ಬಾಲಿವುಡ್ ತಾರೆಯರನ್ನು ತನ್ನ ತಾಳಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಕುಣಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಈ ಖ್ಯಾತ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ ತನ್ನ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ವಿಧಿಯ ಆಸೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಕುಣಿಯುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಳು. ತನ್ನ 13 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಗುರುವನ್ನೇ ಬಾಳಸಂಗಾತಿಯಾಗಿ ವರಿಸಿದಳು. ತಮಗಿಂತ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ವಯಸ್ಸಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಮದುವೆಯಾಗಿ, ಇಸ್ಲಾಂಗೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡರು.
ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಲೆಜೆಂಡ್ ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಬಾಲಿವುಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. 3 ವರ್ಷದವರಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಚಿತ್ರದ ಹೆಸರು ನಜರಾನಾ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರು ಶ್ಯಾಮ ಎಂಬ ಹುಡುಗಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು.
ಈಗ ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಜೀವನಾಧಾರಿತ ಬಯೋಪಿಕ್ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಮಾಧುರಿ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದಾರೆ. ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಅನೇಕ ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿಯರಿಗೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಕಲಿಸಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ 40 ವರ್ಷಗಳ ಚಲನಚಿತ್ರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಎರಡು ಸಾವಿರ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರನ್ನು ದೇಶದ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯ ತಾಯಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.
ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ನಟಿಯರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಕಲ್ಪನೆಯು ಅವರ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾಧುರಿ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಕೂಡ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಬಯೋಪಿಕ್ ನಿರ್ದೇಶನದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹನ್ಸಲ್ ಮೆಹ್ತಾ ಅವರ ಹೆಗಲ ಮೇಲಿದೆ.
ನವೆಂಬರ್ 22, 1948 ರಂದು ಹಿಂದೂ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಹೆಸರು ನಿರ್ಮಲಾ ನಾಗ್ಪಾಲ್. ಆಕೆ ತನ್ನ ಗುರು ತನ್ನ ಗುರುವನ್ನು ಜೀವನ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಳು. ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಗುರು ಬಿ ಸೋಹನ್‌ಲಾಲ್ ಅವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಾಗ 13 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಾಗಿತ್ತು. ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ 30 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿತ್ತು. ಅವಳು ಮುಸ್ಲಿಂ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿದಾಗ, ಅವಳು ತನ್ನ ಧರ್ಮವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಹಿಂಜರಿಯಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವಳ ಗುರುಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದರು. ನಾಲ್ಕು ಮಕ್ಕಳ ತಂದೆಯಾಗಿದ್ದರು.
14ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹಮೀದ್ ಖಾನ್ ಎಂಬ ಮಗನಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದಾಗ ಅವಳ ಪತಿ ಸೋಹನ್‌ಲಾಲ್ ಮಗುವಿಗೆ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ ಈಗಾಗಲೇ ಮದುವೆ ಆಗಿರುವ ವಿಷಯ ತಿಳಿಯಿತು. ಅವರ ಎರಡನೇ ಮಗು ಹುಟ್ಟಿದ 8 ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಸತ್ತಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ನಡುವೆ ಅಂತರ ಬೆಳೆಯಿತು.
ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಸೋಹನ್‌ಲಾಲ್‌ಗೆ ಹೃದಯಾಘಾತವಾಯಿತು. ಬಳಿಕ ಸರೋಜ್ ಬಳಿಗೆ ಬಂದರು. ಅದರ ನಂತರ ಅವರು ಮಗಳು ಹಿನಾ ಖಾನ್‌ಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದರು. ಬಳಿಕ ತನ್ನ ಗುರುವಿನ ದ್ರೋಹವನ್ನು ಸಹಿಸಲಾರದೆ ಅವನೊಂದಿಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಮುರಿದುಕೊಂಡಳು.
