
ಸಂಗೀತ, ಮನುಷ್ಯನ ಬದುಕಿನ ಒಂದು ಭಾಗ. ಸಂತೋಷ, ದುಃಖ, ಆಚರಣೆ, ಒಂಟಿತನ, ವ್ಯಾಯಾಮ, ನಿದ್ರೆ ಹೀಗೆ ಹಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ನಮ್ಮ ಜೊತೆಗಿರುತ್ತೆ. ಆದ್ರೆ, ಈ ಅದ್ಭುತ ಕಲೆಗೆ ಅಡಿಕ್ಟ್ ಆಗೋದು ಸಾಧ್ಯನಾ? ತಜ್ಞರು "ಇಲ್ಲ" ಅಂತಾರೆ. ಆದ್ರೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಮ್ಮ ಸಂಗೀತದ ಹವ್ಯಾಸ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಬಹುದು. ಸಂಗೀತ ವ್ಯಸನ ನಿಜನಾ, ಕಟ್ಟುಕಥೆಯಾ ಅನ್ನೋದನ್ನ ಈ ಲೇಖನ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತೆ.
ಡೋಪಮೈನ್ ಪಾತ್ರ: ವ್ಯಸನದ ಹಿಂದೆ ಡೋಪಮೈನ್ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತೆ. ಕೆಲವು ವಸ್ತುಗಳು ಅಥವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಡೋಪಮೈನ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಮೆದುಳು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಡೋಪಮೈನ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ಆ ವಸ್ತುಗಳು ಅಥವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಸಂಗೀತ ಕೇಳುವಾಗ "ಚಿಲ್ಲಿಂಗ್" ಅನುಭವವಾದಾಗ ಡೋಪಮೈನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಸಂಗೀತ ಅಷ್ಟೊಂದು ತೀವ್ರವಾದ ವ್ಯಸನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಅನುಮಾನ. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಪರಿಣಾಮ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಸಂಗೀತ ಯಾವಾಗ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗುತ್ತೆ? ಕೆಲವು ಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಗೀತದ ಹವ್ಯಾಸ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯಬಹುದು.
ಭಾವನೆಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಂಗೀತ: ನಿಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಸಂಗೀತವನ್ನೇ ನಂಬಿದ್ರೆ, ಅದು ಸಮಸ್ಯೆ. ದುಃಖದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ದುಃಖದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಬಹುದು, ಆದರೆ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ, ಆ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಸಂಗೀತ ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ಪರಿಹಾರವಲ್ಲ.
ಸಂಗೀತವಿಲ್ಲದೆ ಕೆಲಸ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ: ಸಂಗೀತವಿಲ್ಲದೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡೋಕೆ ಆಗದಿದ್ರೆ, ಅಥವಾ ಮುಖ್ಯವಾದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಹೋದ್ರೆ, ಅದು ಅಪಾಯಕಾರಿ. ಕೆಲಸ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ, ಸಂಬಂಧಗಳು ಮುಂತಾದ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಗೀತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರೆ, ಅದು ಸಮಸ್ಯೆಯ ಸಂಕೇತ.
ಗಮನ ಬೇರೆಡೆ ಸೆಳೆಯುವ ಸಂಗೀತ: ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಂಗೀತ ನಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಕೆಲಸಗಳಿಂದ ದೂರವಿಡಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಸಾಹಿತ್ಯವಿರುವ ಸಂಗೀತ ಗಮನವನ್ನು ಬೇರೆಡೆ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ, ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಮುಗಿಸಬೇಕಾದ ಕೆಲಸಗಳು ಮುಂದೂಡಲ್ಪಡಬಹುದು.
ಮದ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾದಕ ವಸ್ತುಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಬಂಧ: ಕೆಲವರು ಮದ್ಯ ಅಥವಾ ಮಾದಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂಗೀತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮಾದಕ ವಸ್ತುಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರಚೋದಿಸಬಲ್ಲವು. ಇದು ಕೂಡ ಒಂದು ರೀತಿಯ ವ್ಯಸನ.
ಏನು ಮಾಡಬಹುದು? ನೀವು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಗೀತ ಕೇಳ್ತಿದ್ದೀರಿ ಅಂತ ಅನಿಸಿದ್ರೆ, ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು.
ಸಂಗೀತವಿಲ್ಲದ ಸಮಯ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿ: ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಕೇಳುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಶಾಂತತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ. ಧ್ಯಾನ, ಯೋಗ ಮುಂತಾದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ ನೀಡುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
ಪರ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ: ಇತರ ಹವ್ಯಾಸಗಳತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿ. ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಬಹುದು, ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಬಹುದು, ಸಿನಿಮಾ ನೋಡಬಹುದು. ಇದು ಸಂಗೀತವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಗಮನವನ್ನು ಬೇರೆಡೆ ಸೆಳೆಯದ ಸಂಗೀತ: ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಗಮನಹರಿಸಲು, ಸಾಹಿತ್ಯವಿಲ್ಲದ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಕೇಳಿ. ಅದು ಗಮನವನ್ನು ಬೇರೆಡೆ ಸೆಳೆಯುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಗಮನಹರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಿರಿ: ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ವಿಧಾನಗಳು ಪ್ರಯೋಜನವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಅಥವಾ ಸಂಗೀತದ ಹವ್ಯಾಸ ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರೆ, ವೈದ್ಯರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು.
ಸಂಗೀತ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಕಲೆ. ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದರೆ, ಅದು ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅತಿಯಾದ ಸಂಗೀತ ಬಳಕೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿತು, ಸರಿಯಾದ ವಿಧಾನದಿಂದ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಆನಂದಿಸೋಣ.