500 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳ ಹಾವಳಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಖೋಟನೋಟು ತಡೆಯಲು RBI ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಇವುಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಪಾಲಿಸಬೇಕು.
RBI 500 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ಅಪ್ಡೇಟ್: ದೇಶದ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ 500 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದೆ. ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳ ಹಾವಳಿ ತಡೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಜನರನ್ನು ವಂಚನೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಸುರಕ್ಷತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು
500 ರೂ. ನೋಟಿನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸುರಕ್ಷತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಿವೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಭದ್ರತಾ ದಾರ ಇದೆ. ನೋಟನ್ನು ಓರೆಯಾಗಿ ಹಿಡಿದಾಗ, ಈ ದಾರದ ಬಣ್ಣ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಿಂದ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ. ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ.
ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ವಾಟರ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಕೂಡ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವಾಗಿದೆ. ನೋಟನ್ನು ಬೆಳಕಿಗೆ ಹಿಡಿದಾಗ ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಕಲು ಮಾಡುವುದು ಕೂಡ ಕಷ್ಟ.
ಬಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮುದ್ರಣ
'500 ' ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ವಿಶೇಷ ಶಾಯಿಯಿಂದ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೋಟನ್ನು ಓರೆಯಾಗಿ ಹಿಡಿದಾಗ, ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಣ್ಣ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಿಂದ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಕರಿಸುವುದು ಕಷ್ಟ.
ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮುದ್ರಣ ಕೂಡ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ. 'ಭಾರತ್' ಮತ್ತು 'ಇಂಡಿಯಾ' ಪದಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭೂತಗನ್ನಡಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ನೋಡಬಹುದು. ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಕಳಪೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ
ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ. ನೀವು ಪಡೆಯುವ ನೋಟಿನ ಎಲ್ಲಾ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ. ಅಪರಿಚಿತರಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಮೊತ್ತದ ಹಣ ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ವ್ಯವಹಾರವು ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ.
ಎಟಿಎಂನಿಂದ ಹಣ ಪಡೆಯುವಾಗಲೂ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಿ. ಪಡೆದ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಮತ್ತು ರಶೀದಿಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ಏನಾದರೂ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದ್ದರೆ, ತಕ್ಷಣ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.
ನಕಲಿ ನೋಟು ಸಿಕ್ಕರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?
ನಕಲಿ ನೋಟು ಸಿಕ್ಕರೆ, ಅದನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ. ತಕ್ಷಣ ಹತ್ತಿರದ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹೋಗಿ ತಿಳಿಸಿ. ನೋಟು ಎಲ್ಲಿಂದ ಸಿಕ್ಕಿತು, ಯಾವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿತು ಎಂಬ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿ. ಅಗತ್ಯ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿ.
RBI ಸೂಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರ ಪಾತ್ರ
ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಜನರಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಒತ್ತು ನೀಡಿದೆ. ನೋಟುಗಳ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುವುದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನ ಕರ್ತವ್ಯ.
ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಬೇಕು. ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ನೋಟುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಕ್ಷಣ ವರದಿ ಮಾಡಬೇಕು.
RBIನ ಈ ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳು ಭಾರತೀಯ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ನಾಗರಿಕರು ಈ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಏನಾದರೂ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದರೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ಹಣಕಾಸಿನ ಸುರಕ್ಷತೆ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಕೂಡ. ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ನಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳ ಬೆದರಿಕೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಬಹುದು.