ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ದಿನನಿತ್ಯ ಸಾವಿರಾರು ಮಂದಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಇದರಲ್ಲಿರುವ ಹಲವು ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬಹುತೇಕರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಅಂಥಾ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲೊಂದು ರೈಲಿನ ಹಿಂದೆಯಿರುವ X ಚಿಹ್ನೆ. ಇದು ಯಾಕಿದೆ, ಯಾವತ್ತಿನಿಂದ ಇದೆ, ಈ ಚಿಹ್ನೆಯ ಅರ್ಥವೇನು ಎಂಬುದು ಹಲವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಆ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಓಡುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್ ರೈಲುಗಳ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ 'X' ಗುರುತು ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಏಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಈ ಗುರುತುಗಳು ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್ ರೈಲುಗಳ ಹಿಂದೆ ಇರುತ್ತವೆ. ರೈಲಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಈ ಗುರುತುಗಳು ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ರೈಲಿನ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ದೀಪವೂ ಇರುತ್ತದೆ.
'ರೈಲಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿರುವ X ಅಕ್ಷರವು ರೈಲಿನ ಕೊನೆಯ ಕೋಚ್ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಕೋಚ್ಗಳನ್ನು ಬಿಡದೆ ರೈಲು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಾದುಹೋಗಿದೆ ಎಂದು ರೈಲ್ವೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ಮೂಲಕ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ' ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯವು ಟ್ವಿಟರ್ ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದೆ. ಕ್ರಾಸ್ ಮಾರ್ಕ್ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು, ಕೆಲವು ಟ್ರೈಲಿಂಗ್ ಕೋಚ್ಗಳು ಹಳಿತಪ್ಪಿಹೋಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಲು ನಿಲ್ದಾಣದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಇದು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ರೈಲುಗಳ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಗುರುತು ಹಾಕುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮಂಜಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಂದ ಬೋರ್ಡ್ ಚಿಹ್ನೆಯು ಗೋಚರಿಸದಿದ್ದರೆ, ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಅಥವಾ ಮುಂಬರುವ ರೈಲುಗಳ ಲೋಕೋ-ಪೈಲಟ್ಗಳಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
LV ಎಂದು ಬರೆಯಲಾದ 'X' ಇರುವ ಬೋಗಿ ಕೂಡ ಇರುತ್ತದೆ. LV ಯ ಪೂರ್ಣ ರೂಪವು 'ಕೊನೆಯ ವಾಹನ' (Last Vehicle) ಅಂದರೆ ಕೊನೆಯ ಕಂಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. ರೈಲಿನ ಕೊನೆಯ ಕಂಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ನಲ್ಲಿ ಈ ಎರಡರ ಚಿಹ್ನೆಯೂ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅದು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ರೈಲಿನ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಕೆಂಪು ದೀಪವು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ಅವರು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಸ್ಥಳದಿಂದ ರೈಲು ಹೊರಟಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕೆಟ್ಟ ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ದಟ್ಟವಾದ ಮಂಜಿನಲ್ಲಿ ರೈಲನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನೋಡುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ. ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಈ ಬೆಳಕು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ರೈಲು ಬರುತ್ತಿರುವ ಸೂಚನೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಬರುವ ರೈಲಿಗೆ ಈ ಲೈಟ್ ಮುಂದೆ ಇನ್ನೊಂದು ರೈಲು ಇದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದು ರೈಲ್ವೇಗಳ ಕೋಡ್ ಆಗಿದೆ, ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ರೈಲಿನ ಕೊನೆಯ ಕಂಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಮೊದಲು ಕೊನೆಯ ಬೋಗಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಗುರುತು ನೋಡಿ ನೀವು ಸಹ ನೆಮ್ಮದಿಯಾಗಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬಹುದು.