ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಮೇಲೆ ವಿಮಾನಗಳು ಹಾರಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಏಕೆ?

ಬರೋಬ್ಬರಿ 12 ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದಲ್ಲಿ 'ಹೇಲಿ ಗುಬ್ಬಿ' ಹೆಸರಿನ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಸ್ಫೋಟಿಸಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಹೊರಡಬೇಕಿದ್ದ ಏಳು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನಗಳ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಹಾಗಾದರೆ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೂ ವಿಮಾನ ಹಾರಾಟ ಸ್ಥಗಿತಕ್ಕೂ ಏನ್ ಸಂಬಂಧ.

ಬರೋಬ್ಬರಿ 12 ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದಲ್ಲಿ 'ಹೇಲಿ ಗುಬ್ಬಿ' ಹೆಸರಿನ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ನವಂಬರ್ 23ರಂದು ಸ್ಫೋಟಿಸಿರುವುದು ಗೊತ್ತೇ ಇದೆ. ಇದು ಸ್ಫೋಟಿಸಿದ 24 ಗಂಟೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟದಿಂದಾದ ಬೂದಿ ಮತ್ತು ಹೊಗೆಯ ಮೋಡಗಳು ಬರೀ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ದೆಹಲಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಸಾವಿರಾರು ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಭಾರತದ ದೆಹಲಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಭಾರತೀಯ ನಗರಗಳ ಆಕಾಶವನ್ನು ಆವರಿಸಿದೆ. ಈ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಸ್ಫೋಟದಿಂದಾಗಿ ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಹೊರಡಬೇಕಿದ್ದ ಏಳು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಏಳುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನಗಳು ಆಗಸದಲ್ಲಿ ಹಾರುತ್ತವೆ ಹಾಗಿದ್ದರೂ ವಿಮಾನಗಳು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಮೇಲೆ ಯಾಕೆ ಹಾರಾಟ ನಡೆಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕುತೂಹಲ ಅನೇಕರಲ್ಲಿ ಇರಬಹುದು. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಡಿಟೇಲ್ ಸ್ಟೋರಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಮೇಲೆ ವಿಮಾನ ಹಾರಾವುದಿಲ್ಲ ಏಕೆ?

ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯಿಂದ ಕೇವ ಬೆಂಕಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಬೂದಿಯೂ ಮೇಲೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ಬೂದಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಧೂಳಲ್ಲ. ಇದು ಕರಗಿದ ಶಿಲಾಪಾಕದಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಿಲಿಕಾ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್‌ನಂತಹ ಖನಿಜ ಕಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತಹ ಬೂದಿಯಾಗಿದೆ. ಇತ್ತ ವಿಮಾನದ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಒಂದು ಟನ್ ಗಾಳಿಯನ್ನು ಎಳೆಯುತ್ತವೆ. ವಿಮಾನವು ವೇಗವಾಗಿ ಹಾರಿದಷ್ಟೂ ಗಾಳಿಯು ಎಂಜಿನ್‌ಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ವಿಮಾನವು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಮೇಲೆ ಹಾರಿದರೆ ಈ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಬೂದಿ ಈಗಾಗಲೇ ಮೋಡದ ಜೊತೆ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿಮಾನದ ಎಂಜಿನ್ ಗಾಳಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಇರುವ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಬೂದಿ ಕಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ವಿಮಾನದ ಎಂಜಿನ್ ಒಳಗೆ, ಈ ಕಣಗಳು ಕರಗಿ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಎಂಜಿನ್ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಮೇಲೆ ವಿಮಾನಗಳು ಹಾರುವುದಿಲ್ಲ.

1982ರಲ್ಲಿ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಮೇಲೆ ಹಾರಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಏರ್‌ವೇಸ್ ವಿಮಾನ

1982 ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಏರ್ವೇಸ್ ಬೋಯಿಂಗ್ 747 ಎಂಬ ವಿಮಾನವೊಂದು ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಹೊಂದಿರುವ ಮೌಂಟ್ ಗಲುಂಗ್‌ಗುಂಗ್‌ ಮೇಲೆ ಹಾರಾಟ ನಡೆಸಿತ್ತು. ಪರಿಣಾಮ ನಾಲ್ಕು ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು ಕೆಲವೇ ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದವು ಇದಾಗಿ ವಿಮಾನವು 23 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಗಾಳಿಪಟದಂತೆ ಜಾರಿತು. ಅದು ಬೂದಿ ಮೋಡದಿಂದ ಹೊರಬಂದ ನಂತರ, ವಿಮಾನದ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡವು. ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಬೂದಿಯಿಂದ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಒಂಬತ್ತು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಬೂದಿ ಸಲಹಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ, ಅವು ಸ್ಫೋಟಗಳನ್ನು 24/7 ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಬೂದಿ 20,000 ಅಡಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾದರೆ, ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ತಕ್ಷಣದ ಅಪಾಯದ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮದುವೆ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿದ್ದವರಿಗೆ ಆಘಾತ: ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಲೂನ್ ಸ್ಫೋಟಿಸಿ ವಧು ವರನಿಗೆ ಗಾಯ

ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಗೆ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ?

