ಭಾರತದ ಈ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಊಟಕ್ಕೆ ದುಡ್ಡೇ ಬೇಡ! ಇದು ಉಚಿತ ಊಟ ನೀಡುವ ದೇಶದ ಏಕೈಕ ರೈಲು, ನೀವು ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದ್ದೀರಾ?

ಸಚ್ಖಂಡ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್, ನಾಂದೇಡ್ ಮತ್ತು ಅಮೃತಸರ ನಡುವೆ ಸಂಚರಿಸುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೈಲು. ಇದರಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಲಂಗರ್ ಸಂಪ್ರದಾಯದಂತೆ, ಗುರುದ್ವಾರಗಳ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೂ ಉಚಿತವಾಗಿ ಬಿಸಿ ಊಟವನ್ನು ವಿತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸೇವೆ ಸುಮಾರು ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

ನೀವು ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಿದ್ದರೆ, ಆ ಅನುಭವ ನಿಮಗೆ ಖಂಡಿತ ಪರಿಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡುವುದು, ಪ್ಯಾಂಟ್ರಿ ಕಾರ್‌ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಬರುವವರೆಗೆ ಕಾಯುವುದು ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಆಸನಕ್ಕೆ ಬಿರಿಯಾನಿ ಅಥವಾ ಇತರ ಊಟವನ್ನು ಆರ್ಡರ್ ಮಾಡಲು ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಾಟ ನಡೆಸುವುದು. ಈ ಎಲ್ಲವೂ ರೈಲು ಪ್ರಯಾಣದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಭಾಗವೇ ಆಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಊಟ ದುಬಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ತಮ್ಮದೇ ಆಹಾರವನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲು ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ.

ಆದರೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೈಲು ಇದೆ. ಈ ರೈಲಿನ ಯಾವದೇ ಬೋಗಿಯಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಆಸನದಲ್ಲೇ ಕುಳಿತಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಊಟಕ್ಕೆ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿಯನ್ನೂ ಪಾವತಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ, ಸುಮಾರು ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಂದ ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿದೆ.

ಉಚಿತ ಊಟ ನೀಡುವ ಭಾರತೀಯ ರೈಲು ಯಾವುದು?

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಂದೇಡ್ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಅಮೃತಸರ ನಗರಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಚರಿಸುವ ಸಚ್ಖಂಡ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪರಂಪರೆಗೆ ಜೀವಂತ ಉದಾಹರಣೆ. ಈ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಪ್ರಯಾಣಿಕನಿಗೂ ಉಚಿತವಾಗಿ ಊಟವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಪವಿತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದ ಲಂಗರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಸಮುದಾಯ ಅಡುಗೆಮನೆಯ ತತ್ತ್ವದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ.

ಈ ಆಹಾರವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯ ಪ್ಯಾಂಟ್ರಿ ಕಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ರೈಲು ಸಾಗುವ ಮಾರ್ಗದ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಗುರುದ್ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದಂತೆ ಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ಬಿಸಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ, ನಿಗದಿತ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ರೈಲಿಗೆ ಏರಿ, ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಊಟ ವಿತರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಪವಿತ್ರ ನಗರಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಸುಂದರ ಪ್ರಯಾಣ

ಸಚ್ಖಂಡ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಸಿಖ್ ಧರ್ಮದ ಎರಡು ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಂದೇಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಹಜೂರ್ ಸಾಹಿಬ್ ಗುರುದ್ವಾರ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಅಮೃತಸರದಲ್ಲಿರುವ ಸುವರ್ಣ ದೇವಾಲಯ (ಗೋಲ್ಡನ್ ಟೆಂಪಲ್) ಈ ರೈಲಿನ ಆರಂಭ ಮತ್ತು ಅಂತ್ಯದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುಗಳಾಗಿವೆ.

ಸುಮಾರು 33 ಗಂಟೆಗಳ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ 2,000 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೂರವನ್ನು ಈ ರೈಲು ಕ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ. ಪರ್ಭಾನಿ, ಜಲ್ನಾ, ಔರಂಗಾಬಾದ್, ಭೋಪಾಲ್, ನವದೆಹಲಿ, ಮರಾಠವಾಡ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ದಾಟುವ ಈ ರೈಲು, ತನ್ನ ಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ ಒಟ್ಟು 39 ನಿಲ್ದಾಣಗಳನ್ನು ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರತಿ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲೂ, ಸ್ಥಳೀಯ ಗುರುದ್ವಾರಗಳ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ರೈಲಿಗೆ ಏರಿ, ಲಂಗರ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಬಿಸಿ, ಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ವಿತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ, ಭಾಷೆ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಯಾವುದನ್ನೂ ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಊಟ ನೀಡುವುದು ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲ ತತ್ವವಾಗಿದೆ.

ಇದು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ?

ಈ ಮಾನವೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವು 29 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲದಿಂದ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದೆ. ಈ ಉಚಿತ ಊಟದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗುರುದ್ವಾರಗಳಿಗೆ ದೊರೆಯುವ ದೇಣಿಗೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತರಿಂದ ಬಂದ ದೇಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಆಹಾರವನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನ ಹೊಸದಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿಗದಿತ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯಂತೆ, ಆಹಾರವನ್ನು ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿ, ರೈಲು ನಿಲ್ಲುವ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಅದನ್ನು ರೈಲಿನೊಳಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ, ಎಲ್ಲ ಬೋಗಿಗಳಲ್ಲೂ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ವಿತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಯಾವುದೇ ಲಾಭದ ಉದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದೆ, ಕೇವಲ ಸೇವಾಭಾವನೆಯಿಂದ ನಡೆಯುವ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ಸಹಬಾಳ್ವೆಯ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.