Fact Check: ಮರ ಉಳಿಸಲು ರಸ್ತೆ ಪಥವನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿದ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರ? ವೈರಲ್ ಫೋಟೋ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆ ಏನು?
ಸಾರಾಂಶ
ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಚಿತ್ರವೊಂದು ಈಗ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದ್ದು, ಫೋಟೋದಲ್ಲಿ, ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಮರವಿದ್ದು ಅದರ ಮುಂದೆ ರಸ್ತೆ ಕೊಂಚ ಬಾಗಿದ್ದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆ ಮರ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರಸ್ತೆಯ ಪಥವನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬೊಂದು ಸುದ್ದಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಇದರ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆ ಏನು?
Fact Check: ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಸಾವಿರಾರು ವಿಡಿಯೋ, ಫೋಟೋಗಳು ವೈರಲ್ ಅಗುತ್ತವೆ. ಈ ವೈರಲ್ ಕಂಟೆಂಟ್ಗಳ ರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ಸತ್ಯ, ಯಾವುದು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದೇ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲು. ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಚಿತ್ರವೊಂದು ಈಗ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಫೋಟೋದಲ್ಲಿ, ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಮರವಿದ್ದು ಅದರ ಮುಂದೆ ರಸ್ತೆ ಕೊಂಚ ಬಾಗಿದ್ದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಅದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು, ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಮರ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಅದನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಈ ರಸ್ತೆ ಪಥವನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಆದರೆ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಚೆಕ್ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಅಗುತ್ತಿರುವ ಫೋಟೋ ಮತ್ತು ಸೋಷಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ಕ್ಲೈಮ್ ನ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ಏಷ್ಯಾನೆಟ್ ಸುವರ್ಣ ನ್ಯೂಸ್ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ವೈರಲ್ ಆಗಿರುವ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಎಡಿಟ್ ಮಾಡಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಫೇಕ್ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಈ ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಜನರಿಗೆ ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ಜಾಹೀರಾತಿನಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತನಿಖೆಯಿಂದ ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಫೋಟೋವಿನ ಉದ್ದೇಶ ಒಳ್ಳೆಯದೇ, ಆದರೆ ಜನರು ಅದನ್ನೇ ಸತ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ವೈರಲ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ವೈರಲ್ ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲೇನಿದೆ?: ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. "ಮರವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ರಸ್ತೆಯನ್ನು ತಿರುಚಿದ ಈ ಗುತ್ತಿಗೆದಾರನಿಗೆ ಸಲಾಮ್" ಎಂದು ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಹಾಗೂ ಟ್ವೀಟರ್ನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಳಕೆದಾರರು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಥಹ ಪೋಸ್ಟ್ ಗಳನ್ನು ನೀವು ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು.
Fact Check (Claim Review): ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರದ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆ ತಿಳಿಯಲು, ಗೂಗಲ್ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ (Google Reverse Image) ಮೂಲಕ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹುಡುಕಿದಾಗ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಬ್ಲಾಗ್ನಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಬ್ಲಾಗ್ನಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಡಿಸೈನರ್ ಜೆಸಿಯೊಕ್ ಯಿ (Jeseok Yi ) ಎಡಿಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
Jeseok Yi ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಖಾತೆಗಳನ್ನ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ಮಾರ್ಚ್ 8, 2021 ರಂದು Jeseok Yi ಅವರ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾದ ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರ ನಮಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಜನರಿಗೆ ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ಜಾಹೀರಾತಿನಂತೆ ತಯಾರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಚಿತ್ರದ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು, ಹಲವಾರು ಕೀವರ್ಡ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಗೂಗಲ್ ಸರ್ಚ್ ಮಾಡಿದಾಗ ಸಮುದಾಯದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಸ್ಕೇಪ್ಟಿಕ್ಸ (skeptics)ನಲ್ಲಿ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಇಲ್ಲೂ ಈ ಚಿತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮೂಲಕ ಎಡಿಟ್ ಮಾಡಿ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಗೆಟ್ಟಿ ಇಮೇಜಸ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ನಲ್ಲಿರುವ ರಸ್ತೆಯ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿ ಎಡಿಟ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಗೆಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು ಹಾಗೂ skeptics ಪೋಸ್ಟನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು
ಇನ್ನು ಈ ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಸುವರ್ಣ ನ್ಯೂಸ್.ಕಾಮ್, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಜಾಲತಾಣ ವಿಶ್ವಾಸ್ ನ್ಯೂಸ್ ಮೂಲಕ ಈ ಡಿಸೈನರ್ Jeseok Yi ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದು, ಈ ಕ್ಲೈಮ್ ಫೇಕ್ ಎಂದು ಅವರು ದೃಡಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಎಡಿಟ್ ಮಾಡಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಜಾಹೀರಾತಿನಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ವಾಸ್ತವಕ್ಕೂ ಇದಕ್ಕೂ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಮರಗಳು ಎಷ್ಟು ಮುಖ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಜನರಿಗೆ ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಎಂದು Jeseok Yi ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಹೀಗಾಗಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್ನಲ್ಲಿ ಈ ವೈರಲ್ ಪೋಸ್ಟ್ ನಕಲಿ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಜನರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಜನರು ಅದನ್ನೇ ಸತ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ವೈರಲ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.