ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ಧ್ವಜಗಳು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ರಾಯಲ್‌ ಸೀಲ್‌ನ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ಹೊಸ ನೌಕಾಧ್ವಜದ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಕ್ರಾಂತ್ ಕೂಡ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ನವದೆಹಲಿ (ಸೆ. 2): ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಕ್ರಾಂತ್ ವಿಮಾನವಾಹಕ ಯುದ್ಧನೌಕೆಯನ್ನು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ, ಇದೇ ವೇಳೆ ನೌಕಾಸೇನೆಯ ಹೊಸ ಧ್ವಜವನ್ನು ಅನಾವರಣ ಮಾಡಿದರು. ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ಅನ್ನು ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಧಾನಿ, ಹೊಸ ನೌಕಾಧ್ವಜದಲ್ಲೂ ಶಿವಾಜಿ ಮಾಹಾರಾಜರ ರಾಯಲ್‌ ಸೀಲ್‌ ಅನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದಾಗಿ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು. ಆ ಮೂಲಕ ಭಾರತದ ಕಂಡ ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಕ್ರವರ್ತಿ, ನೌಕಾಸೇನೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಾರಿದ ಮಹಾರಾಜನಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದರು. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಹೊಸ ಧ್ವಜದಲ್ಲಿರುವ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ಆಕಾರವು ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ಮುದ್ರೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಇಂದು ದೇಶದ ಮೊದಲ ಸ್ವದೇಶಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಕ್ರಾಂತ್ ನಿಯೋಜನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಹೊಸ ನೌಕಾಧ್ವಜವನ್ನೂ ಅನಾವರಣ ಮಾಡಿತು. ವಿನ್ಯಾಸದ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಮರಾಠಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ, ತನ್ನ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ವಿಶ್ವದ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜ ಕೂಡ ಒಬ್ಬರು.
ಹೊಸ ಧ್ವಜವು ಮೇಲಿನ ಕ್ಯಾಂಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಲಾಂಛನದೊಂದಿಗೆ ನೀಲಿ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ಆಕಾರವು ಕೂಡ ಈ ಧ್ವಜದ ಮೇಲಿದೆ. ನೌಕಾಪಡೆಯ ಧ್ಯೇಯವಾಕ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಗುರಾಣಿಯ ನೌಕಾಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಗೆರೆಗಳ ಚಿನ್ನದ ಅಂಚನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ಆಕಾರವು ಮಹಾನ್ ಭಾರತೀಯ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ಮುದ್ರೆಯಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ, ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಕಡಲ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ" ಎಂದು ನೌಕಾಪಡೆಯು ಹೊಸ ಧ್ವಜವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ನೌಕಾಪಡೆಯು 60 ಯುದ್ಧ ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ಸರಿಸುಮಾರು 5,000 ಜನ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮರಾಠ ನೌಕಾ ಶಕ್ತಿಯು, ಬಾಹ್ಯ ಆಕ್ರಮಣಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ಸೇನಾಪಡೆ ಎಂದು ನೌಕಾಪಡೆಯುವ ತನ್ನ ವಿಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ.
ನೀಲಿ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ಆಕಾರವು ಎಂಟು ದಿಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನೌಕಾಪಡೆಯು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಬಹು ದಿಕ್ಕಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಬಹು ಆಯಾಮದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಆಂಕರ್ ಚಿಹ್ನೆಯು "ಸ್ಥಿರತೆ" ಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನೌಕಾಪಡೆ ಹೇಳಿದೆ. "ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ಧ್ವಜಗಳು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು, ಅದನ್ನು ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರಿಂದ ಮುದ್ರೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ' ಎಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಕ್ರಾಂತ್‌ಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಹೇಳಿದರು. ಹಳೆಯ ಧ್ವಜವು ಕೆಂಪು ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಕ್ರಾಸ್ (St George cross) ಅನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಇದು ಭಾರತದ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಗತಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿತ್ತು.
ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ವಿರುದ್ಧ ಮೋದಿ ದಿಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆ, ನೌಕಾಪಡೆಯ ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಕ್ರಾಸ್ ಕೈಬಿಟ್ಟ ಕೇಂದ್ರ!
17 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಬಂದರು ಪೊಲೀಸ್ ಉಡುಪಿನಿಂದ 21 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನೌಕಾ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು (Indian Navy) ಬಹಳ ದೂರ ಸಾಗಿದೆ. ಇದು ಶ್ರೀಮಂತ ಕಡಲ ಪರಂಪರೆಯ ಹೆಮ್ಮೆಯ ರಕ್ಷಕ. ವರ್ಷಗಳಿಂದ, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಶ್ರೇಣಿ ಮತ್ತು ಕಡತವು ಅದರ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಅದರ ಚಿಹ್ನೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕನಸು ಕಂಡಿದೆ. ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಧ್ವಜವು ಹಲವಾರು ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ. ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಗತಕಾಲದ ಕೊನೆಯ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಚೆಲ್ಲುವ ಮೂಲಕ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2 ರಂದು, ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯು ತನ್ನ ಹೊಸ ಧ್ವಜವನ್ನು (Navy New Ensign) ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ನೌಕಾಪಡೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವಿಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
INS Vikrant: ಸಾಗರದ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ನೌಕಾಸೇನೆಗೆ ನಿಯೋಜನೆ!
ಗೌರವದ ಸಂಕೇತ: ಹೊಸ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಧ್ವಜವು ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ (Shivaji Maharaj) ಮಹಾರಾಜರ ರಾಜ ಮುದ್ರೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯ ( octagonal shape) ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಮರಾಠ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗೆ (Maratha emperor) ಗೌರವದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಗತಕಾಲದ ಅವಶೇಷವಾದ ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಕ್ರಾಸ್ ವಾಜಪೇಯಿ ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 2001-2004 ರ ನಡುವಿನ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಅವಧಿಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಧ್ವಜದ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿ, ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಲಾಂಛನವನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಸಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ 2004 ರಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಸ್‌ಅನ್ನು ಮರಳಿ ತರಲಾಗಿತ್ತು.