Organ Donation: ಅಂಗಾಗ ದಾನ ಮಾಡಿ ಎಷ್ಟೋ ಜೀವ ಉಳಿಯುತ್ತೆ, ನಿಯಮಗಳು ಗೊತ್ತಿರಲಿ

ಅಂಗಾಂಗ ದಾನವನ್ನು ಮಹಾದಾನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಂದಿಗೆ ಮೂತ್ರಪಿಂಡ, ಯಕೃತ್, ಹೃದಯ, ಪಿತ್ತಜನಕಾಂಗ ಮತ್ತು ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದಾನಿಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಯಾವುದನ್ನೂ ಸರಿಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂಗಾಂಗ ದಾನವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಾಗ ಒಬ್ಬರು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ವಿಷಯಗಳು ಯಾವುವು ಇಲ್ಲಿದೆ ಡೀಟೈಲ್ಸ್.

ಅಂಗ ದಾನ ಬಹುಶಃ ಅತ್ಯಂತ ಅದ್ಭುತ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಮನಃಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆಯಾದರೂ, ಅಂಗಾಂಗ ದಾನಗಳು (Organ donation) ಹೇಗೆ ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ನಡೆಯಬಹುದು, ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದು ಹೆಚ್ಚಿನವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಅಂಗಾಂಗ ದಾನವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಾಗ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಡಬೇಕಾದ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. ಆರ್ಗನ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಸಿಇಒ ಸುನಯನಾ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಅಂಗಾಂಗ ದಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಅಂಗಾಂಗ ದಾನವನ್ನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ವಿಷಯಗಳು

ಲಿವಿಂಗ್ ದಾನ: ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಒಂದು ಅಂಗವನ್ನು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಒಂದು ಮೂತ್ರಪಿಂಡ (Kidney) ಅಥವಾ ಯಕೃತ್ತಿನ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಅಂಗಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಕಸಿ ಕಾಯಿದೆ (THOTA) 1994 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಇದು ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧಿಯಿಂದ (Relatives) ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನುಮತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ ಜನರು ದೇಣಿಗೆ ನೀಡಲು ಅಧಿಕಾರ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ವಿಶೇಷ ಅನುಮತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇಬ್ಬರು ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ಅಂಗ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಇದನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 

ಮೃತ ಅಂಗಾಂಗ ದಾನ: ಇದು ಮೆದುಳು (Brain) ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಮಾಡುವ ಅಂಗಾಂಗ ದಾನವಾಗಿದೆ. ಸಾವಿನ ನಂತರ ಅಂಗಾಂಗ ದಾನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಲು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಅಧಿಕೃತ ವೈದ್ಯರ ತಂಡವು ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್‌ (ಮೆದುಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಬೇಕು. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದರೆ, ಅವರು 8 ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದು. ಅಂಗಗಳು ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗಿದ್ದರೆ ಹೃದಯ (Heart), ಯಕೃತ್ತು, ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳು, ಮೇದೋಜ್ಜೀರಕ ಗ್ರಂಥಿ, ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು (Lungs) ಮತ್ತು ಕರುಳುಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಬಹುದು.

ಮೆದುಳಿನ ಸಾವು ಮತ್ತು ಅಂಗದಾನದ ಸಂಬಂಧ: ಮೆದುಳಿನ ಸಾವು ಅಥವಾ ಮೆದುಳಿನ ಕಾಂಡದ ಸಾವು ಮೆದುಳಿಗೆ ತೀವ್ರವಾದ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗದ ಗಾಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗದ ನಷ್ಟ, ಮೆದುಳಿನ ಕಾಂಡದ ಪ್ರತಿವರ್ತನಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಉಸಿರಾಟ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಬ್ರೈನ್ ಡೆಡ್ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಾಯಗೊಂಡವರು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಜೀವನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ ಇದು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗಾಯದ (Injury) ತೀವ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಇಡೀ ಮೆದುಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಬ್ರೈನ್ ಡೆತ್ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 

ಆದರೆ ಅವಳು/ಅವನು ಜೀವ ಬೆಂಬಲದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ, ಅವನು ಇನ್ನೂ ಉಸಿರಾಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆ (ಕೃತಕವಾಗಿ) ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳಿಗೆ ಪರಿಚಲನೆಯು ಅಲ್ಪಾವಧಿಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಮೆದುಳಿನ ಸಾವಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಂಗಗಳು ಇನ್ನೂ ಜೀವಂತವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ  ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ (Operation) ಅಂಗಾಂಗ ದಾನಕ್ಕಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಬಹುದು. ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ (Family), ಇದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಷ್ಟ. ಸತ್ತವರು ಕೃತಕವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡುವುದನ್ನು ಅವರು ನೋಡಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಮೆದುಳಿನ ಸಾವಿನ (Brain death) ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಿದರೆ ಅವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಗೊಂದಲ (Confusion) ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಕುಟುಂಬದ ಒಪ್ಪಿಗೆ: ಕುಟುಂಬದ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೆ ಯಾವುದೇ ಅಂಗಾಂಗ ದಾನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂಗ ದಾನಗಳಿಗೆ ಸಂಭಾವ್ಯ ದಾನಿ ಅಥವಾ ದಾನಿಗಳ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಪಡೆಯುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, THOTA ಕಾಯಿದೆ 1994ರ ಪ್ರಕಾರ, ರೋಗಿಯ ಮುಂದಿನ ಸಂಬಂಧಿಕರು ತಮ್ಮ ಅಂಗಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಬೇಕೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ದುರಂತ ಮರಣವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಯಾವುದೇ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಂಗಾಂಗ ದಾನ ಮತ್ತು ಬ್ರೈನ್ ಡೆತ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು (Decision) ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನೀವು ಅಂಗಾಂಗ ದಾನಿಯಾಗಲು ಬಯಸಿದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಹೇಳುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಇದು ಅವರ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳು: ಮೃತ ದಾನಿಗಳ ಅಂಗಗಳು, ವಿವಿಧ ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರ ರಕ್ತದ ಗುಂಪು (Blood group) ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತವೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಮೊದಲೇ ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರ ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಕಸಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಂಚಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ಸರ್ಕಾರಿ ನೋಡಲ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಂಗ ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶ ಕಸಿ ಸಂಸ್ಥೆ (NOTTO) ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, 5 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಅಂಗಾಂಗ ಕಸಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ಕೇವಲ 5% ಜನರು ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ನಿರ್ಧಾರದಿಂದ ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು.