ಫಾಲ್ಕನ್‌ ರಾಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಲೀಕ್‌: ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಆಗಲಿದ್ದ ಮಹಾದುರಂತ ತಪ್ಪಿಸಿದ ಇಸ್ರೋ!

ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ. ವಿ. ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ಸೂಚನೆಯ ನಂತರ ಈ ದೋಷವನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. 

ನವದೆಹಲಿ (ಜೂ.14): ಭಾರತದ ಶುಭಾಂಶು ಶುಕ್ಲಾ ಸೇರಿದಂತೆ ನಾಲ್ವರು ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುವ ಫಾಲ್ಕನ್ -9 ರಾಕೆಟ್‌ನ ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ "ಆಕ್ಸಿಡೈಸರ್ ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಿರುಕು" ಸಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಕಾರಣ, ದೊಡ್ಡ ಅನಾಹುತವೊಂದು ತಪ್ಪಿದೆ ಅನ್ನೋದು ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ. ವಿ. ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ಸೂಚನೆಯ ನಂತರ ಈ ದೋಷವನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಆಕ್ಸಿಯಮ್ 4 ಮಿಷನ್‌ ಮುಂದೂಡಿಕೆಯಾಗಿ ಜೂ.19ಕ್ಕೆ ನಿಗದಿಯಾಗಿದೆ.

ಫಾಲ್ಕನ್ -9 ರಾಕೆಟ್ ನಾಲ್ಕು ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳನ್ನು ಆಕ್ಸಿಯಮ್ 4 ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು 14 ದಿನಗಳನ್ನು ಕಳೆಯಲಿದ್ದು, ಹಲವಾರು ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.

"ಸೋರಿಕೆ"ಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೋ ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಹೊಸ ಉಡಾವಣಾ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಜೂನ್ 19 ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸಿದೆ. ಇಸ್ರೋ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಿಯಮ್ ಸ್ಪೇಸ್ ನಡುವಿನ ಗೊಂದಲ ಹಲವಾರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. ಹೊಸ ಉಡಾವಣಾ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಮೊದಲು ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಐದು ಬಾರಿ ಮುಂದೂಡಲಾಗಿದೆ.

ಬಹುದೊಡ್ಡ ದುರಂತವನ್ನು ಇಸ್ರೋ ತಪ್ಪಿಸಿದ್ದು ಹೇಗೆ?

ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಿದ ತಜ್ಞರು ತಿಳಿಸಿದಂತೆ, ಬಿರುಕು ಪತ್ತೆಯಾಗದಿದ್ದರೆ, ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕವು ಹೆಚ್ಚು ದಹನಶೀಲವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ರಾಕೆಟ್ ಉಡಾವಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿತ್ತು.

ಜೂನ್ 10 ರಂದು ಉಡಾವಣೆಗೆ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್‌ನ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಫ್ಲೈಟ್‌ ರಿಲಯಬಲಿಟಿ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ವಿಲಿಯಂ ಗೆರ್‌ಸ್ಟೆನ್‌ಮೇಯರ್, "ನಾವು LOX (ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ) ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ, ಅದು ಈ ಹಿಂದೆ ಬೂಸ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದರ (ಫಾಲ್ಕನ್ -9) ಕೊನೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಬೂಸ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಸೋರಿಕೆ ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಅನ್ನೋದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಈಗ ಉಡಾವಣಾ ಪ್ಯಾಡ್‌ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಅದನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ" ಎಂದು ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಇಂಧನ ಸೋರಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೂ, ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ತಂಡವು ಜೂನ್ 11 ರಂದು ಅನಾರೋಗ್ಯ ಪೀಡಿತ ರಾಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ, "ಸೋರಿಕೆ" ತಿಳಿದ ನಂತರ, ಇಸ್ರೋ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಡಾ. ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರು ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ-ತಾಪಮಾನದ ಸೋರಿಕೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸರಿಯಾದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಮೂಲಕ ದೃಢೀಕರಣದೊಂದಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಸೂಕ್ತ ತನಿಖೆಯ ಅವರ ಒತ್ತಾಯದಿಂದಾಗಿ ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ತಂಡವು ಜೂನ್ 11 ರಂದು ಉಡಾವಣೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬೇಕಾಯಿತು.

ಆ ಬಳಿಕ ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ತಂಡ ಉಡಾವಣಾ ವೇದಿಕೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಪರಿಶೀಲನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದವು, ಇದು "ವೆಲ್ಡ್ ಬಿರುಕು" ಯ ಅಚ್ಚರಿಯ ಮತ್ತು ಆಘಾತಕಾರಿ ಪತ್ತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ದೋಷ ಇದಾಗಿತ್ತು. ಮೊದಲ ಹಂತವು ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟದ್ದಾಗಿದ್ದರೂ, ಈ ಬಿರುಕು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿಲ್ಲ.

ಡಾ. ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರ ಒತ್ತಾಯದ ನಂತರ ಬಿರುಕು ಬಿಟ್ಟ ಭಾಗವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಲಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ.

"ಇಸ್ರೋ, ಆಕ್ಸಿಯಮ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ನಡುವಿನ ಸಮನ್ವಯ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಫಾಲ್ಕನ್ 9 ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ಸೋರಿಕೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸಲಾಯಿತು" ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ಇಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಹತ್ತಿರದ ವಿಪತ್ತನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೋ ವಹಿಸಿದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು, ಆಕ್ಸಿಯಮ್ ಸ್ಪೇಸ್‌ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಕಾಮ್ ಗಫರಿಯನ್ ಗುರುವಾರ, "ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರು, ನಾಸಾ ಮತ್ತು ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ ಅದ್ಭುತ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಾವು ಪ್ರಶಂಸಿಸುತ್ತೇವೆ. ಆಕ್ಸಿಯಮ್ ಸ್ಪೇಸ್‌ಗಾಗಿ, ನಾಸಾ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಇದು ಸರಿಯಾದ ಕೆಲಸ. ಹೊಸ ಉಡಾವಣಾ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲು ನಾವು ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಆಕ್ಸ್ -4 ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ಹಾರಿಸಲು ಎದುರು ನೋಡುತ್ತೇವೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

"ಜೂನ್ 10 ರಂದು ಇಸ್ರೋ ನಿಯೋಗಕ್ಕೆ ಆಕ್ಸಿಯಮ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಉಡಾವಣಾ ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುವ ಮೊದಲು, ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯೀಕರಿಸಲು ಸ್ಥಳದಲ್ಲೇ ದುರಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಬದಲಿ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ-ತಾಪಮಾನದ ಸೋರಿಕೆ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ಇಸ್ರೋ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು" ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ಹೇಳಿದೆ. ಜೂನ್ 19 ರಂದು ಉಡಾವಣೆ ಆಗದಿದ್ದರೆ, ಜೂನ್ 30 ರವರೆಗೆ ವಿಂಡೋ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ಹೇಳಿದೆ.