ಉಡುಪಿ: ಪೆರ್ಡೂರು ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ದ್ವಾರಬಂಧ ಪತ್ತೆ

ಉಡುಪಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಪೆರ್ಡೂರು ಗ್ರಾಮದ ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಲೋಹದ ಬಾಗಿಲ ಚೌಕಟ್ಟು ಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ದಶಾವತಾರಗಳ ಶಿಲ್ಪಗಳಿವೆ. ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಕಾಲದ ಶಾಸನವೂ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ಬೆಂಗಳೂರು (ಜು.5): ಉಡುಪಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಪೆರ್ಡೂರು ಗ್ರಾಮದ ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಪ್ರಾಚೀನ ಲೋಹದ ಬಾಗಿಲ ಚೌಕಟ್ಟು ಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ 10 ಅವತಾರಗಳ (ದಶಾವತಾರ) ಶಿಲ್ಪಗಳಿವೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿರುವ ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗದ ಸಹ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಮತ್ತು ಉಡುಪಿ ಆದಿಮ ಕಲಾ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯ ಪ್ರೊ. ಟಿ. ಮುರುಗೇಶಿ, 'ಉಡುಪಿ ತಾಲೂಕಿನ ಪೆರ್ಡೂರು ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ದಶಾವತಾರ ಶಿಲ್ಪ ಪಟ್ಟಿಕೆಯ ಅಪೂರ್ವ ದ್ವಾರಬಂಧ (ದ್ವಾರ ಬಾಗಿಲು) ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ' ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವತ ಪಂಥದ ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಯಾದ ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ದ್ವಾರಬಂಧ ಸುಮಾರು 4.5 ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು 3.5 ಅಡಿ ಅಗಲವಿದ್ದು, ಎತ್ತರದ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ಗಜಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಮಧ್ಯದ ಫಲಕವನ್ನು ಎರಡು ಆನೆಗಳು ಅವಳ ಮೇಲೆ ಪವಿತ್ರ ನೀರನ್ನು ಸುರಿಯುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನ ಚಿತ್ರಣಗಳಿವೆ.

'ಅಡ್ಡ ಪಟ್ಟಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಗಜಲಕ್ಷ್ಮೀಯ ಲಲಾಟ ಬಿಂಬವಿದೆ. ಎಡ-ಬಲದ ಲಂಭ ಪಟ್ಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಅಂಜಲೀ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಆಂಜನೇಯ, ವ್ಯಾಳಿ, ವ್ಯಾಳಿಯ ಮುಖದಿಂದ ಹೊರಟ ಲತಾ ಕೋಷ್ಟಕಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಮತ್ಸ್ಯ, ಕೂರ್ಮ, ವರಾಹ, ನರಸಿಂಹ ಮತ್ತು ವಾಮನಾವತಾರದ ಶಿಲ್ಪಗಳಿವೆ. ಉನ್ನತ ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಮೀಮಿಯ ಎಡ-ಬಲದಲ್ಲಿ ಆನೆಗಳು ಪವಿತ್ರ ಕಳಸಗಳಿಂದ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆನೆಗಳ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ-ಚಂದ್ರರ ರೇಖಾ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಅಡ್ಡ ಪಟ್ಟಿಕೆಯ ಮೇಲಿವೆ. ನಂತರ ಪರುಶುರಾಮ, ರಾಮ, ಕಾಳಿಂಗ ಮರ್ಧನ ಬೆಣ್ಣೆ ಕೃಷ್ಣ, ಬುದ್ಧ, ಕಲ್ಕಿ ಮತ್ತು ಅಂಜಲೀ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಗರುಡನ ಶಿಲ್ಪಗಳಿವೆ' ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ದೇವಾಲಯದ ಒಳ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಶಾಸನವು ವಿಜಯನಗರ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ಕ್ರಿ.ಶ. 1519 ರಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಉದಾರ ದೇಣಿಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಅದರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಸೂರಪ್ಪಯ್ಯ ಎಂಬ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ನೇಮಿಸಿದರು. ದಶಾವತಾರ ಬಾಗಿಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟು ಸೇರಿದಂತೆ ದೇವಾಲಯದ ಕಲ್ಲಿನ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಒರಿಸ್ಸಾದ ಗಜಪತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ನಡೆಸಿದ ಯಶಸ್ವಿ ಮಿಲಿಟರಿ ದಂಡಯಾತ್ರೆಗಳು 'ಬೆಣ್ಣೆ ಚೆಂಡಿನ ಕೃಷ್ಣ' ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಅದನ್ನು ಅವನು ಹಂಪಿಗೆ ತಂದು ಹೊಸದಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದ್ದ. ಕೃಷ್ಣನ ಈ ಚಿತ್ರವು ತರುವಾಯ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಪೆರ್ಡೂರು ಬಾಗಿಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬೆಣ್ಣೆ ಚೆಂಡಿನ ಕೃಷ್ಣನ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಅದರ ಈ ಯುಗದ ಕಾಲವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಶೃಂಗೇರಿಯ ವಿದ್ಯಾಶಂಕರ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಇದೇ ರೀತಿಯ ನಗ್ನ ಬುದ್ಧನ ಚಿತ್ರಣವು ಸಹ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರೊ. ಮುರುಗೇಶಿ ಅವರು, ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದ ಪ್ರಮೋದ್ ರೈ ಪಲಾಜೆ, ದೇವಾಲಯದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು, ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರಿ ಗುರುರಾಜ್, ಟ್ರಸ್ಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಚಕರ ತಂಡಕ್ಕೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಶ್ರೇಯಸ್ ಕೋಲ್ಪೆ, ಶ್ರೇಯಸ್ ಬಂಟಕಲ್, ಗೌತಮ್ ಬೆಳ್ಮಣ್, ರವೀಂದ್ರ ಕುಶ್ವಾ (ಶಿರ್ವ), ಧನುಷ್ ಮತ್ತು ಕೀರ್ತನ್ ಉಡುಪಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಆದಿಮಾ ಕಲಾ ಟ್ರಸ್ಟ್ (ರಿ) ನ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡಕ್ಕೂ ಅವರು ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದರು.