ಯಾರಾಗ್ತಾರೆ ಭಾರತದ ಮುಂದಿನ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ? ರೇಸ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಾರಂತೆ ನಿತೀಶ್‌ ಕುಮಾರ್‌!

Who will be next Vice President? ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಜಗದೀಪ್ ಧನ್‌ಕರ್‌ ಸೋಮವಾರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾರಣ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ತಕ್ಷಣದಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ.

ನವದೆಹಲಿ (ಜು.22): ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ (vice president) ಜಗದೀಪ್ ಧನ್‌ಕರ್‌ (jagdeep dhankhar) ಸೋಮವಾರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾರಣ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ತಮ್ಮ ಹುದ್ದೆಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ (resigns) ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ "ಆದ್ಯತೆ" ನೀಡುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅಧ್ಯಕ್ಷೆ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮ ರಾಜೀನಾಮೆ (Nitish Kumar) ತಕ್ಷಣದಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು, ಸಂವಿಧಾನದ 67(ಎ) ವಿಧಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ನಾನು ಭಾರತದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ, ಇದು ತಕ್ಷಣದಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಅವರ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ನೀಡಿದ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದವನ್ನೂ ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.

"ಅದರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಂತ್ರಿ ಮಂಡಳಿಗೆ ನಾನು ನನ್ನ ಆಳವಾದ ಕೃತಜ್ಞತೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತೇನೆ. ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ ಅಮೂಲ್ಯವಾದುದು, ಮತ್ತು ನನ್ನ ಅಧಿಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಬಹಳಷ್ಟು ಕಲಿತಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಯಾರಾಗ್ತಾರೆ ಮುಂದಿನ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ

ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಂವಿಧಾನದ 63 ರಿಂದ 71 ನೇ ವಿಧಿಗಳು ಮತ್ತು 1974 ರ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ (ಚುನಾವಣೆ) ನಿಯಮಗಳು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ನಂತರ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಹುದ್ದೆ ಈಗ ಖಾಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ, ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಆ ಕಚೇರಿಗೆ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿದೆ.ಸಂವಿಧಾನವು ಖಾಲಿ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು "ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ" ಭರ್ತಿ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸುತ್ತದೆ.

66 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ಎರಡೂ ಸದನಗಳಾದ ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್‌ ಕಾಲೇಜ್, ರಹಸ್ಯ ಮತದಾನ ಮತ್ತು ಏಕ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಮತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅನುಪಾತದ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ರೇಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾರಿದ್ದಾರೆ?: ದೆಹಲಿ ರಾಜಕಾರಣದ ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಬಿಹಾರದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ನಿತೀಶ್‌ ಕುಮಾರ್‌ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಹುದ್ದೆಗೇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಇದು ಊಹಾಪೋಹ ಮಾತ್ರ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಿತೀಶ್‌ ಕುಮಾರ್‌ಗೆ ಸಿಎಂ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವಂತೆ ಒತ್ತಡಗಳು ಕೇಳುಬರುತ್ತಿದ್ದವು ಎನ್ನಲಾಗಿತ್ತು. ಈಗ ಧನ್‌ಕರ್‌ ರಾಜೀನಾಮೆಯ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ ಅವರು ಈ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಏರಬಹುದು ಎಂದು ಚರ್ಚೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಅರ್ಹತಾ ಮಾನದಂಡಗಳು 

1. ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕರಾಗಿರಬೇಕು.
2. ಕನಿಷ್ಠ 35 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಾಗಿರಬೇಕು.
3. ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರಬೇಕು
4. ಯಾವುದೇ ಲಾಭದಾಯಕ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಾರದು.

ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಪಾತ್ರ

ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ, ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೂ, ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಎರಡೂ ಸದನಗಳ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯದ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲ.

ರಾಜೀನಾಮೆ, ಸಾವು ಅಥವಾ ಪದಚ್ಯುತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಹೊಸ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವವರೆಗೂ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ 'ಹಂಗಾಮಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ' ಆಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಹಠಾತ್ ಹುದ್ದೆ ಖಾಲಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಪಕ್ಷಾತೀತವಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಸಮಾಲೋಚನೆಗಳು ತ್ವರಿತಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, 788 ಸಂಸದರ (ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ 543 ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ 245) ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಹೊಸ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲು ಕರೆ ನೀಡಲಿದೆ.

ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಔಪಚಾರಿಕ ಅಧಿಸೂಚನೆ ಮತ್ತು ಸಮಯವನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.