ಬರಹಗಾರ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಶಿಶಿರ್ ಕೃಷ್ಣ ಶರ್ಮಾ ಅವರು ಮುಂಬೈನ ಬಂಗಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿರುಪಾ ರಾಯ್ ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು. ಆ ಸಂದರ್ಶನದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅವರು 2013ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬ್ಲಾಗ್ ನಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಇದರ ಪ್ರಕಾರ ನಿರುಪಾ ರೈ ಗುಜರಾತ್‌ನ ವಲ್ಸಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಗುಜರಾತಿ ಚೌಹಾಣ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಕಿಶೋರ್ ಚಂದ್ರ ಬಲ್ಸಾರ ರೈಲ್ವೇಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿದ್ದರು. ನಿರುಪಾ ರಾಯ್ ಅವರ ಹೆಸರು ನಿಜವಾದ ಹೆಸರು ಕಾಂತಾ ಚೌಹಾಣ್. ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಅವರನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ 'ಚಿಬಿ' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಕಾಂತ ಅಕಾ ನಿರುಪಾ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗಳೇ, ಕಮಲ್ ರೈ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಯಿತು. ಆಗ ನಿರುಪಾಗೆ ಕೇವಲ 14 ವರ್ಷ.
ಮದುವೆಯ ನಂತರ, ಕಾಂತಾ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ನೈಟಿಂಗೇಲ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು. 1945 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತಿಯೊಂದಿಗೆ ಮುಂಬೈಗೆ ತೆರಳಿದರು. ನಿರುಪಾ ರಾಯ್ ಅವರ ಪತಿ ಕಮಲ್ ರೈ ಪಡಿತರ ನಿರೀಕ್ಷಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ನಟನಾಗಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದ್ದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಆಡಿಷನ್ ನೀಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು.
ಮದುವೆಯಾಗಿ ಕೇವಲ 4 ತಿಂಗಳ ಬಳಿಕ ಕಮಲ್ ಗುಜರಾತಿ ಚಿತ್ರವೊಂದರ ಆಡಿಷನ್ ಗೆ ತೆರಳಿದ್ದರು. ಇಲ್ಲಿ ಪತ್ನಿ ನಿರೂಪಾ ಅವರನ್ನೂ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಚಿತ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ನಾಯಕಿಯ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದರು ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅವರು ಕಮಲ್ ಅನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು, ಆದರೆ ನಿರುಪಾ ಅವರನ್ನು ನೋಡಿದ ನಂತರ ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಪತಿಯ ಇಚ್ಛೆಯ ಮೇರೆಗೆ ನಿರುಪಾ ರಾಯ್ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಗುಜರಾತಿ ಚಿತ್ರ 'ರಂಕಾದೇವಿ' ಮಾಡಿದರು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಆ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನು ನೈಟಿಂಗೇಲ್ ನಿಂದ ನಿರುಪಾ ರೈ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮನೆಯ ಮಗಳು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ತುಂಬಾ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈ ಸುದ್ದಿ ನಿರುಪಾ ಪೋಷಕರಿಗೆ ತಿಳಿದಾಗ, ಆಕೆಯ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲೋಲ ಕಲ್ಲೋಲವಾಯಿತು. ಅದರಲ್ಲೂ ಅವರ ತಂದೆಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ತುಂಬಾ ಕೋಪವಿತ್ತು.
ಸಿನಿಮಾಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ನನ್ನೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿ ಪಾಪಾ ಹೇಳಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಕಾಲ ಕಳೆದಂತೆ ಎಲ್ಲರೂ ನನ್ನ ಸಿನಿಮಾ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಅಪ್ಪ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ ಉಸಿರು ಇರುವವರೆಗೂ ಅವರ ಮಾತಿನಂತೆ ನೆಡೆದು ಕೊಂಡರು. ನನ್ನ ತಾಯಿ ನನ್ನನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ನಿರುಪಾ ರಾಯ್ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದರು
1946 ರಲ್ಲಿ ನಟಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನಿರುಪಾ ರಾಯ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರ 'ಹಮಾರಿ ಮಂಜಿಲ್'. 1951ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ ‘ಹರ್ ಹರ್ ಮಹಾದೇವ್’ ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿನ ಇವರ ಪಾರ್ವತಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಜನ ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಆ ನಂತರ ‘ವೀರ್ ಭೀಮಸೇನ್’ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ದ್ರೌಪದಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಅವರ ನಟನೆಯ ಜನ ಫಿದಾ ಆದರು.
1975ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ ‘ದೀವಾರ್’ ಸಿನಿಮಾ ನಿರುಪಾ ಅವರ ವಿಶೇಷ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೊಂದು. ಯಶ್ ಚೋಪ್ರಾ ನಿರ್ದೇಶನದ ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಶಶಿ ಕಪೂರ್ ಮತ್ತು ಅಮಿತಾಬ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ತಾಯಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಆ ಪಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚು ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆಯಿತು.
ಇದಾದ ನಂತರ ಅವರು ಅಮಿತಾಭ್ ಅವರ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ 'ಖೂನ್ ಸ್ವೆಟ್', 'ಮುಕದ್ದರ್ ಕಾ ಸಿಕಂದರ್', 'ಅಮರ್ ಅಕ್ಬರ್ ಅಂತೋನಿ', 'ಸುಹಾಗ್', 'ಇಂಕ್ವಿಲಾಬ್', 'ಅರೆಸ್ಟೆಡ್', 'ಮರ್ದ್' ಮತ್ತು 'ಗಂಗಾ-ಜಮುನಾ-ಸರಸ್ವತಿ' ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮಾಡಿದರು.
90 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ 'ಲಾಲ್ ಬಾದ್‌ಶಾ' ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಮಿತಾಬ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ತಾಯಿಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ತಮ್ಮ ನಟನೆಯಿಂದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಹೃದಯ ಗೆದ್ದ ನಿರುಪಾ ರಾಯ್ ಅವರು, 13 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2004 ರಂದು ನಿಧನರಾದರು.