ನಮ್ಮ ಗ್ರಹವನ್ನು ಏಳು ಪ್ರಮುಖ ಟೆಕ್ಟೋನಿಕ್ ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳು ವರ್ಷಕ್ಕೆ 2 ರಿಂದ 10 ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಚಲನೆಯು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಇಥಿಯೋಫಿಯಾದಲ್ಲಿ 12 ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಸ್ಫೋಟಿಸಿದ್ದರ ಸೂಚನೆ ಏನು?

ಆಫ್ರಿಕನ್ ಖಂಡವನ್ನು ಮೂರು ಫಲಕಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ನುಬಿಯನ್ ಫಲಕ, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಸೊಮಾಲಿ ಫಲಕ ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಅರೇಬಿಯನ್ ಫಲಕ. ಈ ಫಲಕಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಪರಸ್ಪರ 1ರಿಂದ 2 ಸೆಂ.ಮೀ ದೂರ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಪೂರ್ವ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಬಿರುಕು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾ ಸೊಮಾಲಿ ಫಲಕದಲ್ಲಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಈ ಬಿರುಕು ವೇಗವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಫಲಕಗಳು ಬೇರೆಡೆಗೆ ಚಲಿಸಿದಾಗ, ಭೂಮಿಯ ಹೊರಪದರದ ಕೆಳಗಿರುವ ಕಲ್ಲಿನ ಪದರವಾದ ನಿಲುವಂಗಿಯು ಏರುತ್ತದೆ. ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಂಡೆಗಳು ಶಿಲಾಪಾಕವಾಗಿ ಕರಗುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಪೂರ್ವ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾವು ಎರ್ಟಾ ಅಲೆ, ಡಲ್ಲೋಲ್ ಮತ್ತು ಹೈಲಿ ಗುಬ್ಬಿ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಸಕ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶಿಲಾಪಾಕ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ಅವು ಸ್ಫೋಟಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಈ ಇಥಿಯೋಫಿಯಾ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊದಲು, ನವೆಂಬರ್ 19 ರಂದು, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಜಾವಾ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಮೌಂಟ್ ಸೆಮೆರು ಕೂಡ ಸ್ಫೋಟಿಸಿತು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಬೈಕ್‌ಗೆ ಡಿಕ್ಕಿ ಸ್ಕಾರ್ಫಿಯೋ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದ ಮಗು: ರೂಫ್ ಮೇಲೆ ಮಗು ಇದ್ರೂ 10 ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ನಿಲ್ಲಿಸದೇ ಗಾಡಿ ಓಡಿಸಿದ ಚಾಲಕ

ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಸ್ಫೋಟಗಳ ಹೊಸ ಯುಗ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಾ?

12,000 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ನಡೆದ ಇಥಿಯೋಫಿಯಾದ ಹೈಲಿ ಗುಬ್ಬಿ ಸ್ಫೋಟವನ್ನು ಅನೇಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಅಸಾಮಾನ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತರಾಗಿರುವ ಅರಿಯಾನಾ ಸೋಲ್ಡಾಟಿ ಪ್ರಕಾರ ಇಷ್ಟು ಸಮಯದ ನಂತರ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಸ್ಫೋಟಗೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಂತು ಅಲ್ಲ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಎಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು ಸ್ಫೋಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ, ಆದರೆ ಜಾಗತಿಕ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸ್ಫೋಟಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವದ ಸಕ್ರಿಯ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 3% ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವು ಫಲಕಗಳು ಬೇರ್ಪಡುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿವೆ. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು ಒಂದು ಟೆಕ್ಟೋನಿಕ್ ಪ್ಲೇಟ್ ಇನ್ನೊಂದರ ಕೆಳಗೆ ಜಾರುವುದರಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡಿವೆ. ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ 130 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಕ್ರಿಯ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕನಿಷ್ಠ 4 ರಿಂದ 5 ಸ್ಫೋಟಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಪೆಸಿಫಿಕ್ 'ರಿಂಗ್ ಆಫ್ ಫೈರ್' ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಸುಮಾರು 75ರಿಂದ 80% ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಭೂಕಂಪಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 90% ರಷ್ಟು ಇಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.