ಕಠೋರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಸೂರ್ಯೋದಯದ ನಂತರ ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಷ್ಟೇ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಮಾತೆಯ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ವಂಚಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಚಾರ್ಯ ಚಾಣಕ್ಯನು ವಿವರಿಸಿದ ನೀತಿಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿವೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳನ್ನು ಕಲಿಯೋಣ:
ಪ್ರೀತಿಗೆ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಕಟ್ಟಿಹಾಕುವ ಶಕ್ತಿ ಇದೆ:ಆಚಾರ್ಯ ಚಾಣಕ್ಯನ ಪ್ರಕಾರ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರಲು ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಬಂಧವೆಂದರೆ ಪ್ರೀತಿ. ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆ ಯೆಂದರೆ ಮರವನ್ನು ಚುಚ್ಚಬಲ್ಲ ಜೇನುನೊಣ, ಹೂವೊಂದು ಚುಚ್ಚಲು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಹೂವು ಜೀವ ಇಲ್ಲದೆ ಬಿದ್ದರು ಸಹ ಅದನ್ನು ತುಂಡು ಮಾಡಲು ಜೇನು ಹುಳ ಇಷ್ಟ ಪಡೋದಿಲ್ಲ.
ದುಷ್ಟರಿಂದ ದೂರವಿಡಿ:ಮುಳ್ಳು ಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಬೇಕು ಎಂದು ಚಾಣಕ್ಯ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ದುಷ್ಟ ಜನರನ್ನೂ ದೂರಮಾಡಬೇಕು. ಅವುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಎರಡು ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಒಂದು, ಮುಳ್ಳುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ನಿಮ್ಮ ಪಾದಗಳಿಗೆ ಬೂಟುಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು, ಅವರು ದುಷ್ಟ ಜನರಿಂದ ದೂರ ಇರುವುದು.
ತಾಯಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಕೃಪೆ ಅವರ ಮೇಲೆ ಇಲ್ಲ:ಅಶುದ್ಧ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ , ಯಾರ ಹಲ್ಲುಗಳು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಲ್ಲ, ಯಾರು ಬಹಳಷ್ಟು ತಿನ್ನುತ್ತಾರೆ, ಯಾರು ಕೆಟ್ಟ ಪದಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯೋದಯದ ನಂತರ ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಎಷ್ಟೇ ದೊಡ್ಡದಿರಲಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮಾತೆಯ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಅವನು ವಂಚಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಕತ್ತರಿಸಿದಾಗಲೂ ಗಂಧ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ:ಆಚಾರ್ಯ ಚಾಣಕ್ಯನ ಪ್ರಕಾರ, ಕತ್ತರಿಸಿದಾಗಲೂ ಚಂದನ ತನ್ನ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆನೆ ಹಳೆಯಾದಾಗಲೂ ತನ್ನ ತುಂಟಾಟಗಳನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಕಬ್ಬು ಹಿಂಡಿದರೂ ತನ್ನ ಸಿಹಿಯನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ.
ಅಂತೆಯೇ ಉನ್ನತ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಉತ್ತಮ ಗುಣ ನಡತೆಯುಳ್ಳ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಎಷ್ಟೇ ಬಡತನದಲ್ಲಿ ಬದುಕಬೇಕಾದರೂ ತನ್ನ ಉನ್ನತ ಗುಣಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ. ತನ್ನ ಉನ್ನತ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಹಾಗೆ ಮುಂದುವರೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.
ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ:ಆಚಾರ್ಯ ಚಾಣಕ್ಯನ ಪ್ರಕಾರ, ಜೇನು ಹುಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಕಮಲದ ರೆಕ್ಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಅದರ ಸಿಹಿ ಜೇನುತುಪ್ಪವನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಜೇನುನೊಣವು ಈಗ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಪರಾಗ ಹೀರುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಕಮಲವಿಲ್ಲದ ದೇಶಕ್ಕೆ ಜೇನು ಹುಳ ಬಂದಿದೆ. ಆದುದರಿಂದ ಅದು ಇತರ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಸಹ ಇಷ್ಟ ಪಡುತ್ತಿದೆ. ಅಂದರೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತದೆ. .