ಬಳಿಕ ರೋಷನ್ ಲಾಲ್ ಎಂಬ ಮುಸ್ಲಿಂ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದಾಗ, ನಿರ್ಮಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಿನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಲು ಒಪ್ಪಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಮದುವೆಯಾಗುವುದಾಗಿ ಷರತ್ತು ಹಾಕಿದಳು. ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಷರತ್ತನ್ನು ರೋಷನ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಾಗ ಆಕೆ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ರೋಷನ್ ಲಾಲ್ ಅನ್ನು ತನ್ನ ಜೀವನ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಳು. ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡಳು. ಸರ್ದಾರ್ ರೋಷನ್ ಮತ್ತು ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಗೆ ದುಬೈನಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಸುಕೈನಾ ಖಾನ್ ಎಂಬ ಮಗಳಿದ್ದಾರೆ.
ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಕಳಪೆಯಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಕೆಲಸ ಹುಡುಕಬೇಕಾಯಿತು. ಅವಳು ನರ್ಸ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಟೈಪಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶಾರ್ಟ್‌ಹ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ನಂತರ ಅವಳು ಕಂಪನಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಳು.
ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಮತ್ತೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಹೌರಾ ಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಚಿತ್ರದ ಐಯೆ ಮೆಹರ್ಬಾನ್ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಿನ್ನೆಲೆ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿಯಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಾಡು ನಿಗಾಹೆನ್ ಮಿಲನೆ ಕೊ ಜೀ ಚಾಹ್ತಾ ಹೈ ಜೊತೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು.
ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ತನ್ನ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ತುಂಬಾ ಗಂಭೀರವಾಗಿದ್ದಳು. ದಮ್ ಮಾರೋ ದಮ್ ಹಾಡಿನ ಶೂಟಿಂಗ್ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ದಿನವೇ ಆಕೆಯ 8 ತಿಂಗಳ ಮಗಳು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಳು. ಮಗಳನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ನೃತ್ಯ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ನೇರವಾಗಿ ಶೂಟಿಂಗ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಸಮರ್ಪಣೆಯಿಂದ ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವಿತವಾಯಿತು ಎಂದರೆ ಅದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕ ವಿಭಾಗವನ್ನು ರಚಿಸಿತು ಮತ್ತು ದಮ್ ಮಾರೋ ದಮ್ ಹಾಡಿನ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ತಂದು ಕೊಟ್ಟಿತು.
ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ಅನೇಕ ದೊಡ್ಡ ತಾರೆಗಳಿಗೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಮಾಧುರಿ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಬಾಂಧವ್ಯವು ವಿಶೇಷವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಶ್ರೀದೇವಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಶ್ರೀದೇವಿಯೊಂದಿಗೆ ಜಗಳವಾಡಿದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಶ್ರೀದೇವಿ ಅವರು ಇತರ ನಟಿಯರಂತೆ ತನಗೆ ನೃತ್ಯ ಕಲಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಯಾವಾಗಲೂ ದೂರುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಒಂದಾದರು.
ಸರೋಜ್ ಖಾನ್ ನಗೀನಾ, ಶ್ರೀ. ಭಾರತ, ಚಾಂದಿನಿ, ಟ್ರಿಕ್‌ಸ್ಟರ್, ಶೋ, ಮಗ, ಭಯ. ಖಲ್ನಾಯಕ್, ಬಾಜಿಗರ್, ಮೊಹ್ರಾ, ಹಮ್ ಆಪ್ಕೆ ಹೈ ಕೌನ್, ತಾಲ್, ಹಮ್ ದಿಲ್ ದೇ ಚುಕೆ ಸನಮ್, ದೇವದಾಸ್, ಸಾಥಿಯಾನ್, ಫನಾ, ಕುಚ್ ನಾ ಕಹೋ, ಜಬ್ ವಿ ಮೆಟ್, ಲವ್ ಆಜ್ ಕಲ್, ಲಗಾನ್ ಮುಂತಾದ ಹಲವು ಸಿನಿಮಾಗಳಿಗೆ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಡೈರೆಕ್ಟ್‌ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸೇರಿ, ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು ಈ ಸರೋಜ್ ಮಡಿಲಿಗ ಸೇರಿದ್ದವು.