ಹಿಸಾರ್ ಕೋಟೆಯ ಇತಿಹಾಸ.. ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿರುವ ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ಅರಮನೆ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತೇ?

ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ಅರಮನೆ ಸಂಕೀರ್ಣ ಭಾರತದ ಹರಿಯಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಆಧುನಿಕ ಹಿಸಾರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಕ್ರಿ.ಶ. 1354ರಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರ ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ತುಘಲಕ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ಮೂಲ ಹಿಸಾರ್ ಪಟ್ಟಣವು ಕೋಟೆಯ ಒಳಗೆ ಗೋಡೆಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ವಸಾಹತು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಜಾರ್ಜ್ ಥಾಮಸ್ ಅವರ ಹಿಂದಿನ ನಿವಾಸವಾದ ಜಹಾಜ್ ಕೋಥಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ಅರಮನೆ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಒಳಗೆ ಇದೆ.

ಈ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಲತ್ ಕಿ ಮಸೀದಿ ಮಸೀದಿ ಮತ್ತು ಅಶೋಕ ಸ್ತಂಭವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಹತ್ತಿರದ ಮತ್ತೊಂದು ಅರಮನೆಯಾದ ಗುರ್ಜರಿ ಮಹಲ್ ಅನ್ನು 1356ರಲ್ಲಿ ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ತನ್ನ ಪತ್ನಿ ಗುರ್ಜರಿಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ಹಿಸಾರ್-ಇ-ಫಿರುಜಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಅರಮನೆಯು ಹಳೆಯ ದೆಹಲಿ ಮುಲ್ತಾನ್ ರಸ್ತೆಯು ಇರಾನ್‌ನ ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಖೊರಾಸನ್ ಕಡೆಗೆ ಕವಲೊಡೆಯುವ ಒಂದು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ.

ಇದನ್ನು ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಮಹೇಂದ್ರಗಢದ ಬೆಟ್ಟಗಳಿಂದ ಕಲ್ಲು ತರಲಾಯಿತು. ಇವು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಕಂದಕದಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿದ್ದವು. ಕಂದಕವನ್ನು ತುಂಬಲು ಸಂಕೀರ್ಣದೊಳಗಿನ ಒಂದು ತೊಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಎರಡೂವರೆ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಈ ಸಂಕೀರ್ಣವು 1356ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಫಿರೋಜ್ ಷಾ ತನ್ನ ಆಸ್ಥಾನಿಕರಿಗೆ ಕೋಟೆಯ ಗೋಡೆಗಳ ಒಳಗೆ ತಮ್ಮ ಅರಮನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು.

ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಾರಕ

ಅರಮನೆಯ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆ ಕಾರ್ಯವು 1924ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಂದಿನಿಂದ ಕ್ರಮೇಣ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಕೇಂದ್ರೀಯವಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಾರಕವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕಲಾಕೃತಿಯು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಅರಮನೆಯನ್ನು ಕೆಂಪು ಮರಳುಗಲ್ಲಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.