ್ 2 ರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
ಅಧ್ಯಯನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಳು
ಫ್ಲೋರಿಡಾ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಕ್ರಿಸ್ಟಿನ್ ಇ. ಲಿನ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ ನ ಡೀನ್ ಸಫಿಯಾ ಜಾರ್ಜ್ ಹೇಳುವಂತೆ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ನಡವಳಿಕೆಯ ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಸ್ತನ್ಯಪಾನ ಮತ್ತು ಖಿನ್ನತೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸ್ತನ್ಯಪಾನ ಮಾಡಲು ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಗುವಿಗೆ ಅದರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವಲ್ಲಿ ದಾದಿಯರ ಪಾತ್ರವು ಮುಖ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಸ್ತನ್ಯಪಾನವು ಮಗುವಿಗೆ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಜೊತೆಗೆ ಅಲರ್ಜಿ ಮತ್ತು ಸೋಂಕಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ರೋಗಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.