ಭಾರತದ ನವಪುರ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವು ಅರ್ಧ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಅರ್ಧ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಟಿಕೆಟ್ ಕೌಂಟರ್ ಒಂದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಸ್ಟೇಷನ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಇನ್ನೊಂದು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುತ್ತಾರೆ.
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಲವು ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳು ಇವೆ, ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವೇ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಈ ಕಥೆಯು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದ ಕುರಿತಾಗಿದೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದ ಅರ್ಧಭಾಗ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನರ್ಧ ಭಾಗ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿದೆಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾದ ಈ ನಿಲ್ದಾಣದ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದರೆ ನೀವು ಅಚ್ಚರಿಪಡೋದು ಖಂಡಿತ. ಈ ನಿಲ್ದಾಣದ ಹೆಸರು ನವಪುರ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಗಡಿಯನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಟ್ಟುವ ಏಕೈಕ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಇದಾಗಿದೆ. ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬೆಂಚ್ ಇದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಇನ್ನರ್ಧ ಭಾಗ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಬೆಂಚಿನ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತವರು ತಾವು ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿಕೊಂಡು ಕೂರಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಈ ನಿಲ್ದಾಣದ ಇನ್ನೂ ಒಂದು ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಇದರ ಟಿಕೆಟ್ ವಿಂಡೋ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿದೆ, ಆದರೆ ಸ್ಟೇಷನ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಕುಳೀತಿರುತ್ತಾರೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಈ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಗುಜರಾತಿ ಮತ್ತು ಮರಾಠಿ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಎರಡರಿಂದಲೂ ಬರುವ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಟಿಕೆಟ್ ವಿಂಡೋ ಮತ್ತು ಸ್ಟೇಷನ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಕಛೇರಿಯ ಹೊರತಾಗಿ, ರೈಲ್ವೆ ಪೊಲೀಸ್ ಸ್ಟೇಷನ್ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಟರಿಂಗ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಂದೂರ್ಬಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನವಪುರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಕಾಯುವ ಕೋಣೆ, ನೀರಿನ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಗುಜರಾತ್‌ನ ತಾಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಉಚ್ಚಲ್‌ನಲ್ಲಿವೆ.
ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಸ್ಟೇಷನ್ ವಿಭಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾರಣ, ನವಪುರ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ, ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಕಾನೂನು ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ್ದು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಮದ್ಯ ಮಾರಾಟವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಪಾನ್ ಮಸಾಲಾ ಮತ್ತು ಗುಟ್ಕಾ ನಿಷೇಧವಿದೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಗುಜರಾತ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗುಟ್ಖಾ ಮಾರಿದರೆ ಪರವಾಗಿಲ್ಲ, ಅಪ್ಪಿತಪ್ಪಿಯೂ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಗಡಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರೆ ಆತ ಅಪರಾಧಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ.
ನವಪುರ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದ ಒಟ್ಟು ಉದ್ದ 800 ಮೀಟರ್. ಇದರ 300 ಮೀಟರ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 500 ಮೀಟರ್ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಬರುವ ರೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭಾಗ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ರೈಲು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದರ ಎಂಜಿನ್ ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರೈಲು ಗುಜರಾತ್‌ನಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದರ ಎಂಜಿನ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
ನವಾಪುರ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುವುದರ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ಕಥೆಯಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಈ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದಾಗ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ವಿಭಜನೆಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನವಪುರ ನಿಲ್ದಾಣವು ಯುನೈಟೆಡ್ ಮುಂಬೈ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿತ್ತು, ಆದರೆ 1961 ಮೇ 1 ರಂದು ಮುಂಬೈ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ವಿಭಜಿಸಿದಾಗ ಅದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಎಂಬ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ವಿಭಜನೆಯಾಯಿತು. ಈ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ, ನವಪುರ ನಿಲ್ದಾಣವು ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಬಂದಿತು ಮತ್ತು ಅಂದಿನಿಂದ ಇದು ವಿಭಿನ್ನ ಗುರುತನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಆದರೆ, ನವಪುರವು ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ಗಡಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ ಮೊದಲ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಭವಾನಿ ಮಂಡಿಯು ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ಗಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಹಂಚಿಹೋಗಿರುವ ದೇಶದ ಎರಡನೇ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ.