ಉಜ್ಜಯನಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮಹಾಕಾಳೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗವು ಸ್ಮಶಾನದ ಮೇಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಶಿವನಿಗೆ ನಡೆವ ಭಸ್ಮಾರತಿಯನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರು ನೋಡುವಂತಿಲ್ಲ.. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು?
ಶಿವ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಸ್ಮವು ಸೃಷ್ಟಿಯ ಸಾರವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ದಿನ ಇಡೀ ಸೃಷ್ಟಿಯೇ ಈ ಬೂದಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಬೇಕು. ಭಗವಾನ್ ಶಿವನು ಯಾವಾಗಲೂ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಚಿತಾಭಸ್ಮವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿರಬಹುದು. ಒಂದು ದಿನ ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೃಷ್ಟಿಯು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದಿದರ ಅರ್ಥ. ಕಪಿಲ ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿ, ಶಮಿ, ಅಶ್ವತ್ಥ, ಪಲಾಶ್, ಅಮಲ್ಟಾಸ್ ಮತ್ತು ಬೆರ್ ವುಡ್ಗಳ ಕಾಂಡಗಳನ್ನ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸುಟ್ಟು ಭಸ್ಮವನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸಹ ಜಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸುಡುವ ಮೂಲಕ ಪಡೆದ ಬೂದಿಯನ್ನು ಬಟ್ಟೆಯ ಮೂಲಕ ಫಿಲ್ಟರ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ತಯಾರಿಸಿದ ಭಸ್ಮವನ್ನು ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ
ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಭಸ್ಮದ ತಿಲಕವನ್ನು ಹಚ್ಚಬೇಕು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಗಳಿವೆ. ಅನೇಕ ವಿಧದ ವಸ್ತುಗಳ ಬೂದಿಯನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದಂತೆಯೇ, ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಭಸ್ಮದ ತಿಲಕವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುವುದರಿಂದ ಅಕ್ಷಯ ಪುಣ್ಯವು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಅನೇಕ ಜನ್ಮಗಳ ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯೂ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಭಸ್ಮವು ಮಹಾಕಾಲನ ಆರಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಭಸ್ಮದ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಸೇವಿಸಿದರೆ ರೋಗ ದೋಷಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.
ಭಾರತದ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉಜ್ಜಯಿನಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಾಕಾಲ ರೂಪದಲ್ಲಿದೆ. ಶಿವನು ಎಷ್ಟು ನಿಗೂಢವೋ ಅಷ್ಟೇ ಸರಳ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಗರ್ಭಿತ. ಮಹಾಕಾಲವು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ಅತ್ಯಂತ ನಿಗೂಢ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಉಜ್ಜಯಿನಿ ನಗರವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಬೃಹತ್ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮಹಾಕಾಳೇಶ್ವರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿದಿನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಶಿವನಿಗೆ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು 5 ಆರತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾಕಾಳ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗದ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ನಿತ್ಯ ಭಕ್ತರ ದಂಡೇ ಹರಿದು ಬರುತ್ತಿದ್ದರೂ ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ 4 ಗಂಟೆಗೆ ನಡೆಯುವ ಭಸ್ಮಾರತಿ ವೇಳೆ ಭಕ್ತರ ಸಂಖ್ಯೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಭಸ್ಮ ಆರತಿಯನ್ನು ಬೆಳಗಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ವಿಶೇಷವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ನಿಯಮಗಳಿವೆ, ಅದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು, ಈ ಆರತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ನಾವು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.
ಮಹಿಳೆಯರು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಒಡೆದ್ರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆ!
ಪುರುಷರಿಗೆ ನಿಯಮ
ಭಸ್ಮಾರತಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಪುರುಷರು ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು, ಈ ಆರತಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಅವರು ಧೋತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಧರಿಸಬೇಕು. ಧೋತಿ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಹತ್ತಿಯದಾಗಿರಬೇಕು. ಈ ಆರತಿಯನ್ನು ಕೇವಲ ಪುರುಷರು ಮಾತ್ರ ನೋಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಭಸ್ಮಾರತಿ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು ಇಲ್ಲಿನ ಪುರೋಹಿತರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಇದೆ.
ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ನಿಯಮ
ಇದೇ ವೇಳೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ನಡೆಯುವ ಭಸ್ಮ ಆರತಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಆರತಿಗೆ ಹಾಜರಾಗಲು ಮಹಿಳೆಯರು ಸೀರೆಯನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕು, ಅದರೊಂದಿಗೆ, ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಸುಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮುಸುಕು ಧರಿಸಲು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ನಿರಾಕಾರ ರೂಪದಲ್ಲಿರುತ್ತಾನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ದೇವರ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ.
ಸ್ಮಶಾನದ ಚಿತಾಭಸ್ಮ
ಮುಂಜಾನೆ 4 ಗಂಟೆಗೆ ನಡೆಯುವ ಭಸ್ಮಾರತಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಾಕಾಲ ಶಿವನನ್ನು ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಸುಡುವ ಮೊದಲ ಚಿತೆಯ ಭಸ್ಮದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾಬಾ ಮಹಾಕಾಲರನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಲು ಜನರು ಈ ಭಸ್ಮಕ್ಕಾಗಿ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮರಣದ ನಂತರ, ಭಗವಾನ್ ಶಿವನು ತನ್ನ ಚಿತಾಭಸ್ಮದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಡಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೇ ಭಸ್ಮಾರತಿಯಲ್ಲಿ ದರ್ಶನಕ್ಕೂ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿದೇಶದಲ್ಲೂ ಇದೆ ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಿವನ ದೇವಸ್ಥಾನ , ಏನಿವುಗಳ ವಿಶೇಷ?
ಭಸ್ಮ ಆರತಿಯ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಶುರುವಾಗಿದ್ದು ಹೀಗೆ..
ಪುರಾತನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದೂಷನೆಂಬ ರಾಕ್ಷಸನಿಂದಾಗಿ ಇಡೀ ಉಜ್ಜಯಿನಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಆರ್ಭಟವಿತ್ತು ಎಂದು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಕ್ಷಸನಿಂದ ಪಟ್ಟಣವಾಸಿಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಲು ಶಿವನು ಅವನನ್ನು ಕೊಂದನು. ಆಗ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಶಿವನನ್ನು ಇಲ್ಲೇ ನೆಲೆಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸತೊಡಗಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಶಿವನು ಮಹಾಕಾಲನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದನು. ಶಿವನು ದೂಷನ ಭಸ್ಮದಿಂದ ತನ್ನನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿಕೊಂಡನು. ಅಂದಿನಿಂದ ಶಿವಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಚಿತಾಭಸ್ಮದಿಂದ ಆರತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.