ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಕಾನೂನುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿರಬೇಕು. ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಅನೇಕ ಕಾಯ್ದೆಗಳಿವೆ.
‘ಯತ್ರ ನಾರ್ಯಸ್ತು ಪೂಜ್ಯಂತೇ ರಮಂತೇ ತತ್ರ ದೇವತಾಃ | ಯತ್ರೈತಾಸ್ತು ನ ಪೂಜಂತೇ ಸರ್ವಾಸ್ತತ್ರಾ ಫಲಾಃ ಕ್ರಿಯಾ: ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಅರ್ಥವೇನೆಂದರೆ, ಎಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ ದೇವತೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡದಿರುವಲ್ಲಿ, ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸಗಳು ವ್ಯರ್ಥವಾಗುತ್ತವೆ..
ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 14 ರ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಜ್ಯವು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಕಾನೂನಿನ ಮುಂದೆ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಗಳ ಸಮಾನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಅನುಚ್ಛೇದ 15 (3) (Article 15(3))ರ ಸಮಂಜಸವಾದ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಾಮಾಜಿಕ (Social), ರಾಜಕೀಯ (Political)ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ನ್ಯಾಯದೊಂದಿಗೆ (Economic Justice) ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು (Empowerment) ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಈ ಅನುಚ್ಛೇದದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಲು, ರಾಜ್ಯವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ, ಇದು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣವನ್ನು(women empowerment) ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳೆಯರ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಕಾನೂನುಗಳು ಯಾವುವು ನೋಡೋಣ.
ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರ ರಕ್ಷಣೆ ಕಾಯ್ದೆ, 2005
ಈ ಕಾಯ್ದೆಯು ಕುಟುಂಬದೊಳಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಿಂಸಾಚಾರಕ್ಕೆ (domestic violence) ಬಲಿಯಾದ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಖಾತರಿಪಡಿಸಿದ ಮಹಿಳೆಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 3 ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ, ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರ ಮತ್ತು ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಭಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಆದೇಶ, ನಿವಾಸ ಆದೇಶ, ಆರ್ಥಿಕ ತೃಪ್ತಿ, ಕಸ್ಟಡಿ ಆದೇಶ ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳ (Sexual harassment in workplace)
ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಇದರ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೂ ಕಾನೂನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ದೂರು ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸಹ ಪರಿಹರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳವು ಮಹಿಳೆಯ ಸಮಾನತೆಯ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 14 ಮತ್ತು 15 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಜೀವನ ಮತ್ತು ಘನತೆಯಿಂದ ಬದುಕುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 21 ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ವೃತ್ತಿ (Career) ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು (Jobs) ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು, ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ಸುರಕ್ಷಿತ ವಾತಾವರಣದ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳದಿಂದ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಘನತೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಯಾವುದೇ ಉದ್ಯೋಗ, ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ..
ವರದಕ್ಷಿಣೆ ನಿಷೇಧ ಕಾಯ್ದೆ, 1961 ( The Dowry Prohibition Act 1961)
ಈ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ 'ವರದಕ್ಷಿಣೆ' (Dowry) ಎಂದರೆ ನೇರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ನೀಡಲಾದ ಅಥವಾ ನೀಡಲು ಒಪ್ಪಿದ ಯಾವುದೇ ಆಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಮೌಲ್ಯಯುತ ಭದ್ರತೆ (Valuable Security). ಇದು ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ನಂತರ ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷವು ನೀಡಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಆದರೆ ಮೆಹರ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನು (ಶರಿಯತ್) ನಲ್ಲಿ ಇದು ಬರುತ್ತೆ.
ವರದಕ್ಷಿಣೆ ನೀಡುವ ಅಥವಾ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವವರಿಗೂ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದ ನಂತರ, ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ವರದಕ್ಷಿಣೆ ನೀಡಿದರೆ ಅಥವಾ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಅಥವಾ ಕೊಡಲು ಅಥವಾ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಚೋದಿಸಿದರೆ, ಅವನಿಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಂಡದ ಅವಧಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರೋದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ, 15 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ದಂಡ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ವರದಕ್ಷಿಣೆಯ ಮೌಲ್ಯದ ಮೊತ್ತ, ಯಾವುದು ಹೆಚ್ಚೋ ಅದನ್ನು ದಂಡವಾಗಿ ಪಾವತಿಸಬೇಕು.
ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಅಸಭ್ಯವಾಗಿ ತೋರಿಸುವುದು (ನಿಷೇಧ) ಕಾಯ್ದೆ, 1986
ಈ ಕಾಯ್ದೆಯು ಜಾಹೀರಾತುಗಳು ಅಥವಾ ಸಮಾರಂಭಗಳು, ಲೇಖನಗಳು, ಚಿತ್ರಗಳು, ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಅಸಭ್ಯವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರೆ, ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆ, 1860 (The Indian Penal Code, 1860)
ಮಹಿಳೆಯ ಘನತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ ತರುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಹಲ್ಲೆ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಬಲಪ್ರಯೋಗ, ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯ, ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಅವಮಾನಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಹಲ್ಲೆ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಬಲವನ್ನು ಬಳಸುವುದು, ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಸ್ತ್ರಗೊಳಿಸುವುದು, ಹಿಂಬಾಲಿಸುವುದು, ಅಪಹರಣ, ಅಥವಾ ಬಂಧನದಂತಹ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸಂಹಿತೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.