ವಿಶ್ವದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೈಲ್ವೆ ಜಾಲವಾಗಿರುವ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯು ಪ್ರತಿದಿನ 23 ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 1.3 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಲೇಖನವು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯ ಇತಿಹಾಸ, ಮೈಲಿಗಲ್ಲುಗಳು ಮತ್ತು ಅದ್ಭುತ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಬೆಳಗುತ್ತದೆ.
ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಂತರ ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೈಲ್ವೆ ಜಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು 7,335 ನಿಲ್ದಾಣಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಉದ್ದ 126,366 ಕಿ.ಮೀ. ಮತ್ತು 67,000 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹಳಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.
ಪ್ರತೀ ದಿನ ಸರಾಸರಿ ಪ್ರಯಾಣ:
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯು ಪ್ರತಿದಿನ 23 ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಸಮನಾಗಿದೆ.
ರೈಲ್ವೆ ಉದ್ಯೋಗ
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯೋಗದಾತರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, 1.3 ಮಿಲಿಯನ್ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಇದು ಹೊಂದಿದೆ.
ಭಾರತದ ಮೊದಲ ರೈಲು ಮತ್ತು ಅತೀ ಉದ್ದದ ಹಳಿ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ರೈಲು ಏಪ್ರಿಲ್ 16, 1853 ರಂದು ಮುಂಬೈನಿಂದ ಥಾಣೆಗೆ 34 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರವನ್ನು ಕ್ರಮಿಸಿತು. ವಿವೇಕ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್, ಅಸ್ಸಾಂನ ದಿಬ್ರುಗಢದಿಂದ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಯವರೆಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಸುಮಾರು 4,273 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ ಭಾರತದ ಅತಿ ಉದ್ದದ ರೈಲು ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದ್ದದ ರೈಲ್ವೆ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್:
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಗೋರಖ್‌ಪುರ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವು ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದ್ದದ ರೈಲ್ವೆ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಸರಿಸುಮಾರು 1,366 ಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಪರ್ವತ ರೈಲು:
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯು ಹಲವಾರು ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ರೈಲು ಸೇವೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಡಾರ್ಜಿಲಿಂಗ್ ಹಿಮಾಲಯನ್ ರೈಲ್ವೇ, ನೀಲಗಿರಿ ಮೌಂಟೇನ್ ರೈಲ್ವೇ, ಮತ್ತು ಕಲ್ಕಾ-ಶಿಮ್ಲಾ ರೈಲ್ವೇ, ಇವೆಲ್ಲವೂ ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ.
ಐಶಾರಾಮಿ ರೈಲು:
ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಕೆಲವು ಐಷಾರಾಮಿ ರೈಲುಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮಹಾರಾಜರ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್, ಪ್ಯಾಲೇಸ್ ಆನ್ ವೀಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಗೋಲ್ಡನ್ ಚಾರಿಯಟ್, ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಅದ್ದೂರಿ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯು 2023-24 ರ ವೇಳೆಗೆ ತನ್ನ ಬ್ರಾಡ್-ಗೇಜ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ನ 100% ವಿದ್ಯುದೀಕರಣವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯು ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾಧನೆಯತ್ತ ದಾಪುಗಾಲು ಹಾಕುತ್ತಿದೆ.
ಸರಕು ರೈಲು:
ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸೇವೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ. ಇದು ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದೆ. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳಂತಹ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಜನನಿಬಿಡ ನಿಲ್ದಾಣ:
ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಹೌರಾ ಜಂಕ್ಷನ್ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಜನನಿಬಿಡ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿದಿನ ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಇದರ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತಾರೆ.
ಮೊದಲ ಹೈಸ್ಪೀಡ್ ರೈಲು:
1969 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು, ರಾಜಧಾನಿ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹೈಸ್ಪೀಡ್ ರೈಲು ಸೇವೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳ ರಾಜಧಾನಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನವದೆಹಲಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.
ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ: ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯು ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಉತ್ತಮ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳಾದ GPS ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್, ಜೈವಿಕ-ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಟಿಕೆಟ್ ವಿತರಣಾ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.
ಸೂಪರ್-ಫಾಸ್ಟ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ರೈಲುಗಳಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ರೈಲುಗಳು ಮತ್ತು ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ರೈಲುಗಳು, ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇ ವಿವಿಧ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.