ಮನಸ್ಸಿದ್ದರೆ ಮಾರ್ಗ, ಯಶಸ್ಸು ಯಾರಪ್ಪನ ಮನೆ ಗಂಟೂ ಅಲ್ಲ- ಪರಿಶ್ರಮಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಫಲ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಸಾಬೀತಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಜಾಣ್ಮೆ ಬೇಕಷ್ಟೇ. ಈ ಮನೋಜ್ ಕತೆಯು 12ತ್ ಫೇಲ್ ಸಿನಿಮಾ ಕತೆಗಿಂತ ವಿಭಿನ್ನವಾಗೇನಿಲ್ಲ.
ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣಕಾಸಿದ್ದು, ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಟ್ಯೂಶನ್ ಕ್ಲಾಸ್‌ಗೆ ಹೋಗಿ ವರ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಮನೆಯ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಓದಿದವರೇ ಯುಪಿಎಸ್‌ಸಿಯಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಪಡೆಯಲು ಹೆಣಗಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂಥವರ ನಡುವೆ ಜೀವನದ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ನೋಡಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹೊಡೆತಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತಿದ್ದರೂ ಯಶಸ್ಸಿನ ಶಿಖರ ಏರುವವರ ಕತೆಗಳು ಸದಾ ಸ್ಪೂರ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅಂಥದೊಂದು ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಕತೆ ಐಎಎಸ್ ಮನೋಜ್ ಕುಮಾರ್ ರೈ ಅವರದು.
ಬಿಹಾರದ ದೂರದ ಹಳ್ಳಿಯಾದ ಸುಪೌಲ್‌ನ ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಸೀಮೆಯಿಂದ ಬಂದ ಮನೋಜ್ ರೈ ಅವರ ಪಾಲನೆಯು ಬಡತನ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕೂಲತೆಯ ಕಠೋರ ಸತ್ಯಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು. ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟದ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿದ್ದ ಮನೋಜ್ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ನೆಲ ಒರೆಸುವವರೆಗೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಈ ಎಲ್ಲ ಪ್ರತಿಕೂಲತೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಮನೋಜ್‌ಗಿದ್ದದ್ದು ಒಂದೇ ಬಲ- ಮನೋಬಲ!
ಹೌದು, ಕಷ್ಟನಷ್ಟಗಳೇನೇ ಇರಲಿ- ತಾನು ದೊಡ್ಡ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ನೋಡಬೇಕು ಎಂದು ದೊಡ್ಡ ಕನಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದ ಮನೋಜ್ ಕಡೆಗೂ ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಹಳ್ಳಿ ಜೀವನದ ಸರಳತೆಯಿಂದ ದೆಹಲಿಯ ಗದ್ದಲದ ಮಹಾನಗರಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಮನೋಜ್‌ಗೆ ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸವಾಲಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಗರ ಜೀವನದ ಅಗಾಧ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗುವ ಬದಲು, ಅವರು ಆ ಸವಾಲನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ಜೀವನೋಪಾಯದ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದರು. ಮೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಕಟ್ಟಡಗಳ ನೆಲ ಒರೆಸುವವರೆಗೆ ಮನೋಜ್ ಪ್ರಯಾಣವು ಕಠಿಣ ಮತ್ತು ದೃಢತೆಯಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳ ಮಧ್ಯೆ, ಮನೋಜ್ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅನ್ವೇಷಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನದ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಮನೋಜ್ ಸ್ವಯಂ-ಸುಧಾರಣೆಯ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ತನ್ನ ಸ್ನಾತಕ ಪದವಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ದಾಖಲಾದರು ಮತ್ತು ಮನೆಗೆ ಹಣ ಕಳಿಸುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ತಮ್ಮ ಖರ್ಚುಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿಭಾಯಿಸಿದರು. ಅವರ ದಿನಗಳು ದಣಿವರಿಯದೆ ದುಡಿಮೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದವು. ಆದರೂ ಅವರ ಸಂಕಲ್ಪ ಅಚಲವಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ಯುಪಿಎಸ್ಸಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ತಯಾರಾಗಲು ಹಠ ಹಿಡಿದರು.
ಅವರ ಪ್ರಯಾಣವು ಅಡೆತಡೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು, ವಿಫಲ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ ಭಾಷಾ ಅಡೆತಡೆಗಳವರೆಗೆ- ಆದರೆ ಪ್ರತಿ ಹಿನ್ನಡೆಯೊಂದಿಗೆ, ಅವರು ಎಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ದೃಢವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ಅಂತೂ ತಮ್ಮ ನಾಲ್ಕನೇ ಪ್ರಯತ್ನದ ಹೊಸ್ತಿಲನ್ನು ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಅವರು ಅಚಲವಾದ ಸಮರ್ಪಣಾ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರ ಪರಿಶ್ರಮವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಫಲ ನೀಡಿತು. ಅವರು ಯುಪಿಎಸ್ಸಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಪಾಸ್ ಆಗಿದ್ದರು.
ಅವರ ವಿಜಯದ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ, ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಬಡತನದ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ ನರಳುತ್ತಿರುವವರ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿತು. ಹಾಗಾಗಿ ಅವರು ಬಡವರಾಗಿದ್ದು, ನಾಗರಿಕ ಸೇವಾ ಪರೀಕ್ಷೆ ಬರೆವ ಇಚ್ಚಾ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಉಚಿತ ಕೋಚಿಂಗ್ ನೀಡುವುದರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡರು.