ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್, ಕೋಮಾ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯನ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಏನಾಗುತ್ತೆ?

ಹಾಸ್ಯನಟ ರಾಜು ಶ್ರೀವಾಸ್ತವ ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ನಿಧನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜು ಶ್ರೀವಾಸ್ತವ ಅವರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿದೆ ಎಂಬ ವದಂತಿಗಳು ಹರಡಿದವು. ಕೆಲವರು ಕೋಮಾಗೆ ತೆರಳಿರೋದಾಗಿ ಹೇಳಿದರು ಮತ್ತು ಕೆಲವರು ಡೀಪ್ ಕೋಮಾಕ್ಕೆ (deep coma) ಹೋಗಿರೋದಾಗಿ ಹೇಳಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಾಜು ಶ್ರೀವಾಸ್ತವ ಯಾವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದರು ಎಂದು ಏಮ್ಸ್ ಇನ್ನೂ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿಲ್ಲ.  ಕೋಮಾ, ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್ ಮತ್ತು ಡೀಪ್ ಕೋಮಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಹೇಗಿತ್ತು? ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ತಲುಪುತ್ತಾನೆ? ವೆಂಟಿಲೇಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಮಲಗಿರುವ ರೋಗಿಯ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ಕಾರ್ಯಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆಯೇ? ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡೋಣ.

ಮೊದಲು ಕೋಮಾವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ.
ಇದು ದೀರ್ಘವಾದ ಅಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ, ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸುತ್ತಲೂ ಏನು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಜೀವಂತವಾಗಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಚಲನೆ ಇರೋದಿಲ್ಲ.  ಕೋಮಾ (coma) ಇರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾದ ನೋವಿನಿಂದ ಬಳಲಿದ ನಂತರವೂ ಅವರೌ ಬೇಗನೆ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
 

ಕೋಮಾದಲ್ಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡುತ್ತಿರುತಾರೆ. ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿಯೂ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು (activity of brain) ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಮೆದುಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ದೇಹದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಾದ ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳು, ಯಕೃತ್ತು, ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು, ಹೃದಯ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಸಹ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ತೀವ್ರವಾದ ಗಾಯ, ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ರಕ್ತದ ಹರಿವು, ಆಮ್ಲಜನಕದ ಕೊರತೆ, ವಿಷಕಾರಿ ವಿಷಗಳ ಶೇಖರಣೆ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕೋಮಾಗೆ ತಲುಪಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.  

ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್ (brain dead) ಮತ್ತು ಡೀಪ್ ಕೋಮಾದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ. ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿರುವುದು ಎಂದರೆ ಮೆದುಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿದೆ ಎಂದರ್ಥ. ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ಗಾಯ, ಮೆದುಳಿಗೆ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಕೊರತೆ, ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ರಕ್ತದ ಹರಿವಿನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು ಈ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. 

ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೆದುಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಇಡೀ ದೇಹವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತೆ. ಮೆದುಳು ಸತ್ತ ರೋಗಿಗಳ ದೇಹದ ಚಲನೆ, ಉಸಿರಾಟ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ. ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್ ಲೈಟ್ ನಿಂದ ವೈದ್ಯರು ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಹಾಕಿದರೂ ಸಹ, ರೋಗಿಯು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ರೋಗಿಯು ಉಸಿರಾಡದ ಕಾರಣ, ಕೃತಕ ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ನೀಡಲು ಅವನನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ವೆಂಟಿಲೇಟರ್ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 

ವೆಂಟಿಲೇಟರ್ (ventilator) ಸಹಾಯದಿಂದ, ರೋಗಿಯ ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳು, ಯಕೃತ್ತು, ಹೃದಯ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಇತರ ಭಾಗಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಡೀಪ್ ಕೋಮಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ, ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್ ಅಥವಾ ಡೀಪ್ ಕೋಮಾ ಸ್ಥಿತಿ ಕೋಮಾದ ಮುಂದಿನ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ನರವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸರಿಯಾಗಿರುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ. ಆದರೂ, ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಂಡ ರೋಗಿಯನ್ನು 24 ಗಂಟೆಗಳ ನಂತರ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವನ ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.  

ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್ ರೋಗಿಯ ಚೇತರಿಕೆ ಕಷ್ಟ
ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಂಡ ಜನರು ಕೆಲವು ಗಂಟೆಗಳು ಅಥವಾ ಕೆಲವು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಬದುಕಬಹುದು ಎಂದು ನರವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಕ್ರಮೇಣ, ಅವನ ಉಳಿದ ಅಂಗಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸಾಯುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿರುವುದರ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. 

ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಔಷಧ, ವಿಷ, ಹಾವು ಕಡಿತ, ಗಂಭೀರ ಮೆದುಳಿನ ಸೋಂಕುಗಳು, ಇತರ ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಸಹ ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಭಯಾನಕ ಅಪಘಾತ, ತಲೆಯಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಅಥವಾ ತೀವ್ರವಾದ ಸ್ಟಾಕ್, ಮೆದುಳಿನ ಗೆಡ್ಡೆಯಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇದ್ದರೆ, ಆಗ ರೋಗಿ ಉಳಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುತ್ತೆ.