'ಕಾಶ್ಮೀರ'ದ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥವೇನು, ಈ ಸುಂದರ ಹೆಸರು ಹೇಗೆ ಬಂತು?; ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಕಥೆಯೂ ಅಷ್ಟೇ ನಿಗೂಢ

ಕಾಶ್ಮೀರದ ಹೆಸರಿನ ಮೂಲವು ಇತಿಹಾಸ, ಜಾನಪದ, ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಕಶ್ಯಪ ಋಷಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಯಹೂದಿ ಸಂಪರ್ಕದವರೆಗೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಥೆಯೂ ಈ ಸ್ಥಳದ ನಿಗೂಢತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. 

ಕಾಶ್ಮೀರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಲ್ಲ. ಅದು ಇತಿಹಾಸ, ಭಾಷೆ, ಭೌಗೋಳಿಕತೆ, ಜಾನಪದ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂಗಮವಾಗಿರುವ ಪದ. ಕಶ್ಯಪ ಋಷಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಲಿ, ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಯಹೂದಿ ಸಂಪರ್ಕವಾಗಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವೂ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಗುರುತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಳವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ಕಣಿವೆಗಳು ಎಷ್ಟು ಸುಂದರವಾಗಿವೆಯೋ ಅದರ ಕಥೆಯೂ ಅಷ್ಟೇ ನಿಗೂಢವಾಗಿದೆ. ಬಹುಶಃ ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಕಾಶ್ಮೀರವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸ್ಥಳವಲ್ಲ, ಅದು ಒಂದು ಭಾವನೆಯಾಗಿದೆ. ಅದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು ಎರಡೂ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  

ಜಾನಪದ ಕಥೆ 
ಕಾಶ್ಮೀರ ಎಂಬ ಪದವು ಹಳೆಯ ಜಾನಪದ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಣಿವೆಯು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸರೋವರವನ್ನು ಬರಿದಾಗಿಸಿದ ನಂತರ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೌದು, ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಜಾನಪದ ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾಶ್ಮೀರ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸರೋವರವಾಗಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಮನುಷ್ಯ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ನೀರು ಮಾತ್ರ ಇತ್ತು. ನಂತರ ಮಹರ್ಷಿ ಕಶ್ಯಪರು ಬಂದರು, ಅವರು ಬಾರಾಮುಲ್ಲಾದ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಆ ಸರೋವರದ ನೀರನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿದರು. ಇದು ಮಾನವ ವಾಸಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಹಾಗೆಯೇ ತುಂಬಾ ಸುಂದರವಾಗಿತ್ತು. ಇದು "ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಸ್ವರ್ಗ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈ ಭೂಮಿ ನಂತರ "ಕಾಶ್ಯಪಮರ್", ನಂತರ "ಕಾಶ್ಮೀರ" ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಇಂದಿನ "ಕಾಶ್ಮೀರ"ವಾಯಿತು. 

ಈ ಸರೋವರ ಮತ್ತು ಕಶ್ಯಪ ಋಷಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಕಲ್ಹಣ ಬರೆದ ರಾಜತರಂಗಿಣಿ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿಯೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಭಾರತೀಯ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜನಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಇಲಾಖೆಯ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ಇದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ ನೀವಿದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. 

ಕಾಶ್ಮೀರ ಹೆಸರಿನ ಅರ್ಥವೇನು?
ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ "ಕಾ" ಎಂದರೆ ಜಲ (ನೀರು) ಮತ್ತು "ಶಮೀರ" ಎಂದರೆ ಒಣಗುವುದು. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, 'ಕಾಶ್ಮೀರ'ದ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ - "ಒಣಗಿದ ನೀರು" ಅಂದರೆ ನೀರಿನಿಂದ ಹೊರಬಂದ ಭೂಮಿ. ಇನ್ನೊಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಪ್ರಕಾರ, 'ಕಾಸ್' ಎಂದರೆ ಕಾಲುವೆ ಅಥವಾ ಹೊಳೆ ಮತ್ತು 'ಮಿರ್' ಎಂದರೆ ಪರ್ವತ. ಈ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾಶ್ಮೀರ ಎಂದರೆ "ಪರ್ವತಗಳ ನಡುವೆ ಹರಿಯುವ ತೊರೆಗಳ ನಾಡು". 

