ತೆಲಂಗಾಣ, ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿವೆ, ಆದರೆ ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಿಂದುಳಿದಿವೆ. ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದು, ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸಮಾನತೆ ಇದೆ ಎಂಬುವುದು ಅರಿವಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ತಲಾದಾಯ ಅಂತರ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ.
ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೆಲಂಗಾಣ, ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ ಸೇರಿವೆ. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕೆಳಗಿನ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿವೆ. ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಈಗ ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸಮಾನತೆ ನಿಂತಿಲ್ಲ. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಂತಹ ಬಡ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ. ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಆದಾಯ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳು ಅಗತ್ಯ. ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಭೂದೃಶ್ಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸಮಾನತೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳು ತ್ವರಿತ ಪ್ರಗತಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದು, ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಅನುಮಾನವೇ ಇಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ರಾಜ್ಯಗಳು ಹಿಂದುಳಿದಿವೆ. ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೆಲಂಗಾಣ, ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ ಸೇರಿವೆ, ಆದರೆ ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಬಡತನದಲ್ಲಿವೆ. ಈ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಅಂತರವು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸಮಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರಿಗೆ ಇರುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕರ್ನಾಟಕ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ತೆಲಂಗಾಣ, ಕೇರಳ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು - ಈ ಐದು ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಗಮನಾರ್ಹ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಕಂಡಿವೆ, 2024 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ 30% ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. 1991ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನದ ಕೊಡುಗೆ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದಾಗಿನಿಂದ ಇದು ಗಮನಾರ್ಹ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಜಿಡಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಕೊಡುಗೆದಾರನಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದರೂ, ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಅದರ ಪಾಲು 15% ರಿಂದ 13.3% ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆದಾರನಾಗಿದ್ದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳವು 1960ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 10.5% ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಇದೀಗ ತನ್ನ ಪಾಲಿನಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಕುಸಿತವನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದು, ಅದೀಗ 5.6% ಆಗಿದೆ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು, ಅವುಗಳ ಕೊಡುಗೆಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕುಗ್ಗಿವೆ ಈಗ. 1960-61 ರಲ್ಲಿ 14% ರಿಂದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಪಾಲು 9.5%ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ, ಆದರೆ ಬಿಹಾರದ ಕೊಡುಗೆ, ಭಾರತದ ಮೂರನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದ್ದರೂ, ಕೇವಲ 4.3% ರಷ್ಟಿದೆ.
ಸಮೃದ್ಧ ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕಕ ಪ್ರಗತಿಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿರುವ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಆರ್ಥಿಕ ಅಂತರ ಭಾರತಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಆಡಳಿತದಿಂದ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಇತರೆ ರಾಜ್ಯಗಳು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವಂಥ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗುತ್ತಿವೆ. ಈ ಅಂತರ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಸಮತೋಲಿತ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರು, ಸೂಕ್ತ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕು. ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಸಮಾನ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 18, 2024 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿ (EAC-PM) ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿಯ 176.8% ರಷ್ಟು ತಲುಪಿರುವ ತೆಲಂಗಾಣವು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ತಲಾವಾರು ಆದಾಯ ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ನಂತರದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿ 167.5% ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ 176.8% ನಷ್ಟಿದೆ. ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಕೊಡುಗೆದಾರನಾಗಿದ್ದರೂ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವು ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದಲ್ಲಿ 150.7% ನೊಂದಿಗೆ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ, ಆದರೆ ಉತ್ತರಾಖಂಡವು 145.5% ನೊಂದಿಗೆ ಅಗ್ರ ಐದನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದ ಅಗ್ರ ಹತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಜ್ಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ,
1. ದೆಹಲಿ
2. ತೆಲಂಗಾಣ
3.ಕರ್ನಾಟಕ
4.ಹರಿಯಾಣ
5.ತಮಿಳುನಾಡು
2014 ರಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾದ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ರಾಜ್ಯವಾದ ತೆಲಂಗಾಣ ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ನಗರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಆಧಾರಿತ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನದ ಕೊಡುಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅದರ ದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮೂಲವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಅದು ಕಡಿಮೆ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.
ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತದ ಕೆಲವು ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳು ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿಯ ಕೇವಲ 39.2% ರಷ್ಟು, ಬಿಹಾರ ಅತ್ಯಂತ ಬಡ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ನಂತರ 43.8% ನೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶವಿದೆ. ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸೇರಿ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸಹ ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ಇದು ರಾಜ್ಯಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಅಸಮಾನತೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದ ಹತ್ತು ಬಡ ರಾಜ್ಯಗಳು:
1. ಬಿಹಾರ - 39.2%
2. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ - 43.8%
3. ಜಾರ್ಖಂಡ್ - 46.1%
4. ಮೇಘಾಲಯ - 51.6%
5. ಮಣಿಪುರ - 52.3%
6. ಅಸ್ಸಾಂ - 52.3%
7. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ - 46.1%
8. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ - 51.6%
9. ರಾಜಸ್ಥಾನ - 51.6%
10. ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ - 52.3%
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ನಿಧಾನಗತಿಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಳಪೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ತಲಾವಾರು ಆದಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಿವೆ.
ಸಿಲಿಕಾನ್ ಸಿಟಿ ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತಿವೆತ್ತ ಬೆಂಗಳೂರನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕರ್ನಾಟಕವೂ ಭಾರತದ ಸಂಪದ್ಭರಿತ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ದೇಶದ ಒಟ್ಟು ಜಿಡಿಪಿಗೆ ಗಣನೀಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ದೇಶದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಶೇ.30ರಷ್ಟು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಾಲ ಶೇ.8.2 ರಷ್ಟಿದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹೊಸ ಅನ್ವೇಷಣೆಗೆ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಸೌಲಭ್ಯದಿಂದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದೆ.