ಹಳೆಯ ಮನೆಗಳು, ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿಧಿಗಳನ್ನು ಹೂತಿಟ್ಟ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಪಗಳು ಕಾವಲು ಕುಳಿತಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಬರೀ ನಂಬಿಕೆಯಲ್ಲ. ನಿಜವೂ ಹೌದು. ಕೋಟ್ಯಂತರ ಮೌಲ್ಯದ ರತ್ನಾಭರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಭಂಡಾರದೊಳಗೂ ಸರ್ಪಕಾವಲು ಇದೆಯಾ?
ಪವಿತ್ರ ಚಾರ್‌ಧಾಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯವನ್ನು 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಜ್ರ, ಚಿನ್ನಾಭರಣಗಳು, ಬೆಳ್ಳಿ ಮತ್ತಿತರ ವಸ್ತುಗಳ ನಿಧಿ ಇದೆ ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಯರು ಯಾವಾಗಲೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ರಹಸ್ಯಗಳಿವೆ. ಈ ರತ್ನದ ಮಳಿಗೆಯನ್ನು ತೆರೆಯಲು ಅನೇಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯೂ ನಿರಾಶೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ನಾಗರ ಬಂಧನ ಅಥವಾ ಸರ್ಪಬಂಧನ ಇರುವುದರಿಂದ ಯಾರೂ ತೆರೆಯಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. 1978ರಲ್ಲಿಯೂ ಖಜಾನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಎಣಿಸಲು ಸುಮಾರು 70 ದಿನಗಳು ಬೇಕಾಯಿತು. ಹಿಂದೆ ಮೂರು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಅಥವಾ ಐದು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಈ ಕೊಠಡಿಯ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದೀಗ ಖಜಾನೆ ತೆರೆದು ಆಸ್ತಿ ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುವಂತೆ ಕೋರ್ಟ್ ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ರತ್ನ ಭಂಡಾರದ ತೆರೆ ಏಳುತ್ತಿದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಏನಿದು ರತ್ನ ಭಂಡಾರ. 46 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಈ ಕೋಣೆಯ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದಿದ್ದು ಏಕೆ?
ರತ್ನದ ಖಜಾನೆಯಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ?
ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜಗನ್ನಾಥ, ಬಲಭದ್ರ ಮತ್ತು ಸುಭದ್ರೆಯ ಮೂರು ದೇವರುಗಳ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಈ ರತ್ನದ ಭಂಡಾರದಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಯರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅನೇಕ ರಾಜರು ಮತ್ತು ಭಕ್ತರು ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ರತ್ನ ಭಂಡಾರದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಆಭರಣಗಳು ಬೆಲೆ ಕಟ್ಟಲಾಗದವು. ಇದುವರೆಗೆ ಇವುಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಲೆಕ್ಕ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಜಗಮೋಹನ್ ನದಿಯ ಉತ್ತರ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ ಈ ರತ್ನದ ಭಂಡಾರ ಎರಡು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಒಳಗಿನ ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನ ಸ್ಟೋರ್. ಭಗವಂತ ಧರಿಸುವ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಹೊರಗಿನ ಸ್ಟೋರ್ ರೂಂನಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗಿದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬಳಸದೆ ಇರುವಂತಹವುಗಳನ್ನು ಆಂತರಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ರತ್ನ ಭಂಡಾರಂನ ಹೊರಭಾಗ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಒಳಗಿನ ಕೋಣೆಯ ಕೀ ಕಳೆದ ಆರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಾಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ.
ಎಷ್ಟು ನಿಧಿ ಇದೆ?
ಶ್ರೀ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಆಡಳಿತವು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ ರತ್ನ ಭಂಡಾರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಕೊಠಡಿಗಳಿವೆ. 25 ರಿಂದ 40 ಚದರ ಅಡಿಯ ಒಳಗಿನ ಕೋಣೆ 50 ಕೆಜಿ 600 ಗ್ರಾಂ ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು 134 ಕೆಜಿ 50 ಗ್ರಾಂ ಬೆಳ್ಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಬಳಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೊರ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ 95 ಕೆಜಿ 320 ಗ್ರಾಂ ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು 19 ಕೆಜಿ 480 ಗ್ರಾಂ ಬೆಳ್ಳಿ ಇತ್ತು. ಇವುಗಳನ್ನು ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತೆಗೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ 3 ಕೆಜಿ 480 ಗ್ರಾಂ ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು 30 ಕೆಜಿ 350 ಗ್ರಾಂ ಬೆಳ್ಳಿ ಇದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ದೈನಂದಿನ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದರ ಬಾಗಿಲು ಯಾವಾಗ ತೆರೆಯಿತು?
ಈ ಹಿಂದೆ 1905, 1926, 1978ರಲ್ಲಿ ರತ್ನ ಭಂಡಾರ ತೆರೆದು ಬೆಲೆಬಾಳುವ ವಸ್ತುಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತಂತೆ. ರತ್ನ ಭಂಡಾಗಾರವನ್ನು ಕೊನೆಯದಾಗಿ 14 ಜುಲೈ 1985ರಂದು ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಿ ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ ರತ್ನಾ ಭಂಡಾರವನ್ನು ತೆರೆಯಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕೀಲಿಯೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರವು ದೇವಾಲಯದ ರಚನೆಯನ್ನು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ, ಭಂಡಾರದ ಬೀಗಗಳು ಕಣ್ಮರೆಯಾದದ್ದು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು. 4 ಏಪ್ರಿಲ್ 2018 ರಂದು, ರತ್ನಾ ಭಂಡಾರದ ಕೀ ಕಾಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಗೊಂದಲದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನವೀನ್ ಪಟ್ನಾಯಕ್ ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ತನಿಖೆಗೆ ಆದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನವೆಂಬರ್ 2018 ರಲ್ಲಿ, ಆಯೋಗವು 324 ಪುಟಗಳ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ವರದಿಯ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಆಗಿನ ಪುರಿ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಆಂತರಿಕ ರತ್ನದ ಅಂಗಡಿಯ ನಕಲಿ ಕೀ ಹೊಂದಿರುವ ಲಕೋಟೆಯನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿತು. ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಕೂಡ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. 20 ಮೇ 2024ರಂದು, ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಬಿಜೆಪಿ ಪರ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲು ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಒಡಿಶಾಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಪುರಿಯ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಬಳಿಕ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿ ಅವರು ರತ್ನ ಭಂಡಾರವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಜಗನ್ನಾಥ ದೇಗುಲ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದರು. ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ರತ್ನದ ಅಂಗಡಿಯ ಕೀ ನಾಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿದರು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ 14 ಜುಲೈ 2024 ರಂದು ರತ್ನಾ ಭಂಡಾರದ ಕೊಠಡಿಯ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯಲಾಯಿತು.
ಈಗ ತೆರೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಏಕೆ?
1978ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಆಸ್ತಿ ಬಂದಿದೆ ಎಂಬ ವಿವರಗಳಿಲ್ಲ. 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯವು ಚಾರ್ ಧಾಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ನಡೆದ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ರತ್ನಾ ಭಂಡಾರ ತೆರೆಯುವುದು ದೊಡ್ಡ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು. ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆಯಾದರೆ ಬೊಕ್ಕಸ ತೆರೆಯುವುದಾಗಿ ಬಿಜೆಪಿ ಭರವಸೆ ನೀಡಿತ್ತು. ಈ ಹಿಂದೆ 2011ರಲ್ಲಿ ತಿರುವನಂತಪುರಂ ಪದ್ಮನಾಭ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಖಜಾನೆ ತೆರೆಯಲಾಗಿತ್ತು. ಆಗ ರೂ.1.32 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ ನಿಧಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಮುಸ್ಲಿಂ ಭಕ್ತನೆಂದರೆ ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥನಿಗೆ ಅನನ್ಯ ಪ್ರೀತಿ, ಭೇಟಿಗಾಗಿ ರಥವನ್ನೇ ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ಕಥೆ ನೀವೂ ಕೇಳಿ!
ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರವು ಪುರಿಯ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ರತ್ನ ಭಂಡಾಗರವನ್ನು ಪುನಃ ತೆರೆಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿರುವ ಬೆಲೆಬಾಳುವ ವಸ್ತುಗಳ ದಾಸ್ತಾನು ತಯಾರಿಸಲು ಹೊಸ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ಒಡಿಶಾ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಸೂಚನೆಯಂತೆ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಡಿಶಾ ಕಾನೂನು ಸಚಿವ ಪೃಥ್ವಿರಾಜ್ ಹರಿಚಂದನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವರ್ಷದ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ, ಹಿಂದಿನ ಬಿಜು ಜನತಾ ದಳ ಸರ್ಕಾರವು ರತ್ನದ ವಾಲ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿರುವ ಆಭರಣಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಬೆಲೆಬಾಳುವ ವಸ್ತುಗಳ ದಾಸ್ತಾನುಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗಾಗಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅರಿಜಿತ್ ಪಸಾಯತ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ 12 ಸದಸ್ಯರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪಸಾಯತ್ ನೇತೃತ್ವದ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿ ಹೊಸ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿತು.
ಸರ್ಪಬಂಧನ ಇದೆಯಾ?
ಒಳಗಿರುವ ರತ್ನದ ಭಂಡಾರದಿಂದ ಆಗಾಗ ಹಿಸ್ ಹಿಸ್ ಎಂಬ ಶಬ್ದ ಬರುತ್ತಿತ್ತು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಭಂಡಾರದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿರುವ ರತ್ನಗಳನ್ನು ಹಾವುಗಳ ಗುಂಪು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ರತ್ನದ ಭಂಡಾರ ತೆರೆಯುವ ಮೊದಲು, ದೇವಾಲಯದ ಸಮಿತಿಯು ಹಾವು ಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ನಿಪುಣರಾದ ಭುವನೇಶ್ವರದ ಇಬ್ಬರನ್ನು ಪುರಿಗೆ ಕರೆಸಿತು. ಅವರು ಯಾವುದೇ ಅಹಿತಕರ ಸಂದರ್ಭಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ವೈದ್ಯರ ತಂಡವೂ ಇತ್ತು. 11 ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಮೂರನೇ ಕೋಣೆಗೆ ಹೋಗಿ ಆ ಕೋಣೆಯನ್ನು ತೆರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ಆ ತಂಡದವರು ಏನನ್ನೆಲ್ಲ ಕಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಸರ್ಪಗಳು ಇದ್ದವೇ, ಎಷ್ಟು ನಿಧಿ ಅಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿ ವಿವರಗಳು ಇನ್ನೂ ಹೊರಬರಬೇಕಿವೆ.
4 ದಶಕದ ಬಳಿಕ ನಕಲಿ ಕೀ ಬಳಸಿ ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥನ ರತ್ನ ಭಂಡಾರ ಓಪನ್, ಖಜಾನೆ ಲೂಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ಯಾ?