ವಿದೇಶಿ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರ
ಕಾಶ್ಮೀರವು ಭಾರತದವರಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಇಡೀ ಪ್ರಪಂಚದ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿಪೂ 550 ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಕ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಹೆಕಾಟೀಯಸ್ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು 'ಕಾಸ್ಪಪೈರೋಸ್' ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾನೆ. ತರುವಾಯ, ರೋಮನ್ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಟಾಲೆಮಿ (ಕ್ರಿ.ಶ. 150ರಲ್ಲಿ) ಇದನ್ನು 'ಕ್ಯಾಸ್ಪೆರಿಯಾ' ಎಂದು ಕರೆದರು. ಆದರೂ ಅವರು ಅದರ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಿಸಿದರು. ಚೀನಾದ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ - ಇದನ್ನು 'ಕಿ-ಪಿನ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಂಗ್ ರಾಜವಂಶದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 'ಕಿಯಾ-ಶಿ-ಮಿ-ಲೋ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಉಲ್ಲೇಖವು 7 ಮತ್ತು 8 ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. 

ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಾನವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ 
11 ನೇ ಶತಮಾನದ ಖ್ವಾರಾಜ್ಮಿ ವಿದ್ವಾಂಸ, ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಾನವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಲ್ಬೆರುನಿ, ಕಿತಾಬ್-ಉಲ್-ಹಿಂದ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ಇಲ್ಲಿನ ಭೌಗೋಳಿಕ ರಚನೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಭಾಷೆ, ಸಮಾಜ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದರು.
ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾಶ್ಮೀರವು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿದೆ.  

ದೂರದ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹರಡಿದ ಮನ್ನಣೆ
13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಇಟಾಲಿಯನ್ ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾರ್ಕೊ ಪೊಲೊ ಕೂಡ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಅವರು ಅದನ್ನು 'ಕಾಶಿಮೂರ್' ಎಂದು ಕರೆದರು ಮತ್ತು ಅದರ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು 'ಕಾಶ್ಮೀರಿಯನ್ನರು' ಎಂದು ಕರೆದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲೂ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಗುರುತು ದೂರದ ದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪಿತ್ತು ಎಂಬುದು ಅವರ ಬರಹಗಳಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. 

ಫಿದಾ ಹಸ್ನೈನ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಅವರ ಬಹಳ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಮತ್ತು ಚರ್ಚಾಸ್ಪದ ಸಿದ್ಧಾಂತ. ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಜನರ ಬೇರುಗಳು ಬಾಗ್ದಾದ್ ಬಳಿ ನೆಲೆಸಿದ 'ಕಾಸ್' ಎಂಬ ಯಹೂದಿ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿನವು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಈ ಜಾತಿ ಕ್ರಮೇಣ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಮೂಲಕ ಹಿಂದೂಕುಶ್ ದಾಟಿ ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ತಲುಪಿ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿತು.

ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಜಾತಿಯವರು ಮೊದಲು 'ಕಾಶ್ಮೋರ್' ಮತ್ತು ನಂತರ 'ಕಾಶ್ತ್ವಾರ್' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ವಸಾಹತುವನ್ನು ನೆಲೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 'ಕಾಶ್ಮೀರ್' ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಇನ್ನೂ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಇದು ಕಾಶ್ಮೀರದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಗುರುತಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ರಾಜ ಜಂಬೂಲೋಚನನ ಪಾತ್ರ
9 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದ ರಾಜ ಜಂಬೂಲೋಚನನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಅದರ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಅನೇಕ ಸ್ಥಳೀಯರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಿತು.