ಆಕಳಿಕೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಆಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಹತ್ತಿರ ಯಾರಾದರೂ ಆಕಳಿಸಿದರೆ ನಮಗೂ ಆಕಳಿಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಏಕೆ ಎಂದು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಅದರ উತ್ತರವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯೋಣ.
ಇಂದು ನಾನು ನನ್ನ ಗೆಳತಿಯೊಂದಿಗೆ ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ನಾನು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಆಕಳಿಸಿದಾಗ, ಅವಳು ತಕ್ಷಣ ಆಕಳಿಸಿದಳು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಹೇಗೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ಯೋಚಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ನಾನು ಅದರ ಉತ್ತರವನ್ನು ಸಹ ಹುಡುಕಿದೆ. ನಾವು ಪ್ರತಿದಿನ ಮಾಡುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಆಕಳಿಕೆ ಕೂಡ ಒಂದು. ಬಾಯಿ ಅಗಲವಾಗಿ ತೆರೆದು, ಉಸಿರಾಡಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬಿಡುವುದೇ ಆಕಳಿಕೆ. ನಾವು ದಣಿದಿರುವಾಗ, ನಿದ್ದೆ ಬರುವಾಗ, ಬೇರೆಯವರು ಆಕಳಿಸಿದಾಗ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಕಳಿಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.
ಆಕಳಿಕೆ ಮಾಡುವಾಗ ಬಾಯಿ ತೆರೆಯುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ಗಂಟಲು, ಬಾಯಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಸ್ನಾಯುಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ನಮ್ಮ ಆಯಾಸ, ಅರೆ ನಿದ್ರಾವಸ್ಥೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಆಕಳಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಆಕಳಿಕೆಯು ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಇತರ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
ಆಕಳಿಕೆ ಕೇವಲ ಆಳವಾದ ಉಸಿರಾಟವಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಮೆದುಳಿನ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ಆಮ್ಲಜನಕದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಜಾಗರೂಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ನಾವು ಆಕಳಿಸುತ್ತೇವೆ. ಮೆದುಳಿನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ನಿರಂತರ ಆಕಳಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಮಿರರ್ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳು ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಇತರರ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸಬಹುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಆಕಳಿಸಿದಾಗ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಆಕಳಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಮೆದುಳಿನ ಹೈಪೋಥಾಲಮಸ್‌ನಿಂದ ಬರುವ ಸಂಕೇತಗಳು ಆಕಳಿಕೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ. ಹೈಪೋಥಾಲಮಸ್‌ನಿಂದ ಬರುವ ಸೂಚನೆಗಳು ಆಳವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡಲು ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೆದುಳು ಡೋಪಮೈನ್‌ನಂತಹ ಮನಸ್ಥಿತಿ-ನಿಯಂತ್ರಕ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯ ಆಕಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿದ್ರೆಯ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾರಾದರೂ ದಣಿದಿರುವಾಗ ಮತ್ತು ಮಲಗಲು ಹೋಗುವಾಗ ಪದೇ ಪದೇ ಆಕಳಿಸುವುದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ನೋಡಿದ್ದೇವೆ, ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಿದ್ರೆಯು ಆಕಳಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಆಕಳಿಕೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆಕಳಿಕೆಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣಗಳು. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಆಕಳಿಸಿದಾಗ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಏಕೆ ಆಕಳಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದು ಈಗ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.
ಆಕಳಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಆಕಳಿಸಿದಾಗ, ಅವರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸಹ ಆಕಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಯಾರಾದರೂ ಆಕಳಿಸುವುದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಅಥವಾ ಆಕಳಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದರೆ ಅಥವಾ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಓದಿದರೆ ಸಹ ನಾವು ಆಕಳಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತೇವೆ. ಸಹಾನುಭೂತಿ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಮನುಷ್ಯರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸಹ ಆಕಳಿಸುತ್ತವೆ. ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿರುವಂತೆ, ಮನುಷ್ಯರು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಾವು ಹತ್ತಿರವಾಗಿದ್ದಾಗ ಅಥವಾ ಸಹಾನುಭೂತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಇರುವಾಗ ಆಕಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು.
ಇದು ಸಂವಹನದ ಸಾಧನವೂ ಆಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಡವಳಿಕೆಯು ಅವರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಆಕಳಿಕೆ ಏಕೆ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇನ್ನೂ ಸ್ಪಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು, ಮಾನಸಿಕ ಸಂವಹನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಆಕಳಿಕೆ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಕಳಿಕೆ ಸಹಾನುಭೂತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಬೇರೆಯವರು ಆಕಳಿಸಿದಾಗ ನಾವು ಆಕಳಿಸುತ್ತೇವೆ ಏಕೆಂದರೆ ನಾವು ಅವರ ಭಾವನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹಾನುಭೂತಿ ಹೊಂದಲು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ. ಇದು ಮಾನಸಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ತೋರಿಸಿದೆ. ಯಾರಾದರೂ ಆಕಳಿಸಿದಾಗ ನೀವು ಆಕಳಿಸಿದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಮೆದುಳು ಸಹಾನುಭೂತಿ ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮಿರರ್ ನ್ಯೂರಾನ್‌ಗಳು ಸಹ ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸಬಹುದು. ಈ ನರಕೋಶಗಳು ಇತರರ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನೋಡುವ ಮೂಲಕ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು, ಸ್ನೇಹಿತರು, ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಆಕಳಿಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.
ನಾವು ನಮ್ಮ ಹತ್ತಿರವಿರುವವರೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆಕಳಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ತೋರಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಗುಂಪು ಒಗ್ಗಟ್ಟು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯ ಮುಂತಾದ ಕಾರಣಗಳಿರಬಹುದು. ಇದು ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಆಕಳಿಕೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನಮ್ಮ ಸಾಕು ನಾಯಿಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ನಮ್ಮ ಸಾಕು ನಾಯಿಗಳು ಮತ್ತು ಬೆಕ್ಕುಗಳು ಸಹ ನಾವು ಆಕಳಿಸುವುದನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಆಕಳಿಸುತ್ತವೆ. ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಜಾತಿಯ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಆಕಳಿಸುವುದನ್ನು ನೋಡಿದಾಗಲೂ ಆಕಳಿಸುತ್ತವೆ. ಚಿಂಪಾಂಜಿಗಳು ಮತ್ತು ಬೊನೊಬೋಸ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು ಮಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಈ ನಡವಳಿಕೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಅಭ್ಯಾಸವು ಅವರ ಗುಂಪು ನಡವಳಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಇದು ಅವರ ನಡುವೆ ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.
ಜಾಗೃತಿಯೇ ಸುಲಭ ಮಾರ್ಗ. ಬೇರೆಯವರು ಆಕಳಿಸಿದಾಗ ನೀವು ಅದನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲು ಬಯಸಬಹುದು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬೇರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ನಿಮ್ಮ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ. ಸಾಕಷ್ಟು ನಿದ್ರೆ ಪಡೆಯಿರಿ. ಇದು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಆಕಳಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.