Explainer: G20 ಎಂದರೇನು? ಇದರ ಅಜೆಂಡಾ ಏನು? ನೀವು ತಿಳಿಯಲೇಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ..

ಭಾರತವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 9 ಮತ್ತು 10 ರಂದು ಆಯೋಜಿಸಲಿರುವ 20 ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳ ಸಮೂಹದ ಮುಂಬರುವ ಶೃಂಗಸಭೆಯ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವಾಸ್ತವಗಳನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಒತ್ತಿಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಯಕ UN ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ಸ್ಥಾನದ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಮುಂದಿನ ವಾರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೃಂಗಸಭೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಿರುವ ಮೋದಿ, 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ಜಾಗತಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದ ವಿಧಾನವು ಅಸಮರ್ಪಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಎರಡು ದಿನಗಳ G20 ಶೃಂಗಸಭೆಯು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗಿನ ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವವರ ನಾಯಕರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋ ಬೈಡೆನ್, ಫ್ರೆಂಚ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಇಮ್ಯಾನುಯೆಲ್ ಮ್ಯಾಕ್ರನ್, ಜರ್ಮನ್ ಚಾನ್ಸೆಲರ್ ಓಲಾಫ್ ಸ್ಕೋಲ್ಜ್, ಸೌದಿ ಕ್ರೌನ್ ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಮೊಹಮ್ಮದ್-ಬಿನ್-ಸಲ್ಮಾನ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್‌ನ ಫ್ಯೂಮಿಯೊ ಕಿಶಿದಾ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನು, ಚೀನಾವನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕ್ಸಿ ಜಿನ್‌ಪಿಂಗ್ ಬದಲು ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಲಿ ಕಿಯಾಂಗ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೂ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಪುಟಿನ್ ರಷ್ಯಾವನ್ನು ತೊರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ರಷ್ಯಾ ದೃಢಪಡಿಸಿದೆ.

ಭಾರತದ ಜಿ 20 ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನವು ತೃತೀಯ ವಿಶ್ವ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ಮೋದಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

G20, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು 2023 ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ
G20 ವೇದಿಕೆಯು ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತನ್ನ ಸದಸ್ಯ-ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಮುಕ್ತ ಸಂವಾದವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಗುಂಪಿನ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆಯನ್ನು ಬಳಸಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಭಾರತವು ಜಿ 20 ರ 2023 ರ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗೆ ತನ್ನ ಸದಸ್ಯರ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಥೀಮ್ ಅನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದೆ. G20 ತನ್ನ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.  ಈ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ರಚನೆಯು G20 ಅನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಹೊರೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. 

G20 ಗುಂಪುಗಾರಿಕೆ ಎಂದರೇನು?
ವಿಶ್ವದ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಮತ್ತು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ G20 ಜಾಗತಿಕ ವೇದಿಕೆಯು ಮೂಲತಃ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಜೊತೆಗೆ ದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 19 ದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿರುವ 19 ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ವಿಶ್ವದ GDP ಯ 85 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದ 75 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಒಟ್ಟು ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಂಯೋಜಿತ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

G20 ಅನ್ನು ಏಕೆ ರಚಿಸಲಾಯಿತು?
1997- 98 ಏಷ್ಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗವರ್ನರ್‌ಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಹಾಗೂ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ 1999 ರಲ್ಲಿ G20 ರಚಿಸಲಾಯಿತು. G20 ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಧಾನ ವೇದಿಕೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬಲಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

2008 ರ ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಹಣದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಜಿ20 ಗುಂಪು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ.

G20 ದೇಶಗಳು ಯಾವುವು?
G20 ಶಾಶ್ವತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅಥವಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಇಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಬದಲಾಗಿ, G20 ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು, 19 ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಐದು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬಹುತೇಕ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. 
* ಗುಂಪು 1 (ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಕೆನಡಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ)
* ಗುಂಪು 2 (ರಷ್ಯಾ, ಭಾರತ, ಟರ್ಕಿ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ)
ಈ ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮೂಹಗಳ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
* ಗುಂಪು 3 (ಮೆಕ್ಸಿಕೋ, ಬ್ರೆಜಿಲ್, ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾ)
* ಗುಂಪು 4 (ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್, ಜರ್ಮನಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಇಟಲಿ)
* ಗುಂಪು 5 (ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಕೊರಿಯನ್ ಗಣರಾಜ್ಯ)
EU, 20 ನೇ ಸದಸ್ಯ, ಈ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿಲ್ಲ.

G20 ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನ ಯಾರು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ?
G20 ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನ ವಿವಿಧ ಗುಂಪುಗಳಿಂದ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುಂಪಿನೊಳಗಿನ ಪ್ರತಿ ಸದಸ್ಯ - ರಾಷ್ಟ್ರವು ತಮ್ಮ ಗುಂಪಿನ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಲು ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಗ್ರೂಪ್ 2 ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವ ಭಾರತವು ಡಿಸೆಂಬರ್ 1, 2022 ರಿಂದ ನವೆಂಬರ್ 30, 2023 ರವರೆಗೆ G20 ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದೆ.

G20 ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಸಹ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳ ಮೂಲಕ G20 ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯ ಸಮನ್ವಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

G20 ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ?
ಬದಲಾಗುವ G20 ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಗೆ G20 ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕ G20 ಶೃಂಗಸಭೆ ಆಯೋಜಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಇದು 2 ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ
* ಹಣಕಾಸು ಟ್ರ್ಯಾಕ್: ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗವರ್ನರ್‌ಗಳು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ
* ಶೆರ್ಪಾ ಟ್ರ್ಯಾಕ್: ಶೆರ್ಪಾಗಳು ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಶೃಂಗಸಭೆಯ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು G20ಯ ವಸ್ತುನಿಷ್ಠ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತಾರೆ

ಏನಿದು ಜಿ20 ಶೃಂಗಸಭೆ?
ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ, G20 'ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಶೃಂಗಸಭೆ' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕೂಟವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿರುವ ಭಾರತವು ಈ ವಾರ್ಷಿಕ ಶೃಂಗಸಭೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

2023 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಚುಕ್ಕಾಣಿ ಹಿಡಿಯುವುದರೊಂದಿಗೆ G20 ತನ್ನ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು 'ವಸುಧೈವ ಕುಟುಂಬಕಂ' ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು 'ಭೂಮಿಯು ಒಂದು ಕುಟುಂಬ' ಎಂದು ಸೂಚಿಸುವ ಸಂಸ್ಕೃತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. 2023 ರ ಮುಂಬರುವ G20 ಶೃಂಗಸಭೆಯು ಹೊಸದಿಲ್ಲಿಯ ಪ್ರಗತಿ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ITPO ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ 'ಭಾರತ್ ಮಂಟಪ'ದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 9 ಮತ್ತು 10 ರಂದು ನಡೆಯಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.

G20 ಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪಾತ್ರ
ಪ್ರತಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನದ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಮಹತ್ವದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗಣನೀಯ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಪುಷ್ಟೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ G20 ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ G20 ವರ್ಕಿಂಗ್ ಗ್ರೂಪ್ ಸಭೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಡೇಟಾ ವಿತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತವೆ.

* OECD ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ನೀತಿ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವ್ಯಾಪಕ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

* ILO ಕಾರ್ಮಿಕ-ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ

* UNDP ಮತ್ತು ಇತರ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ

* IEA ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ

* WTO ಮತ್ತು UNCTAD ಹೂಡಿಕೆ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ, ಸುಂಕಗಳು, ವ್ಯಾಪಾರ ಅಡೆತಡೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ.